Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Finshi Baibolo Ilandapo pa Mwaka wa 1914?

Finshi Baibolo Ilandapo pa Mwaka wa 1914?

Icasuko ca mu Baibolo

 Ifyo Baibolo yalanda filanga ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa bwatendeke ukuteka mu muulu mu 1914. Ne fi, tufisanga mu busesemo bwaba muli Daniele icipandwa 4.

 Ifyo ubusesemo bulanda. Lesa alengele Imfumu Nebukadnesari iya ku Babiloni ukuloota icimuti icitali nga nshi ico baputwile. Icishiki ca ici icimuti balicikakile pa kuti cikapuuka na kabili mpaka “inshita cinelubali (7)” shikapitepo.​—Daniele 4:1, 10-16.

 Ifyo ubusesemo bwafikilishiwe pa kubala. Icimuti icikalamba caleimininako Imfumu Nebukadnesari. (Daniele 4:20-22) Mu mampalanya ‘aliputwilwe’ ilyo afulungene no kufuma pa bufumu pa myaka 7. (Daniele 4:25) Ilyo Lesa alengele amano ukubwelelamo muli ena, Nebukadnesari alitendeke na kabili ukuteka kabili alisumine ukuti Lesa, e kateka wapulamo.—Daniele 4:34-36.

 Icilanga ukuti ubusesemo bukafikilishiwa na kabili. Ubufwayo bwa ubu ubusesemo bwa kuti “aba mweo beshibe ukuti Uwapulamo e uteka mu bufumu bwa bantunse kabili abupeela ku o atemenwe, no kubikapo umulanda wapelekeshako mu bantunse.” (Daniele 4:17) Bushe Lesa alefwaya ukupeela ubu ubufumu kuli Nebukadnesari uwa cilumba? Awe, pantu pa kubala, Lesa amulengele ukulota iciloto icalelanga ukuti takwali nangu umo uwali no kuteka muli ubu ubufumu no kuti Lesa ali no ‘kwimya ubufumu ubushakonaulwe nakalya.’—Daniele 2:31-44.

 Lesa abalilepo ukubikako ubufumu ubwaleimininako ukuteka kwakwe pa calo, no bu ubufumu, luko lwa bena Israele. Lesa alisuminishe ukuti ubu ubufumu ‘bonaulwe’ pantu abaleteka tabali aba cishinka. Asosele no kuti ali no kupeela ubufumu ku “wakwata insambu.” (Esekiele 21:25-27) Baibolo itila Yesu Kristu e wakwata fye insambu sha kupokelela ubu ubufumu ubukabako umuyayaya. (Luka 1:30-33) Yesu taba nga Nebukadnesari pantu e na “ali-icefya,” nga filya fine casoobelwe.—Mateo 11:29.

 Bushe icimuti icalandwapo muli Daniele icipandwa 4 cimininako cinshi? Limo, ifimuti muli Baibolo fimininako ukuteka. (Esekiele 17:22-24; 31:2-5) Kanshi icikalamba ico icimuti mu busesemo ubwaba muli Daniele icipandwa 4 cimininako, bufumu bwa kwa Lesa.

 Ni mwi ukuputula icimuti kwalola? Filya fine ukuputula icimuti kwalangile ifyo ubufumu bwa kwa Nebukadnesari bwaputwilwe, ubufumu bwa kwa Lesa nabo, bwaliputwike. Ici cacitike ilyo Nebukadnesari aonawile umusumba wa Yerusalemu, umo imfumu sha bena Israele ishaleimininako Lesa umwine shaleteka pa “cipuna ca bufumu ica kwa Yehova.”—1 Imilandu 29:23.

 Bushe “inshita cinelubali” shimininako cinshi? “Inshita cinelubali “ shimininako inshita ilyo Lesa asuminishe abena fyalo ukulateka pa calo kabili pali iyi inshita tapali ubufumu bumbi ubo Lesa abikileko. “Inshita cinelubali” shatendeke mu October mu 607 B.C.E., pantu ukulingana no bulondoloshi bwa mu Baibolo, e lyo abena Babiloni baonawile Yerusalemu. *2 Ishamfumu 25:1, 8-10.

^ Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi pa co tulandila pa mwaka wa 607 B.C.E., belengeni icipandwa cileti “Ni Lilali Umusumba wa Yerusalemu Baonawile?—Ulubali 1,” pe mabula 26-31 mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa October 1, 2011 e lyo ne cileti “Ni Lilali Umusumba wa Yerusalemu Baonawile?”—Ulubali 2, pa mabula 22-28 mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa November 1, 2011.

Bushe “inshita cinelubali” shalepa shani? Iyi te myaka fye 7 nga filya cali kuli Nebukadnesari. Ifyo Yesu alandile filatwafwa ukwishiba icasuko. Atile: “Bakanyantaula Yerusalemu [umusumba uwaleimininako ukuteka kwa kwa Lesa], ikasuke aikumana inshita ya bena fyalo.” (Luka 21:24) “Inshita ya bena fyalo,” e kutila inshita iyo Lesa asuminishe ubuteko bwakwe ‘ukunyantaulwa ku bena fyalo,’ e cimo cine ne “nshita cinelubali” iyo ibuuku lya kwa Daniele icipandwa 4 lilandapo. Kanshi ici calola mu kuti ilyo Yesu ali pano calo, “inshita cinelubali” ninshi shalitendeka kale.

Baibolo yalilanda ifyo “inshita cinelubali” isha mu kusesema shalepa. Itila “inshita shitatu na hafu, ni nshiku 1,260, kanshi pa kupenda “inshita cinelubali,” kufusha inshiku 1,260 imiku ibili, na shonse pamo shifika ku nshiku 2,520. (Ukusokolola 12:6, 14) Ukulingana no kupenda inshita ukwa “ubushiku bumo umwaka umo,” inshiku 2,520, myaka 2,520. Kanshi kuti twatila “inshita cinelubali” nelyo imyaka 2,520, shapwile mu October mu 1914.—Impendwa 14:34; Esekiele 4:6.