Nafyalilwe mu mushi uwaba mu Saxony, mu calo ico baleita ukuti German Democratic Republic (GDR). Twaleumfwana sana pa ng’anda kabili twali abatemwana. Abafyashi bandi balinsambilishe ukuba ne mibele iisuma. Mu calo cesu abantu abengi basumiine mu kabungwe akaletila abantu bonse baba fye cimo cine kabili tababikile amano ku fya mapepo. Ukufuma ku bwaice ukufika ilyo nali ne myaka 18, nasumiine mu kuti Lesa takwaba na mu fyo akabungwe ka komyunisiti kalelanda.

Nalitemenwe sana filya aba muli aka akabungwe balelanda ukuti abantu bonse balilingana. Na kabili naishibe ukuti nga ca kuti abantu baleakana bwino ifintu, teti kuleba abakwata sana ifyuma e lyo na bapiina sana. E ico nalingile mu kabungwe ka misepela aka bakomyunisiti. Ilyo nali ne myaka 14, nalebomba umulimo wa kutoola amapepala ya kale no kupangamo ifintu fimbi. Abaleyangalila umusumba wa Aue balitemenwe sana pa fyo nalecita, ica kuti balimpelepo ne cilambu. Nangu ca kuti nali umwaice, nalishibene na bantu abali mu fifulo fya pa muulu mu buteko bwa calo cesu. Nalemona kwati ifyo nalecita fyali bwino kabili nali no kulaikala bwino ku ntanshi.

Lyena mu kupumikisha ifintu fyalyalwike. Mu 1989 ifibumba baleita ati Berlin War fyalibongolweke kabili ibumba umo nali ilyo baleita ati Communist bloc of Eastern Europe lyaliwile. Nalyumfwile sana ububi pali ici, nomba kwali na fimbi ifyakonkelepo ukucitika ifyalengele ngumfwe sana ububi. Ilyo ubuteko naletungilila bwawile, e lyo naishibe ukutila mwali sana umutitikisha. Ku ca kumwenako, balemona abantu abashalebatungilila ukuti bantu ba pa nshi. Natendeke ukuyipusha ukutila, bushe kuti balecita shani ifi? Bushe tabalelanda ukutila abantu bonse balilingana? Bushe filya balelanda, fyali fye malandakanwa? Ici calengele ntendeke ukuba sana na masakamika.

E ico nalilekele ukutungilila akabungwe ka komyunisiti no kutendeka ukusambilila ukwimba e lyo no kulenga. Apo nalitendeke ukusambilila pa sukulu basambilisha ukwimba kabili calemoneka kwati nkaya na ku yuniversiti, nalefwaya sana ukuba kemba. Na kabili nalilekele ukuba ne mibele iisuma iyo nasambilile ilyo nali umwaice. Ico nabikileko sana amano pali iyi inshita, kuisansamusha, kabili ici calengele ndeishishanya na bakashana abengi pa muku umo. Nomba ukwimba, ukulenga, no kucita ifyabipa takwalengele naleka ukusakamikwa. Nangu fye fikope nalelenga  fyalelanga fye ukuti nali sana no mwenso. Nalesakamana sana pa fyali no kucitika ku ntanshi, kabili nshaishibe ico twabela pano calo.

Nalipapile sana ilyo nasangile amasuko ku mepusho nakwete. Bushiku bumo icungulo ninshi ncili ku sukulu uko nalesambilila ukwimba, nalikeele na bana be sukulu banandi tulelanshanya pa fikacitika ku ntanshi. Umo pa bana be sukulu abo twalelanshanya nabo ni Mandy * uwali Inte ya kwa Yehova. Cilya cungulo alinangile ifyo ningacita pa kwishiba ifya ku ntanshi. Anjebele ukuti: “Andreas, nga ulefwaya ukwishiba amasuko ku mepusho wakwata pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi e lyo na pa fintu fimbi, ukatendeke ukusambilila Baibolo.”

Nangu ca kuti naletwishika nga kuti caba bwino ukucita ifyo anjebele, nalefwaisha ukwishiba ifya ku ntanshi, e ico nalicitile ifyo anjebele. Mandy alinjebele ukubelenga Daniele icipandwa 2, kabili ifyo nabelengele fyalimpapwishe. Muli ili ilembo mwaba ubusesemo pa fyo amabufumu ayakwete sana amaka yali no kukonkana mpaka na ino nshita. Na kabili, Mandy alinangile amasesemo na yambi ayalanda pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi. Ici calengele natampa ukwishiba amasuko ku mepusho nakwete. E ico natendeke ukuyipusha ukuti nani engasobela bwino ifi, ifyo ifintu fikaba ku ntanshi? Kabili bushe Lesa e ko aba?

Mandy alintwele kuli ba Nte babili abaupana, ba Horst na ba Angelika, kabili balingafwile ukwishiba bwino ifyaba mu Cebo ca kwa Lesa. Ukwabula no kupoosa inshita, nalishibe ukutila pa filonganino fya mapepo fyonse, ni Nte sha kwa Yehova fye ababomfya no kulanga sana abantu ishina lya kwa Lesa ilya kuti Yehova. (Amalumbo 83:18; Mateo 6:9) Nalishibe ukuti Lesa afwaya abantu bakaleikala umuyayaya muli paradaise pa calo. Baibolo pa Amalumbo 37:9 itila: “Abalolela Yehova e bakekala mu calo.” Ici calinsansamwishe pantu nalimwene ukutila umuntu fye uli onse kuti aikala umuyayaya nga alekonka amafunde ya kwa Lesa.

Na lyo line, calingafishe sana ukwalula imibele yandi pa kuti ndecita ifyo Baibolo ilanda. Apo inyimbo naleimba shalewama, nali sana ne cilumba, e ico nalingile ukusambilila ukuicefya. Na kabili, calingafishe sana ukuleka ukucita ubulalelale. Ndatasha sana ukuti Yehova, alatekanishisha, alabelela uluse kabili alamona ifyo tuibikilishako ukucita ifyo Baibolo ilanda.

Ukufuma ilyo nali umwaice mpaka ilyo nafikile imyaka 18, nalisumiine sana mu kabungwe ka komyunisiti na mu kuti takwaba Lesa, nomba ukufuma ilya inshita, Baibolo yalitwalilila ukwalula ubumi bwandi. Ifyo nasambilile muli Baibolo fyalingafwile ukuleka ukusakamana pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi kabili fyalingafwa ukwishiba ifyo twabela pano calo. Mu 1993, nalibatishiwe no kuba Inte ya kwa Yehova, kabili mu 2000, nalyupile Tabitha, Nte munandi kabili uwabika sana amano ku fya kwa Lesa. Tulabomba sana umulimo wa kwafwa abantu ukusambilila Baibolo. Abengi abo tulanshanya nabo balipo mu kabungwe umo nali kale kabili basumiine ukuti Lesa takwaba. Ndomfwa bwino sana nga nabafwa ukwishiba Yehova.

Ilyo natendeke fye ukulongana ne Nte sha kwa Yehova, abafyashi bandi balisakamene sana. Na lyo line, ukufuma ilya nshita balimona ifyo ukulongana ne Nte sha kwa Yehova kwalenga nabelako umuntu umusuma. Nalitemwa sana ukutila pali ino inshita balabelenga Baibolo kabili balalongana ne Nte sha kwa Yehova.

Twaliba sana ne nsansa mu cupo cesu na ba Tabitha pantu tulakonka ifyo Baibolo ilanda ukutila e fyo abaupana balingile ukulacita. Ku ca kumwenako, apo tulakonka ifunde lya mu Baibolo ilitila tufwile ukuba ne cishinka ku bena mwesu, icupo cesu calikosa.—AbaHebere 13:4.

Nalileka ukuba no mwenso nelyo ukusakamikwa pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi. Ndamona ukuti naliba mu lupwa na Bena Kristu banandi mwi sonde lyonse kabili twalikatana e lyo twaliba no mutende. Muli ulu ulupwa tumona ukuti bonse twalilingana. Na kuba ifi fine e fyo nalefwaya ukufuma ku bwaice.