Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

Mɛni Be Nɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ Maa Ye Zugba a Nɔ?

Mɛni Be Nɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ Maa Ye Zugba a Nɔ?

Yesu kaseli anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ ekomɛ suɔ kaa a maa le be nɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ ma bɔni nɔ yemi. Yesu ha mɛ heto nɛ e de kaa a be nyɛe maa le be tutuutu nɛ Matsɛ Yemi ɔ maa ye zugba a nɔ. (Ní Tsumi 1:6, 7) Se Yesu de mɛ kɛ fɔ si be ko mi kaa e se nyɛɛli maa na ní komɛ nɛ maa ba, nɛ lɔ ɔ ma ha nɛ a “le kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ su si ta,” nɛ e su be nɛ e maa ye zugba a nɔ.​—Luka 21:31.

MƐNI NÍHI NƐ YESU DE KAA A MAA YA NƆ?

Yesu de ke: “Ma maa te si ngɔ wo ma, nɛ matsɛ yemi maa te si ngɔ wo matsɛ yemi. Zugba mimiɛɛmihi nɛ a nya wa maa ba, nɛ hwɔ kɛ gbenɔ hiɔhi nɛ sãa nɔ maa ba ngɛ he slɔɔtohi.” (Luka 21:10, 11) Ní nɛ ɔmɛ nɛ a ngɛ nɔ yae ɔ maa nɔ mi kaa “Mawu Matsɛ Yemi ɔ su si ta.” Anɛ a ya nɔ ngɛ be kake mi nɛ nihi ngɛ nae ngɛ je ɔ mi tsuo lo? Mo susu odase nɛ ɔmɛ a he nɛ o hyɛ.

1. TAHI

Ngɛ jeha 1914 ɔ mi ɔ, ta fɛ ngɛ je ɔ mi nɛ́ eko bɛ hyɛ ngɛ adesa yi nɔ sane mi, nɛ e sa nihi babauu a he! Yi nɔ sane ngmali pɔɔ jeha 1914 ɔ he munyu tumi kaa, e ji be ko nɛ si himi ɔ tsake kulaa ngɛ yi nɔ sane mi, ejakaa jamɛ a be ɔ mi nɛ je mi ta kekleekle nɔ́ ɔ je sisi ɔ nɛ. Ta nɛ ɔ mi nɛ a ngɔ ta hwumi lɔlehi babauu, oplɛmihi, tu nguahi kɛ ta hwumi ní kpahi nɛ puɛɔ ní wawɛɛ ɔ kɛ bɔni ní tsumi. Lɔ ɔ se ɔ, je mi ta enyɔne ɔ fɛ, nɛ ngɛ lɔ ɔ mi ɔ, a ngɔ oplɛmi nguanguahi kɛ tsu ní. Kɛ je jeha 1914 ɔ mi kɛ ma nɛ ɔ, adesahi ngɛ ta hwue ngɛ je ɔ mi hehi slɔɔtohi nɛ ta nɛ ɔmɛ gbe nimli ayɔhi abɔ.

2. ZUGBA MIMIƐƐMIHI

Womi nɛ ji Britannica Academic ɔ de ke, daa jeha a, zugba mimiɛɛmihi maa pee kaa 100 nɛ́ “puɛɔ ní wawɛɛ ɔ” baa. Níhi a mi hlami nɛ United States Geological Survey (United States Zugba He Ní Kasemi Kuu) ɔ pee ɔ tsɔɔ kaa, “níhi nɛ ya nɔ nɛ a bɔ he amaniɛ (kɛ je maa pee jeha 1900 ɔ mi) ɔ ha nɛ wa na kaa, zugba mimiɛɛmihi nɛ puɛɔ ní wawɛɛ nɛ maa su 16 ma nyɛ maa ba ngɛ jeha kake mi.” Ni komɛ ma susu kaa zugba mimiɛɛmi fuu bɛ, se klamahi nɛ a pee nɛ yeɔ bua kɛ naa ke zugba ma mimiɛɛ ɔ mohu lɛ haa nɛ a naa kaa zugba mimiɛɛmihi pɔ he ɔ nɛ. Se ngɛ anɔkuale mi ɔ, zugba mimiɛɛmihi nɛ a nya wa nɛ baa a ha nɛ nihi babauu ngɛ nɔ́ nae, nɛ e ngɛ nihi a hɛ mi kpatae pe be ko nɛ be ɔ.

3. HWƆ

íhi nɛ haa nɛ hwɔ baa a ekomɛ ji ta hwumi, jumi, sika he nyagba, blɔ nya kpakpa nɛ a tui kɛ ha ngmɔ peemi, aloo blɔ nya nɛ a tui kɛ ha kɔɔhiɔ mi tsakemihi nɛ baa a. Jeha 2018 amaniɛ bɔmi nɛ je The World Food Programme (Je ɔ Niye Ní He Blɔ Nya Tomi ɔ) ngɔ ɔ tsɔɔ kaa: “Ngɛ je ɔ mi tsuo ɔ, hwɔ ngɛ nihi nɛ a yibɔ su ayɔ 821 ɔ yee, nɛ a kpɛti nihi ayɔ 124 lɛɛ, hwɔ yeɔ mɛ wawɛɛ nitsɛ.” Daa jeha a, jokuɛwi nɛ a yibɔ maa su ayɔ 3 kɛ se gboɔ akɛnɛ a nɛ́ niye ní nɛ a maa ye ɔ he je. Ngɛ jeha 2011 ɔ mi ɔ, níhi nɛ gbe jokuɛwi ɔ a kpɛti lafa mi gbami 45 je niye ní nɛ a nɛ́ nɛ a maa ye ɔ he je.

4. GBENƆ HIƆHI NƐ SÃA NƆ

Kuu nɛ ji World Health Organization (Je ɔ Nɔmlɔ Tso Mi He Wami Nami Blɔ Nya Tomi) ɔ womi ko bɔ amaniɛ kaa: “Gbenɔ hiɔhi pɔ he wawɛɛ ngɛ wa be nɛ ɔ mi. Hiɔ komɛ nɛ wa le mɛ momo kaa mi mi plɛmi, hiɔ nɛ sãa nimli kɛ lohwehi kɛ asla pɔ he ekohu ngɛ wa be nɛ ɔ mi, nɛ hiɔ ehehi hu ba. Ekomɛ ji, aja, SARS, MERS, Ebola kɛ Zika.” COVID-19 hiɔ ɔ hu gbɛ fĩa je ɔ mi wawɛɛ lingmi nɛ ɔ. E ngɛ mi kaa je mi si kpali kɛ dɔkitahi kase hiɔhi a he ní wawɛɛ mohu lɛɛ, se a nyɛ we nɛ a ná tsaba kɛ ha hiɔ ɔmɛ tsuo.

5. JE KƐ WƐ FIƐƐMI NÍ TSUMI Ɔ

Yesu tsɔɔ nɔ́ kpa ko hu nɛ piɛɛ okadi ɔ he. E de ke: “Nɛ sane kpakpa nɛ ɔ nɛ kɔɔ Matsɛ Yemi ɔ he ɔ, a maa fiɛɛ ngɛ zugba a nɔ hehi tsuo nɛ nimli ngɛ ɔ nɛ a kɛ maa ye je ma amɛ tsuo odase, nɛ lɔ ɔ se loko nyagbe ɔ maa ba.” (Mateo 24:14) Ngɛ nyagbahi kɛ ní yayahi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ je ɔ mi ɔ tsuo se ɔ, nihi nɛ a he hiɛ pe ayɔ kpaanyɔ ngɛ je ɔ mi tsuo ɔ ngɛ sane kpakpa nɛ kɔɔ Mawu Matsɛ Yemi ɔ he ɔ fiɛɛe kɛ ngɛ nihi hae ngɛ mahi 240 a nɔ ngɛ gbihi nɛ hiɛ pe 1,000 mi. Nɔ́ nɛ ɔ eko bɛ hyɛ ngɛ adesa yi nɔ sane mi.

MƐNI OKADI Ɔ TSƆƆ?

Okadi nɛ Yesu kɛ ha a ngɛ nɔ yae mwɔnɛ ɔ. Mɛni he je nɛ e sa nɛ anɔkuale munyu nɛ ɔ he nɛ hia wɔ ɔ? Ejakaa Yesu de ke: ‘Ke nyɛ na kaa ní nɛ ɔmɛ ngɛ nɔ yae ɔ, nyɛ ná nɛ nyɛɛ le kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ su si ta.’​—Luka 21:31.

E be kɛe nɛ Matsɛ Yemi ɔ ma ha nɛ a pee Mawu suɔmi nya ní ngɛ zugba a nɔ

Okadi nɛ Yesu tu he munyu ɔ, kɛ Baiblo mi akɔtaa bumi ha nɛ wa na kaa Mawu to e Matsɛ Yemi ɔ sisi ngɛ hiɔwe ngɛ jeha 1914 ɔ mi. a Jamɛ a be ɔ mi nɛ Mawu wo e Bi Yesu Kristo Matsɛ ɔ nɛ. (La 2:2, 4, 6-9) E be kɛe nɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ ma bɔni zugba a nɔ yemi, nɛ e ma kpata nɔ yemi kpa amɛ tsuo a hɛ mi, nɛ e maa pee zugba a paradeiso, nɛ adesahi maa hi nɔ kɛ ya neneene.

E be kɛe nɛ níhi nɛ Yesu tu a he munyu ngɛ sɔlemi he nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ mi ɔ maa ba mi: “Ha nɛ o Matsɛ Yemi ɔ nɛ ba. Ha nɛ a pee o suɔmi nya ní ngɛ zugba a nɔ kaa bɔ nɛ a peeɔ ngɛ hiɔwe ɔ.” (Mateo 6:10) Kɛ je benɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ bɔni nɔ yemi ngɛ hiɔwe ngɛ jeha 1914 ɔ mi kɛ ba si amlɔ nɛ ɔ, mɛni e ngɛ tsue? Nɛ ke Mawu Matsɛ Yemi ɔ bɔni adesahi a nɔ yemi ɔ, mɛni ji ní komɛ nɛ wa ma nyɛ maa hyɛ blɔ kaa e maa pee kɛ ha adesahi?

a Ke o suɔ nɛ o le níhi fuu kɛ kɔ jeha 1914 ɔ he ɔ, moo hyɛ womi nɛ ji, O Ma Nyɛ Ma Ná Bua Jɔmi Kɛ Ya Neneene! ɔ ní kasemi 32 nɛ Yehowa Odasefohi pee ɔ.