Bushe mwalifilwapo ukusansamusha uufwililwe pa mulandu wa kuti tamwakwete ifya kulanda? Limo tatwishiba ifya kulanda nelyo ifya kucita, e co twikala fye tondolo. Na lyo line, kwaliba ifintu ifyo twingacita ifingafwa abaleloosha.

Ilingi line, ico tulingile fye ukucita, kuya ku baleloosha e lyo twabebako no kuti “icicitike nacibipa sana.” Mu ncende ishingi, abantu balalanga ukuti nababika amano ku banabo abali na mafya nga babakumbatako nelyo babekatako mu minwe. Abafwililwe nga balefwaya ukulandako fimo, mulingile ukubikako amano ilyo balelanda. Fimbi ifyo mwingacita, nalimo kubombako imilimo ya pa ng’anda iyo abafwililwe balefilwa ukubomba pamo nga ukwipika, ukusakamana abana nelyo fye ukubafwako ukupekanya ukushiika nga kuti batemwa ukubafwa muli iyi nshila. Ukubafwa imilimo kwalicindama sana ukucila amashiwi ayali yonse ayo twingabeba.

Nga papitako inshita, kuti mwatendeka ukulanda pa wafwile. Mulingile ukulanda sana pa mibele iisuma iyo aakwete e lyo na pa fintu ifisuma ifyo apitilemo. Nga mulelanda pali aya amalyashi kuti mwalenga uufwililwe aabako ne nsansa. Ku ca kumwenako, ba Pam abo abena mwabo ba Ian bafwile  imyaka 6 iyapitapo batile: “Limo abantu balanjeba pa fintu ifisuma ifyo ba Ian bacitile ifyo na ine nshaishibe kabili nga banshimikila aya amalyashi ndomfwa bwino.”

Abafwailisha pa fintu basanga ukuti ilingi line umuntu nga afwilwa, abantu balamubikako sana amano, lelo mu kupita kwa nshita, balamulabako. Kanshi mufwile ukulatandalila cibusa wenu uwafwililwe libili libili. * Abengi abafwililwe balatemwa sana nga mwabatandalila pantu balakwata uwakulondolwelako ifyaba ku mukoshi pa nshita iitali.

Lekeni tulande pali ba Kaori abekala ku Japan. Ba Kaori balyumfwile sana ubulanda ilyo banyina bafwile kabili ilyo papitile fye umwaka umo ne myeshi itatu, bankashi inabo, balifwile. Icaweme sana ca kuti ifibusa fyabo fyalebasansamusha. Bamo pa balebasansamusha ni ba Ritsuko. Nangu ca kuti ba Ritsuko bali bakalamba sana pali ba Kaori, balefwaisha ukuti baleumfwana sana nabo. Ba Kaori batile, “Ukulanda fye icishinka, nshatemenwe ifi ba Ritsuko balecita pantu nshalefwaya umuntu uuli onse ukuba nga bamayo kabili nalemona kwati tapali nangu umo uwingaba nga bena. Na lyo line, pa mulandu wa fyo ba Ritsuko bantemenwe, na ine natendeke ukubatemwa no kubamona nga bamayo. Cila mulungu, naleya nabo mu kushimikila abantu imbila nsuma na mu kulongana. Balenjita ukuti tuleya mu kunwa tii, balenshitilako ifya kulya, kabili balenembelako amakalata imiku iingi. Ifyo ba Ritsuko balecita fyalilengele natendeka ukuba ne nsansa.”

Nomba napapita imyaka 12, ukutula apo banyina ba ba Kaori bafwilile, kabili pali ino nshita ba Kaori na bena mwabo balapoosa inshita iikalamba ukubomba umulimo wa kusambilisha abantu Baibolo. Ba Kaori balandile abati, “ba Ritsuko balitwalilila ukumbikako amano. Lyonse fye nga naya ku ng’anda mu kutandala, ndaya mu kubamona kabili ndatemwa sana pantu tulakoseleshanya.”

Bambi abo basansamwishepo ku fibusa ni ba Poli, ba Nte abekala ku Cyprus. Ba Sozos abalume baba Poli, baali ni baeluda abasuma nga nshi kabili balitemenwe sana ukwita bamukamfwilwa na bana ba nshiwa ku ca kulya e lyo na mu kwangalila capamo. (Yakobo 1:27) Ku ca bulanda, ba Sozos balilwele cimumena kuli bongobongo kabili ilyo bali ne myaka 53, balifwile. Ba Poli batile: “Abena mwandi baali ne cishinka kuli ine pa myaka 33.”

Pa numa ya kushiika, ba Poli na kasuli wabo Daniel uwali ne myaka 15, bakukiile ku Canada. Ilyo bafikile kulya, balitendeke ukulongana ne Nte sha kwa Yehova. Ba Poli batile: “Nangu ca kuti abo twasangile muli ici cilonganino tabaishibe icili conse pa mafya twakwete, baletukoselesha kabili baletwafwilisha. Baeluda ba mu cilonganino balebika sana amano kuli Daniel kabili ici caliweme pantu iyi yali ni nshita iyo alefwaya sana ukulaba na bawishi. Eluda umo lyonse alesenda Daniel nga pali uko aleya ne fibusa nangu nga aleya ku cibansa mu kuteya umupila.” Pali ino nshita, ba Poli no mwana wabo baliba ne nsansa.

Kwaliba ifingi ifyo twingacita pa kwafwa no kukoselesha abafwililwe. Ifyo Baibolo ilanda pa bafwa filalenga twaba ne subilo lya kuti bakabuuka.