Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

 FAMILIANAKATAKI

Maynitï mayamp casarasispa ukhajj ¿kusisit jakasispati?

Maynitï mayamp casarasispa ukhajj ¿kusisit jakasispati?

GERMÁN: * “Warmijajj cáncer usumpiw jiwjjäna, jupampejj 34 maranakaw casaratäpjjayäta. Qhepat Elenampiw casarasta, ukampis ‘janiw kunjamäkänti nayrïr warmijajj ukhamäktati’ sasin sapa kut siskirista ukham jupajj amuyasïna. Ukat amigonakajajj nayrïr warmijatakwa parlasipkirïna, ukaw Elenarojj aynachtʼayiri.”

ELENA: “Nayrïr warmipaw nayat sipans jukʼamp sumäpachäna sasaw amuyasirïta, jupajj suma warmïnwa ukat taqenimpis wali munatarakïnwa. Jupanakajj wali kusisitaw jakasipjjäna, ¿nayajj ukham jakaspachayäti?, sasaw jisktʼasirïta.”

Germán chachajj viudowa, ukat Elena warmisti divorciatarakiwa, ukham uñtʼasipjjatapat wali kusisitäpjjewa. Elena warmipajj wali munasiñampiw uñji, ukampis nayrïr jaqechasïwipat sipansa mayamp casarasisajj jan waltʼäwinak utjatap panpachaniw sum amuyapjje. *

Jumatï mayamp casarastajja, ¿kunjamakis qhepa casarasïwimat amuyta? Kimsa mara divorciasitat mayamp casarasir Tamara warmejj akham siwa: “Casaraskta ukhajja, wiñayatakïniwa sasin amuyañaw utjaspa ukat janiw kamsañjamäkisa. Ukampis mayamp casarasiñajj utji ukhajj janiw ukhamäjjeti, kunattejj ‘¿aka matrimoniojj tukusispati?’ sasakiw maynejj lupʼjjaspa” sasa.

Ukhamïpansa, walja chacha warminakaw mayamp casarasisin kusisit jakasipjje, ¡jumajj ukham kusisit jakasirakismawa! Ukatakejj kuna kimsa jan  waltʼäwinakas utjaspa ukat kunjamsa Biblian aski yatichäwinakapajj yanaptʼiristam uk uñjañäni. *

NAYRÏRI: NAYRÏR JAQECHASITAMAT SINT PARLAÑA.

Sudáfrica markat Ellen warmejj akham siwa: “Nayrïr chachajat amtasikipuntwa, jukʼampisa jupamp vacacionat sarapkayäta uka cheqanakajj jupar amtayakipunituwa. Awisajj janiw nayrïr chachaj-jjamäktati sasinwa sarakta” sasa. Cheqansa, warmimatï jan ukajj chachamatï casaratajjchïnjja, inas nayrïr jaqechasïwipat sapa kut parlir istʼasajj mayjtʼaschisma.

Kunanakatï jukʼamp mayachthapipkiristam uk lurapjjañama

EWJJTʼA: Warmimatï jan ukajj chachamatï walja maranak casaratächin ukhajja, janiw ukhamak nayrïr jaqechasïwipat armaskaspati, jupatakejj armañajj chʼamäspawa. Ukat yaqhepanakajj akham sapjjarakiwa: “Awisajj jichhak casaraskta juparojj jan amuyasisaw nayrïr chachaman jan ukajj nayrïr warmiman sutipamp jawsasma” sasa. Ukhaman uñjasisma ukhajj ¿kuns lurasma? Bibliajj akham ewjjtʼistu: ‘Sum sarnaqasaw, khuyaptʼayasipjjañama’ sasa (1 Pedro 3:8).

Ukat akham sañajj janiw walïkarakispati, ‘janiw nayrïr jaqechasitamat kuns parlätati’ sasa. Cheqas warmimatï jan ukajj chachamatï uka toqet parlañ munani ukhajja, istʼañamawa. Ukat nayar jiskʼachañatakiw jupat parlañ munpacha sasin amuyañajj janiw walïkarakiti. Juan sat mä viudo chachan mayamp casarasitapat tunka maranakaw pasawayjje, jupajj akham siwa: “Carmen warmijajj ‘nayrïr warmimat janiw kuns parlitätati’ sasin janiw siskituti. Antisas jukʼamp sum uñtʼañajatakiw jupar yanaptʼi” sasa. Ukham panin parltʼañaw chacha warmjam sum apasipjjañamatak yanaptʼapjjätam.

Khitimpitï jichhajj casaratäkta jupajj janiw nayrïr chachamjama jan ukajj warmimjamäkaniti, ukampis kunanaktï lurañ yatki ukat kunjamasa ukanakwa askirjam uñjañama. Ukhamajj chacha warmjama nayrar sartañapatakejj purapatwa chʼamachasipjjañama, ukampis ‘jumajj janiw jupjamäktati’ sasin sañajj janiw walikiti (Gálatas 6:4). Pay kuti casarasir Julio chachajj akham siwa: “Kunjamatï amigonakajj jan kikpäpkitejja, ukhamarakiw jaqechasitanakajj jan kikpäpkaspati” sasa.

Nayrïr chachamat jan ukajj warmimat sinti lupʼiñajj jaqechasitamaruw aynachtʼayaspawa, ¿ukhaman jan uñjasiñatakejj kunas lurasispa? Jared chachajj akham qhanañchi: “Warmijar akhamwa sista: ‘Nayrïr warmijampejj mä suma librsa qellqawayapkirista ukhamawa. Ukat jupat askinak amtañatakis uka libro jistʼarkirista ukhamakiwa. Ukampis janiw uk lupʼisak sarnaqkti. Jichhajj warmijampiw yaqha libro qellqasipkarakta, ukat ukanwa jichhajj kusisita jakasta’ sasa.”

¿JANIT AKHAM LURKASMA? Warmimaru jan ukajj chachamaruw akham jisktʼasma: ¿nayrïr jaqechasïwijat parlasajj mayjtʼaysmati?, sasa. Ukat kuna ratus uka toqet jan parlañajj wakiskaspa uk panpachaniw amtjjapjjañama.

PAYÏRI: WARMIMAR JAN UKAJJ CHACHAMAR JAN UÑTʼAPKI UKA AMIGONAKAMP APASIÑA.

Divorciasitapat sojjta maranak qhepatwa Javier sat chachajj mayamp casarasïna, jupajj akham siwa: “Casarasipkta ukhajj amigonakajajj warmijar kunayman toqet uñchʼukipjjatapwa jupajj amuyasïna”. Leo chachasti akham sarakiwa: “Warmijarojj kawkinkis nayrïr chachamajja, juparojj nanakajj wal munasipjjta sasaw nä jakʼat sapjjeri”.

EWJJTʼA: Kunjamsa amigonakamajj jikjjatasipjje uk amuyañamawa. Juan chachajj akham siwa: “Amigonakajj maynir yaqha chachampi jan ukajj yaqha warmimp uñjasajj mayjtʼasipjjaspawa, kunattejj nayrïr chacharu jan ukajj nayrïr warmir jichuntatäpjjewa”. Ukhamasti kunjamtï Bibliajj siskejja taqeniw ‘sumankaña, munasiña ukat llampʼu chuyma taqenir uñachtʼayañasa’ (Tito 3:2). Tiempompejj familiaranakasa, amigonakasa suma chuymampiw uñj-jjapjjätam. Cheqas warmimasa jan ukajj chachamas yaqhäjjewa, ukhamajj inas amigonakamajj yaqhanakapjjarakchini. Ukwa Javier chachajj amtasi: “Tiempompejj nayrïr amigonakajajj amigonakajäsipkakïnwa. Jichhajj yaqha amigonakanïñatakiw warmijamp chʼamachasipjjta, ukat ukajj wal yanaptʼapjjarakitu” sasa.

 Ukat amigonakamampikäta ukhajja, kunjamsa warmimasa jan ukajj chachamas jikjjatasi uk sum amuyañamawa. Amuytʼañataki: inas parlkasin maynejj nayrïr jaqechasitamat parlañ qalltchispa, ukhamäspa ukhajja, warmimaru jan ukajj chachamaru jan mayjtʼasiñapatakejj wali amuyumpiw kuns parlañama. Uka toqet mä Bibliajj akham siwa: “Jan amuytʼasisa parlirinakasti mä espadampjamaw khitirus usuchtʼi, ukampis yatiñan jaqenakan arunakapasti mä qolljamawa” sasa (Proverbios 12:18, Aymar Biblia, 1992).

¿JANIT AKHAM LURKASMA? Nayrïr jaqechasitamat kawkhansa jisktʼapjjeristamwa, ukhamajj uka jisktʼanakampi jan mayjtʼasiskañatakejj kunjamsa jaysapjjäta uk janiräkipanwa amuytʼasipjjañama.

KIMSÏRI: QHEPA CHACHAMAR JAN UKAJJ QHEPA WARMIMAR ATINISIÑAMAWA.

Andrés chachan warmipajj yaqha chachamp sarnaqasaw jaytanukutayna, jupajj akham siwa: “Mayamp jaytanukupjjetaspa ukhajj janipuniw walïkaspati” sasa. Ukat Rita sat warmimpiw casarasïna, jupajj nayrajj casaratarakïnwa. Ukat Andresojj akham llakisiskakïnwa: “¿Nayajj Rita warmijan nayrïr chachapjamapachayäti?, ¿suma chachjamat uñjpachitu?, ¿yaqha chacha laykojj jaytitaspati?” sasa.

EWJJTʼA: Kunanakas llakisiytam uk warmimampi jan ukajj chachamampi parltʼañamawa. Kunattejj Bibliajj akham ewjjtʼi: “Kunapachatejj jan jisktʼasiñajj utjki ukkhajj, amtäwinakajja aynachtʼiwa” sasa (Proverbios 15:22). Jïsa, purapat confiyasiñatakejj parltʼañaw Ritampiru ukat Andresompirojj yanaptʼatayna. “Jan waltʼäwinak utjani ukhajj divorciasiñakis askïkaspa ukham janiw amuykäti” sasaw Andresojj warmipar satayna. Ukat warmipajj ukhamarakwa satayna. Ukatwa tiempompejj warmipar wal atinisjjäna.

Maysa toqetjja, warmimarutï jan ukajj chachamarutï nayrïr chachapa jan ukajj warmipa jaytjawaychejja, askirjam uñjayasiñatakejj chʼamachasiñamawa. Ukwa Miguelompi ukat Justinampejj lurapjjäna, jupanakajj divorciat puräpjjewa, ukat purapatwa akham sasipjjäna: “Nayrïr warmijamp jan ukajj chachajamp jikiskä ukhajja, jankʼakiw yatiyama” sasa. Ukaw wal yanaptʼapjjetäna sasaw Justina warmipajj saraki (Efesios 4:25).

¿JANIT AKHAM LURKASMA? Mä warmimpi jan ukajj mä chachamp jikisis parlaña, telefonot parlaña jan ukajj Internet toqnam sint parlañajj janiw walïkaspati.

Waljaniw mayamp casarasisin kusisit jakasipjje, jumas ukham jakasirakismawa. Ukat juma pachparakiw sum uñtʼasïta. Andrés chachajj akham saskakiwa: “Tunka kimsani maranakaw casaratäjjapjjta, ukat purapats wal munasipjjarakta, janipuniw uk aptʼasiñ munkti” sasa.

^ tʼaqa 3 Yaqha sutinakampi uchatawa.

^ tʼaqa 5 Cheqansa, mä jaqechasïwejj diviorciompiru jan ukajj jiwañampirukiw tukusjje. Inas ukhama jan ukajj yaqha toqet jaqechasïwimajj tukusjjchi. Ukampis aka yatichäwinjja, kunjamsa maynejj qhepa chachapampi jan ukajj qhepa warmipamp kusisita jakasispa uka toqetwa parlaski.

^ tʼaqa 7 Jukʼamp yatjjatañatakejj ¡Despertad! de abril de 2012, “Claves para el éxito de las familias con hijastros” sat revista uñjjattʼäta, ukajj Jehová Diosan Qhanañchirinakapan luratawa.

AKHAM JISKTʼASIÑAMA:

  • ¿Qhepa warmijar jan ukajj qhepa chachajar kunas askirjam uñjayitu?

  • Nayrïr jaqechasitajat parlañ utjaspa ukhajja, warmijar jan ukajj chachajar jan mayjtʼayañatakejj ¿kuns lurirista?