I hakili jagabɔ nin ko in kan: Julia mana a yɛrɛ lajɛ dumare la, a bɛ fɛn o fɛn ye, o ye ko a ka bon de. A bɛ a fɔ ko, “fo dɔ ka bɔ ne ka bonya la,” hali k’a sɔrɔ a somɔgɔw ni a teriw b’a fɔ a ye ko “e man bon koyi.”

Kɔsa in na, Julia ye fɛɛrɛ gɛlɛnw tigɛ walasa ka “kilo fila bɔ a bonya la”, a bolo a tun ka kan ka fɛn o fɛn kɛ o la, o tun ye ka dumuniba kɛli jɔ tile damadɔ . . .

Ni i delila ka hami i yecogo la iko Julia, i bɛna mun de kɛ?

Ka jɔrɔ i farikolo kɛcogo la, o tɛ ko jugu ye. Tiɲɛna, Bibulu bɛ tanuli kumaw fɔ ka ɲɛsin muso caman ni cɛ caman yecogo kan, ni olu dɔw ye Saran, Rasɛl, Abigali, Yusufu ani Dawuda ye. Bibulu bɛ a pereperelatigɛ yɛrɛ ko muso dɔ min tɔgɔ tun ye Abisag ye ko o “cɛ tun ka ɲi kosɛbɛ.”​​—⁠1 Masakɛw 1:⁠4.

Nka ni i ye a ta sira wɛrɛ fɛ, funankɛ caman bɛ hami kojugu u farikolo yecogo ko la. Wa o bɛ se ka na ni gɛlɛya caman ye. An ka jateminɛ kɛ ɲinini kɛlen dɔw kan:

• Ɲinini dɔ sen fɛ, npogotigi 58 % ɲininkali bilala minnu na, olu y’a fɔ ko u ka bon kosɛbɛ k’a sɔrɔ npogotigi 17 % dɔrɔn de tun ka bon olu cɛ la.

• Ɲinini wɛrɛ sen fɛ, ɲininkali bilala muso minnu na, 45 % de bolo olu ka bon kosɛbɛ k’a sɔrɔ tiɲɛna u fasalenba tun don!

• K’a ɲini ka fasa sira bɛɛ fɛ, o kɛra sababu ye ka bana dɔ lase funankɛ dɔw ma a bɛ fɔ min ma ko anorexie ni o ye bana ye min bɛ na ni basigi baliya ye dumuni ko ta fan fɛ, fo u bɛ kɛ mɔgɔw ye vitamini tɛ minnu fari la.

 Ni anorexie bana bɛ i la walima ni gɛlɛya wɛrɛ bɛ i la dumuniko ta fan fɛ, dɛmɛ ɲini. O kɛli daminɛ i kɛtɔ ka o ɲɛfɔ i bangebaga dɔ la kelen ye walima mɔgɔkɔrɔba dɔ ye i dalen bɛ min na. Bibulu b’a fɔ ko: “Teri sɛbɛ bɛ mɔgɔ kanu tuma bɛɛ, a bɛ kɛ i balimakɛ ye tɔɔrɔ waati la.”​​—⁠Ntalenw 17:⁠17.

Tiɲɛ na, i ye mɔgɔ sugu min ye i kɔnɔ, o de b’a jira ni i cɛ ka ɲi walima ni i cɛ ma ɲi. An ka jateminɛ kɛ masakɛ Dawuda denkɛ Absalɔm kan. Bibulu b’a fɔ ko:

“Mɔgɔ si tun tɛ Israɛl bɔnsɔn cɛma min bɛ Absalɔm bɔ cɛɲɛ la. . . . Fiɲɛ si tun t’a la.”​​—⁠2 Samuɛl 14:25.

Hali k’a sɔrɔ a tun cɛ ka ɲi, o funankɛ tun falen bɛ kuncɛbaya la, ka fara jɔyɔrɔ ɲini ani janfa kan! O de kama Bibulu tɛ kuma ɲuman fɔ a kan, nka a b’a jira i n’a fɔ janfaci ŋana, ko koniya ni mɔgɔfaga tun ka di a ye.

Bibulu bɛ nin laadilikan di an ma kun jɔnjɔn kosɔn:

Aw “ka jogo kura don aw la”.​​—⁠Kolosekaw 3:10.

“Aw ka masirili kana kɛ kɔkanna masirili ye . . . , nka aw ka masirili ka kɛ kɔnɔna masirili dogolen ye.”​​—⁠1 Piɛrɛ 3:​3, 4.

Hali n’a y’a sɔrɔ ko k’a ɲini ka i yɛrɛ cɛ ɲɛ o tɛ ko jugu ye, i ye mɔgɔ sugu min ye i kɔnɔ o de nafa ka bon ka tɛmɛn farikolo yecogo kan. A mɛn o mɛn, jogo minnu bɛ i la alako ta fan fɛ olu de bɛna kɛ sababu ye mɔgɔw ka sama i nɔfɛ ka tɛmɛn farikolo kɔgɔlenba kan walima farikolo tigɛko ɲuman kan! Npogotiginin dɔ min tɔgɔ ko Phylicia y’a fɔ ko, “ni i cɛ ka ɲi, mɔgɔw bɛ i jateminɛ joona, nka i ye mɔgɔ sugu min ye i kɔnɔ ani i jogow, olu de ye fɛnw ye mɔgɔw bɛ u hakili to minnu na kosɛbɛ.”

Yala i bɛ maloya tuma caman na, i farikolo kɛcogoya kosɔn wa?

Yala i bɛ miiri ka operasiyɔn kɛ walasa ka i farikolo kɛcogo ɲɛ walima ka dumuni régime gɛlɛn kɛ walasa ka farikolo fiɲɛ dɔ ladilan wa?

Ni se tun bɛ i ye, i tun bɛna mun de falen i farikolo la? (I ka jaabi sugandi.)

• I JANYA

• I BONYA

• I KUNSIGI

• I FARIKOLO TIGƐCOGO

• I ƝƐDA

• I FARI KULƐRI

Ni i ye ɲininkali fɔlɔ fila ninnu jaabi ni ɔwɔ ye ani ni i ye jaabi saba walima ka tɛmɛn o kan sugandi ɲininkali sabanan la, i ka i hakili jagabɔ nin kan: A ka ca a la ko mɔgɔ tɔw tɛna i ye iko i yɛrɛ bɛ k’i yɛrɛ ye yecogo jugu min na tan. A ka nɔgɔn an ka hami kojugu an farikolo yecogo la ani ka jɔrɔnanko caman lase an ma.​​—⁠1 Samuɛl 16:⁠7.