Pintor tu konten

Pintor tu daftar isi

DEA/G. Dagli Orti/De Agostini via Getty Images

Berupaya do si Huldrych Zwingli Mangalului Hasittongan sian Bibel

Berupaya do si Huldrych Zwingli Mangalului Hasittongan sian Bibel

 Saonari on, boi do dipastihon akka halak na tulus rohana nungnga sesuai haporseaonna tu na didok Bibel manang na dang. Alai maol do i diulahon akka halak di abad 16. Alana di tikki i dang diterjemahon dope Bibel tu bahasa ni nasida sandiri. Alani i gabe dang boi sude anggota ni gareja mambandikkon ajaran ni Gareja tu na didok Bibel. Bahkan akka pamimpin agama pe dang boi mangurupi nasida. Bukku History of the Christian Church mandok, “Di tikki i, dang adong parbinotoan ni akka pamimpin agama di Swiss. Porsea do nasida tu takhayul jala diulahon nasida do seks na so patut.”

 Di tikki i ma si Huldrych Zwingli mulai mangalului hasittongan sian Bibel. Aha do na diparsiajari ibana? Songon dia do dibahen ibana lao paboahon na diparsiajarina i tu na asing? Jala aha do na boi taparsiajari sian upayana dohot haporseaonna i?

Mulai ma Dilului si Zwingli Hasittongan

 Tikki marumur 20-an, lomo hian do roha ni si Zwingli gabe pastor Katolik. Di tikki i molo adong halak na lao gabe pastor, ikkon diparsiajari do filsafat, tradisi gareja, dohot bukku na disurat “Bapak-Bapak Gareja”. Alai dang disuru nasida mamparsiajari Bibel.

 Songon dia do mulana si Zwingli mandapot hasittongan? Tikki kuliah ibana di kota Basel na di Swiss, hea do piga-piga hali dohot ibana tu kelas kuliah ni si Thomas Wyttenbach. Si Thomas Wyttenbach on, dang setuju tu gareja na manjual surat pengampunan dosa. a Menurut catatan ni sahalak penulis biografi, “Sian [si Wyttenbach] do diboto si Zwingli holan sahali do mate Jesus lao manobus dosatta.” (1 Petrus 3:18) Dung diboto si Zwingli na holan marhite tobusan ni Jesus do boi diampuni dosatta, gabe dang olo be ibana mangihutton ajaran ni pamimpin gareja na mandok, ikkon talehon do hepeng asa diampuni dosatta. (Ulaon ni Apostel 8:20) Alai nang pe songon i, ditorusson ibana dope kuliah jala gabe pastor Katolik ma ibana tikki marumur 22 taon.

 Tikki marumur 20-an, diparsiajari si Zwingli ma bahasa Junani, asa boi diattusi ibana isi ni Akka Bukku Junani Kristen (Parjanjian Baru) na disurat di bahasa aslina. Diperiksa ibana do tong akka karya ni si Erasmus jala diparsiajari do i. Sesuai do na disurat si Erasmus i tu na diajarhon Bibel. Alani i, gabe pos ma rohana holan parhitean ni Debata tu jolma do Jesus i. (1 Timoteus 2:5) Mulai sian i, gabe ragu ma si Zwingli tu ajaran ni Katolik na mandok, boi do jolma makkatai tu Debata marhite santo.

 Tikki marumur 30-an, lam berupaya do si Zwingli mangalului hasittongan. Alai dohot do tong ibana mendukung porang. Tikki terjadi piga-piga porang di Eropa lao menguasai Italia, gabe pastor ni militer do si Zwingli disi. Taon 1515 tikki terjadi porang di Marignano, diida ibana do marsibunuan sesama halak Katolik jala marribu do na mate. Piga-piga taon dukkon i, disalin si Zwingli ma akka ayat sian Akka Bukku Junani Kristen jala godang do na dihapal ibana akka ayat i. Taon 1519, di Zurich ma ibana tinggal, sada kota na berpengaruh di Swiss. Saleleng tinggal disi, boi ma disimpulhon ibana, ikkon dihapus do sude ajaran ni gareja na so sesuai tu na diajarhon di Bibel. Songon dia ma dibahen ibana lao paposson roha ni na asing na sala do ajaran ni gareja i?

“Dang Hea Dope Dibege Hami Ajaran Sisongon i”

 Pos do roha ni si Zwingli molo diboto akka halak hasittongan sian Bibel, pasti dang olo be nasida mangihutton ajaran ni gareja. Dung dilantik si Zwingli gabe pastor di Gareja Grossmünster, i ma sada gareja na terkenal di Zurich, terus terang ma ibana paboahon rencanana tu akka pamimpin gareja. Didok ibana, dang olo be ibana manjahahon bukku leksionari b bahasa Latin naung somal dijahahon akka pastor saleleng marratus taon. Alai didok ibana langsung nama jahaonna bukku Injil sian Bibel. Jala dang olo be ibana mamakke bukku na dibahen akka Bapak Gareja lao patorakkon isi ni Bibel. Alai ayat ni Bibel nama pakkeonna lao patorakkon akka ayat na maol diattusi.—2 Timoteus 3:16.

Sergio Azenha/Alamy Stock Photo

Gareja Grossmünster di Zurich

 Tikki marjamita, diurupi si Zwingli do akka halak mamboto massai marguna do Bibel i di ngolutta siganup ari. Diajarhon ibana do taringot standar moral ni Bibel, dipaboa ibana do na sala manomba si Maria omak ni Jesus, sala do martangiang tu santo, dohot manjual surat pengampunan dosa. Jala dipaboa ibana do godang akka pamimpin ni gareja na mangulahon seks na so patut. Songon dia do reaksi ni akka halak mamboto on? Tikki dipasahat si Zwingli jamitana na parjolo, piga-piga halak mandok, “Dang hea dope dibege hami ajaran sisongon i.” Sahalak ahli sejarah mandok, “Di tikki i, piga-piga halak Katolik dang olo be lao tu gareja ala magigi do nasida mangida pangalaho ni akka pastor na mangulahon seks na so patut. Jala merasa dioto-otoi do nasida ala dang adong parbinotoan ni akka pastor i. Alai dung dibege nasida jamita ni si Zwingli, olo ma muse ro nasida tu gareja.”

 Di taon 1522, dipangido akka pamimpin gareja do bantuan sian akka pamimpin politik di Zurich asa dipaso upaya ni akka halak na menentang ajaran ni gareja. Alani i ditudu nasida ma si Zwingli halak na murtad. Alai pos do rohana tu na diparsiajarina sian Bibel, jadi dang olo be ibana gabe pastor.

Aha do na Diulahon si Zwingli Muse?

 Nang pe dang pastor be si Zwingli, alai tetap do dipaboa ibana hasittongan tu akka halak. Jala dipapos do roha ni nasida asa porsea tu hasittongan i. Gabe godang ma halak na lomo rohana tu si Zwingli jala gabe terkenal ma ibana. Bahkan gabe halak na berpengaruh ma ibana tu akka pejabat politik di Zurich. Dimanfaatton si Zwingli ma on lao mambahen reformasi agama di Zurich. Misalna taon 1523, berhasil do ibana paposson roha ni akka pejabat pengadilan di kota i lao mangorai akka agama na mangajarhon ajaran na so sesuai tu Bibel. Dung i taon 1524, berhasil do tong ibana paposson roha ni akka pejabat pengadilan i asa dibahen nasida peraturan na mangorai halak manomba patung. Didukung akka pastor dohot akka halak na asing do si Zwingli. Jadi dibahen akka pejabat pengadilan ma keputusan asa dihancurhon sude altar, berhala, patung, dohot akka benda-benda peninggalan keagamaan di akka gareja na adong di Zurich. Bukku Zwingli—God’s Armed Prophet mandok, “On dope hea diida Gareja Barat sengaja dihancurhon altar, berhala, patung, dohot akka na asing na adong di gareja, ala sebelumna holan halak Viking do na hea menjarah rumah-rumah ibadah.” Di taon 1525, didokkon si Zwingli do muse tu akka pejabat pamaretta asa dibahen akka bangunan milik gareja gabe rumah sakit jala asa diloas akka biarawan dohot biarawati menikah. Dipangido ibana do muse asa digatti perayaan Misa tu perayaan sederhana na sesuai tu na didok Bibel. (1 Korint 11:23-25) Menurut akka ahli sejarah, alani sude na diulahon si Zwingli gabe olo ma bekerja sama akka pamimpin agama dohot pamimpin politik di Zurich. Asing ni i, berhasil do si Zwingli mambahen reformasi gareja jala membentuk sada agama na baru i ma Protestan.

Bibel Zurich edisi taon 1536, Kantor Pusat ni Saksi Jahowa, Warwick, New York

 Alai sian sude na diulahon si Zwingli, na uppetting i ma upayana manerjemahon Bibel. Taon 1520-an, rap bekerja sama ma ibana dohot piga-piga pakar lao manerjemahon Bibel. Sederhana do cara ni nasida manerjemahon i. Dijaha nasida ma ganup ayat sian teks Heber dohot Junani jala dipakke nasida do muse piga-piga terjemahan Bibel na boi dihaporseai, termasuk Septuaginta Junani dohot Vulgata Latin. Dung i dibahas nasida ma aha makna ni akka ayat-ayat i jala disurat nasida ma aha kesimpulanna. Dang sia-sia upaya ni nasida lao manerjemahon Bibel i, alana dipakke do terjemahan ni nasida i di sada jilid Bibel Zurich na diterbitton taon 1531.

 Mungkin tulus do roha ni si Zwingli paboahon hasittongan na dapot ni ibana sian Bibel. Alai dang direspek ibana haporseaon ni na asing, bahkan olo do dipakke ibana kekerasan lao mamaksa nasida asa porsea tu ibana. Uppamana taon 1525, dohot ma ibana tu pengadilan na dibahen tu akka penganut Anabaptis. Penganut Anabaptis on dang setuju tu pandangan ni si Zwingli na mandok ikkon tardidi do poso-poso. Tikki dibahen pengadilan keputusan asa dihukum mate sude na menolak pandangan ni si Zwingli i, setuju do ibana tu keputusan i. Didokkon ibana do muse tu akka pamimpin politik asa dipakke nasida tentara lao mamaksa akka halak di Swiss asa unang diihutton be ajaran gareja ni nasida. Alai di piga-piga wilayah ditolak do i, alana porsea hian do nasida tu agama Katolik. Akibatna gabe terjadi ma perang sipil. Dohot do si Zwingli marporang dohot akka tentara na sian Zurich jala mate di parporangan i ma ibana tikki marumur 47 taon.

Pengaruh ni si Zwingli

 Godang do akka tokoh reformasi Protestan na asing na lebih terkenal sian si Zwingli, misalna si Martin Luther dohot si John Calvin. Alai umbalga do pengaruh ni si Zwingli tu halak na asing. Molo dibandikkon tu si Luther, lebih barani do si Zwingli menentang ajaran ni Katolik Rom. Jala akka na diulahon si Zwingli i pe mambahen akka halak gabe mura manjalo ajaran ni si Calvin. I do alana didok do sipata si Zwingli on Tokoh Ketiga Reformasi Protestan.

 Memang godang do manfaat naung dirasahon akka halak sian na diulahon si Zwingli. Alai tikki mangulahon i, terlibat do ibana tu politik jala dohot marporang. Dang ditiru ibana Jesus, na so olo terlibat tu politik jala na mangajari akka siseanna asa makkaholongi musu ni nasida, dang na gabe mambunu.—Mateus 5:43, 44; Johannes 6:14, 15.

 Alai nang pe songon i, diingot akka halak do ibana parsiajar Bibel na ringgas jala semangat paboahon akka na diparsiajari ibana tu halak na asing. Godang do hasittongan na dapotna sian Bibel jala diurupi do halak na asing lao mamboto i.

a Surat pengampunan dosa didok do tong Indulgensi. Dijual akka pamimpin gareja do on. Didok nasida do surat on boi mangorui bahkan manghapus hukuman na ikkon dijalo sasahalak di api penyucian.

b Leksionari, i ma bukku na marisi akka ayat ni Bibel naung dipillit lao dijahahon saleleng sataon.