Kɛ min si nin min nin bé wú min nn be le nnɛn tawlɛ Ɛspaɲin i nglo lɔ klɔ kaan nga be flɛ i Galisia’n i su. Be wuli e mɔcuɛ, min yɛ n ti ba nnan su’n niɔn. Awlo lɔ’n e di aklunjɔɛ kpa. Blɛ sɔ’n nun’n Ɛspaɲin lɔ’n, awlobo kwlaa nun’n saan ba kun kɔ́ Katoliki’m be suklu annzɛ be sua kun nun. E awlobo liɛ’n nun’n, e nun nsan yɛ e yoli sɔ-ɔ.

Kɛ n ɲannin afuɛ 13, n toli min niaan bla’n Katoliki’m be sua kun nun Madridi lɔ. Lɔ’n ti koun dan. Sran fi traman janvuɛ. I kwlaa ti mmla nin Ɲanmiɛn srɛlɛ nin mianmianlɛ ngunmin. Nglɛmun ndɛ kpa’n, e kɔ asɔnun sua’n nun lɔ e ko bu Ɲanmiɛn ndɛ’n i su akunndan. Sanngɛ min liɛ’n kɛ n kɔ’n, kpɛ sunman’n n bu like uflɛ akunndan. I sin’n, e to jue yɛ e yo asɔnun. E yo i kwlaa sɔ’n Latɛn nun. N wunman like fi wlɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ yoli min kɛ Ɲanmiɛn wo min wun mmua dan sa. Kɛ lika’n cɛn lele m’ɔ́ fá sán’n, n ijɔman. Kɛ e nin min niaan bla’n bɔbɔ e yia nun’n, ndɛ kunngba nga n kan kle i’n yɛle: “Mari m’ɔ ti sanwun’n ń yó ɔ like.” Kɛ e ko wie like di’n, bla nga be nian e su’n be man e atin kɛ e koko yalɛ miniti ablasan cɛ. Nanwlɛ, lɔ’n timan kɛ e awlo lɔ mɔ e di aklunjɔɛ’n i kaan sa! Min ɲrun yoli min koun, yɛ wie liɛ bɔbɔ’n n sun.

Kannzɛ bɔbɔ n siman Ɲanmiɛn’n, sanngɛ n tali nda yɛ n kacili masɛɛ. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn n le afuɛ 17. Ajalɛ sɔ mɔ n fali’n finman min bɔbɔ. I sɔ’n ti’n w’a cɛman, n usali min wun sɛ Ɲanmiɛn flɛli min sakpasakpa-o. Masɛɛ’m be seli titi kɛ sran nga i akunndan’n ti nɲɔnnɲɔn sɔ’n, ɔ́ kɔ́ sin fɛtɛ’n nun! Ɔ nin i sɔ ngba’n, n fali kosan sɔ’n n usali min wun titi. N si kɛ Zezi w’a trɛnmɛn i liɛ ngunmin. Sanngɛ ɔ kleli sran’m be like titi yɛ ɔ ukali be. (Matie 4:23-25) Kɛ n ɲannin afuɛ 20, min waan ń yáci masɛɛ junman’n i dilɛ. Sanngɛ like ng’ɔ boli min nuan’n yɛle kɛ bla ng’ɔ ti e kwlaa e su kpɛn’n seli min kɛ sɛ n wunman ajalɛ kun nga ń fá’n, maan n wɔ min ɔlɛ. Kɔlɛ’n ɔ buli i kɛ ń má wláwlá be onga mun naan be yo kɛ min sa wie. Ɔ maan n jasoli lɔ.

Kɛ n sali min sin awlo’n, min si nin min nin b’a fa yoman ndɛ. Sanngɛ kɛ mɔ junman nunman e klɔ lɔ’n ti’n, n ko trannin min niaan bian kun wun Alemaɲin lɔ. Ɔ o be nga be fin Ɛsipaɲin’n be anuannzɛ kun nun. Be kpli junman difuɛ mun nin bla’m be ti. Kɛ n wo be afiɛn’n, ɔ yo min fɛ. I ti’n, n ma fali min wun wlali anuannzɛ sɔ’n nun wie. Yɛ i sin’n n jali be nun kun. E fa e anuannzɛ’n i fluwa mun e man sran mun yɛ e nanti e kle kɛ e kunndɛ kɛ lika’n kaci. N buli i kɛ like kpa yɛ n su yo-ɔ.

Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, min sa sin wa bubuli min ekun. N sieli i nzɔliɛ kɛ ndɛ nga e anuannzɛ’n i nunfuɛ’m be kan’n, be bɔbɔ be diman su. Sanngɛ sa kun bubuli min sa sin kpa ekun. Yɛle kɛ afuɛ 1971 nun’n, e anuannzuɛ’n i nunfuɛ wie’m be ko wɔli Ɛspaɲin awa’n i sua kun m’ɔ o Frankfɔɔ lɔ’n i nun. Be yoli sɔ naan Ɛspaɲin lɔ awa’n yaci sran’m be mianmianlɛ. Sanngɛ n seli min wun kɛ kannzɛ bɔbɔ b’a fa ya’n, sanngɛ ɔ fataman kɛ be yo sɔ.

Kɛ n wuli min wa kpɛnngbɛn’n, n seli min wun’n kɛ n su tranman e anuannzɛ’n i aɲia’m be bo kun. I sɔ’n ti’n, min janvuɛ laa’m be nun wie fi w’a baman min nin min wa’n e osu nianlɛ. Ɔ yoli min kɛ min ngunmin yɛ n wo sa. N usali min wun kɛ ngue ti yɛ n wo nguan nun-ɔn. ?Ɔ ti cinnjin kɛ n kpli mɛn nga ti ekun?

Afuɛ 1976 nun’n, Zoova i Lalofuɛ nɲɔn mɔ be ti Ɛspaɲɔlu’n be boboli e anuan’n. Be fali fluwa wie mun mannin min. Kɛ be bali ekun’n, n usali be afɛ’n nin sran lufle bulɛ’n be su kosan kpanngban. Be fali Biblu’n be tɛli min kosan’m be kwlaa su! I sɔ’n boli min nuan dan. E ja nun lɛ’n, n kplinnin su kɛ be wa kle min Biblu’n nun like.

I bo bolɛ nun’n, like silɛ ngbɛn ti yɛ min waan ń súan like-ɔ. Sanngɛ kɛ e nin min wun e wa boli Zoova i Lalofuɛ’m be aɲia’m be bo kɔlɛ bo’n, ninnge’m be wa kacili. Blɛ sɔ’n nun’n nn e le ba nɲɔn. Zoova i Lalofuɛ’m be fa e kɔ aɲia’m be bo, yɛ kɛ bé yó aɲia’n be uka e naan y’a kwla nian e mma’m be su. I ti’n, n ma kloli Zoova i Lalofuɛ’m be sa kpa.

Ɔ nin i sɔ ngba’n, min akunndan’n te yo nɲɔnnɲɔn. N ko niannin min osufuɛ nga be o Ɛspaɲin lɔ’n be osu. Min baba i sinma yasua’n ti plɛti, yɛ ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ yó naan n yaci Biblu’n nun like suanlɛ. Sanngɛ Zoova i Lalofuɛ nga be o lɔ’n be ukali min kpa. Be fali Biblu’n be tɛli min kosan’m be su kɛ nga Zoova i Lalofuɛ nga be o Alemaɲin’n be fa yoli’n sa. Ɔ maan kɛ n sali min sin Alemaɲin’n, n ma boli like suanlɛ bo ekun. Kannzɛ min wun’n yacili Biblu’n nun like suanlɛ’n, sanngɛ n wɔli min ɲrun titi. Ɔ maan afuɛ 1978 nun’n, be yoli min batɛmun yɛ n kacili Zoova i Lalofuɛ.

Biblu’n nun ndɛ mɔ n si i ti’n, n si like nga ti yɛ n wo nguan nun’n yɛ n si wafa ng’ɔ fata kɛ n nanti’n. I wie yɛle kɛ 1 Piɛli 3:1-4 wla bla’m be fanngan kɛ be ‘lo be wun man’ be wun mun naan be yo “aɲinyiɛfuɛ kpa.” Kpɛkun maan be “yo wɛtɛɛfuɛ” afin “Ɲanmiɛn ɲrun’n, ninnge sɔ mun yɛ be ti cinnjin-ɔn.” Mmla sɔ’m be ukali min naan m’an yo awlo bla kpa nin niɛn kpa.

Be yoli min batɛmun i afuɛ 35 yɛ. Yɛ n di aklunjɔɛ dan afin n wo min niaan Klisifuɛ mɔ be su Ɲanmiɛn kpa mɛn wunmuan’n nun’n be afiɛn, kpɛkun min mma nnun mun be nun nnan be su Zoova.