Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

Anɛ O Le Lo?

Anɛ O Le Lo?

Mɛni he je nɛ e ji he blɔ nɛ Paulo ná kaa a fɔ lɛ Roma no ɔ?

Paulo De Ke: “I suɔ kaa Kaisare ɔ nitsɛ nɛ ye ye sane ɔ!”

Ke nɔ ko ji Roma no ɔ, e náa he blɔ kɛ blɔ nya komɛ ngɛ ma tsuaa ma nɛ ngɛ Roma nɔ yemi ɔ sisi nɛ e maa ya mi ɔ mi. Nɔ tsuaa nɔ nɛ ji Roma no ɔ ngɛ Roma mlaa a sisi, se pi mahi nɛ a ngɛ Roma nɔ yemi ɔ sisi ɔ a mlaa amɛ. Ke a po nɔ ko nya a, e ma nyɛ maa tsɔɔ kaa a ye sane ɔ ngɛ he nɛ e ngɛ ɔ, aloo a ye sane ɔ ngɛ Roma kojomi he. Kɛ a bu nɔ ɔ gbenɔ fɔ ɔ, e ngɛ he blɔ kaa e kɛ sane ɔ maa ya Roma nɔ yelɔ ɔ nitsɛ ngɔ konɛ e ye sane ɔ.

Enɛ ɔ he ɔ, Cicero nɛ e ji Roma ma nɔkɔtɔma nɛ hi si ngɛ jeha lafa loko a fɔ Kristo ɔ mi ɔ de ke: “E ji tɔmi kaa a maa fi Roma no ko nɛ a fia lɛ kpa, loo a gbe lɛ. Ke a gbe Roma no ɔ, e ngɛ kaa nɔ́ nɛ nɔ ko gbe e fɔlɔ loo e weku no tutuutu.”

Bɔfo Paulo fiɛɛ kɛ kpa mahi nɛ a ngɛ Roma nɔ yemi ɔ sisi ɔ tsuo. E kɛ he blɔ nɛ e ngɛ kaa Roma no ɔ tsu ní kɛ fã e he ngɛ si fɔfɔɛ slɔɔtohi etɛ mi: (1) E de kojoli nɛ a ngɛ Filipi ɔ kaa a tɔ̃ mlaa kaa a fia lɛ kpa. (2) E je e he kpo kaa e ji Roma no konɛ a ko fia lɛ kpa ngɛ Yerusalem. (3) E de ke e suɔ nɛ a kojo lɛ ngɛ Kaisare ɔ nitsɛ kojomi sɛ ɔ hɛ mi.Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 16:37-39; 22:25-28; 25:10-12.

Ngɛ blema a, mɛni nɛ a kɛ woɔ to hyɛli hiɔ?

Ní ngma ko nɛ tsɔɔ somi ko nɛ a pee kɛ ha jijɔhi kɛ apletsihi a hemi maa pee jeha 2050 Loko A Fɔ Kristo

Yakob nɛ hi si blema a hyɛ e yayo nyɛminyumu Laban tohi a nɔ jeha 20 sɔuu. Laban ngɔ e biyihi enyɔ kɛ ha Yakob kaa hiɔwo ngɛ jeha 14 nɛ e kɛ hyɛ e tohi a nɔ ha lɛ ɔ he, se jeha 6 nɛ piɛ ngɛ se ɔ lɛɛ e ngɔ tohi kɛ wo lɛ hiɔ. (1 Mose 30:25-33) Womi tɛtlɛɛ ko nɛ a tsɛɛ ke, Biblical Archaeology Review ɔ de ke, “e ma nyɛ maa pee kaa somi nɛ Laban kɛ Yakob so kɛ kɔ tohi a nɔ hyɛmi he ɔ ji nɔ́ ko nɛ blema womi ngmali kɛ nihi nɛ a kaneɔ Baiblo ɔ le kaa nihi pɔɔ peemi.”

Ní komɛ nɛ a tsua ngɛ zu mi ngɛ Nuzi, Larsa, kɛ he kpahi ngɛ Iraq ma a mi ɔ maa nɔ mi kaa nihi peeɔ jamɛ a somi ɔ. A peeɔ somi nɛ ɔ daa jeha ke a yaa sã to ɔmɛ a he bwɔmi. A daa to ɔmɛ a yibɔ, kɛ jehahi nɛ a ye ɔ nɔ nɛ a kɛ peeɔ somi nɛ ɔ. Jeha se ɔ, to tsɛ ɔ hu ba ngɔɔ to he womihi, níhi nɛ a kɛ nyɔ nyu pee, to bimɛ, kɛ ní kpahi ngɛ to hyɛlɔ ɔ ngɔ ngɛ tohi abɔ nɛ e ha lɛ ɔ nya. Nɔ́ nɛ maa piɛ ngɛ se ɔ peeɔ to hyɛlɔ ɔ nɔ.

To ɔmɛ a he hiɛmi daa si ngɛ to yihi abɔ nɛ a kɛ wo to hyɛlɔ ɔ dɛ ɔ nɔ. A hyɛɛ blɔ kaa to yihi 100 ma fɔ tohi 80. Ke to ɔmɛ a yibɔ sui a bɔ nɛ a tsɔɔ ɔ, to hyɛlɔ ɔ maa to nane mi. Enɛ ɔ haa nɛ to hyɛlɔ ɔ bɔɔ mɔde wawɛɛ kaa e maa hyɛ to ɔmɛ nɛ a kɛ wo e dɛ ɔ a nɔ saminya.