Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

LECCIÓN 4

Lurañanak sum phoqerïña

Lurañanak sum phoqerïña

¿KUNJAMAS LURAÑANAKAP SUM PHOQER JAQEJJA?

Lurañanak sum phoqer jaqejj confiykañawa, kuna lurañanaktï jupar mayiski ukanak horasaparuw phoqaraki.

Jiskʼatpachaw wawanakajj lurañanak phoqerïñ yateqapjjaspa. Mä librojj akham siwa: “Wawanakajja, mara kimsa phajjsinirojj utan lurañanakamp yanaptʼjjapjjaspawa, mara sojjta phajjsinirusti wal yanaptʼañ munapjje. Walja culturanakanjja, awk taykanakajj 5 jan ukajj 7 maranit uksaruw wawanakapar ukham yanaptʼasirïñ yatichapjje. Ukha marani wawanakajj utan lurañanakap sumwa lurapjjaspa” sasa (Parenting Without Borders).

¿KUNATSA UKAJJ WALI WAKISKIRI?

Yaqhep lugaranakanjja, wayn tawaqonakajj utat sarjjasajj yaqha cheqanwa jakjjapjje, ukampis sapak jan jakañ puedjjasajja awk taykapan ukaruw kutʼjjapjje. ¿Kunatsa ukham lurapjje? Jiskʼasipkäna ukhajja, janiw khitis qollqe sum apnaqaña, utan lurañanakap phoqañ yatichapkänti, yaqha lurañanak phoqañsa janirakiw yatichapkänti, ukatwa yaqhepanakajj ukham lurapjje.

Jichhatpachaw wawamar lurañanakap phoqerïñ yatichañama. Mä librojj akham siwa: “Janiw wawamarojj 18 marankam jumak taqe kuns churaskasma ukat kunjamas jakañajj uk yateqañapatak sapak jaytjjañ munkasmati” sasa (How to Raise an Adult).

¿KUNJAMSA UK YATICHASMA?

Utan lurañanak churasa

BIBLIAJJ KAMSISA: “Taqe trabajitatwa jilpacha katoqañajj utji” (Proverbios 14:23, Aymar Biblia).

Jiskʼa wawanakajja, kuntï awk taykapajj lurasipki uk jupanakamp chika lurañwa munapjje, ukhamajj utan lurañanakamp yanaptʼayasim.

Yaqhep awk taykanakajja, “escuelan walja lurañanakanïpjjewa” sasin amuyasajj janiw kuna lurañanaksa wawanakapar churañ munapkiti.

Ukampis utan lurañanakamp yanaptʼasir wawanakajja, escuelan suma yateqerinakäpjjaspawa, kunattejj lurañanak katoqasajj uk phoqañwa yateqapjje. Uka toqet mä librojj akham siwa: “Wawanakajj jiskʼäkasin yanaptʼañ munapki ukar jan istʼksna ukhajja, mayninakar yanaptʼañajj janis wakiskaspa ukhamwa amuyapjjaspa [...]. Taqe kuns mayninakamp lurayasiñaruw yatintapjjarakispa” sasa (Parenting Without Borders).

Kunjamtï uka librojj siskejja utan lurañanak wawanakar lurayañajja, jupatak llakisiñat sipansa mayninakat llakisiña ukat yanaptʼañwa yatichi. Ukatsti, jupan yanaptʼapajj familian kunja askisa, lurañanakamp phoqañajj kunja wakiskirisa ukanak amuyañapatakiw yanaptʼaraki.

Pantjasitapat kuna jan walinsa uñjasini ukwa yatichañama

BIBLIAJJ KAMSISA: “Istʼam suma ewjja arunakaru, cheqachäwi arunaksa katoqasirakim; ukhamatwa yatiñan jaqëyätajja” (Proverbios 19:20).

Wawamatï yaqhankir mä kuns pʼakjani ukhajja, jan uk imtʼamti. Wawanakajja, jan wali luratanakapat kunjamansa uñjasipjjani uk yateqapjjaspawa. Ukhamasti wawamajj perdón mayisisajj inas dueñopar yaqha kuttʼayjjchispa.

Wawanakamajj pantjasitanakapata, kuntï jan sum lurapki ukanakat amuyasipjjani ukhajja, ¿kunanaksa yateqapjjani?

  • Honrado jaqëña.

  • Mayninakar jan juchañchaña.

  • Lurañanakap jan phoqasin jan kʼarisiña.

  • Wakisipan perdón mayisiña.