Rogo Baibiri, gu fugo i asaha nga “mbisimo” i adihe rogo gu pa-AEbere nga neʹphesh na gu pa-Giriki nga psy·kheʹ. Gu pa-AEbere re, kura rogoyo nga “gu kusikusiahe naonga,” na gu pa-Giriki re rogoyo nga “ungahe.” * Sidu tie, mbisimo narukuba rakirakihe dunduko angianga gu kurahe nga gu du rogo boro yo nga gu akpingo tigaha ya te. Mo bingo wai Baibiri ayugo gupai nga mbisimo narukuba kpotoboro naabaha dũ:

•   Ho Yekova Mbori akusi bambata kuma ni nga Adamu, Baibiri naya “kumba ki du ni unga mbisimo.” (Bambata Pai 2:7) I aafunga mbisimo fu Adamu te​—ko ada ni unga mbisimo, watadu boro.

•   Baibiri naya mbisimo ima rengba ka mangasunge, ka gbata riahe, ka rihe, ka giasangba andiko, na ka zada kangba boro. (Pa Amotumo 5:2; 7:20; 23:30; Pa Fu Rugute ni Ue he 12:20; ARomo 13:1) Agu asunge re nakoda abarapa boro naabaha.

Ya mo mbisimo ni guhe kaa kpingo ya?

 Oó, mbisimo ima rengba ka kpi. Dungu averesi rogo Baibiri nafura tipa mbisimo ni guhe na kpi akpi. Bete akpiapai gere:

•   “Gu mbisimo ka ainga pai si akpí akpi.”​—Yezekere 18:4, 20.

•   Ti rago agu aYisaraere nadu mbata, gu mbusa na ni du tipa kere ingapai aningia “i akpára gu ni re akpara ku sa yo ti gani aboro.” (Gate 12:15, 19; Pa Amotumo 7:20, 21, 27; 19:8) Si anidu nga ‘i imi gu boro re aimo.’​—Gate 31:14.

•   Rogo agi averesi du kusende re, dungu sasa afugo Baibiri mangisunge na gu fugo nga “kangba boro” ono tie gu ndikidi pa-AEbere i amangisunge na ni ane nga neʹphesh watadu “Mbisimo.”​—Pa Amotumo 21:11; Pa Geda Aboro 6:6

“Mbisimo” rengbe arengba kadu nga ‘onga boro’

 Baibiri namangasunge amanga na gu fugo nga “mbisimo” a si rukuba ‘unga nga ga boro.’ Ni kpiapai, Eyobo 33:22 mangisunge na gu pa-Ebere nga “mbisimo” (neʹphesh) si rukuba “unga.” Wa kina gure a, Baibiri nayugo gupai nga mbisimo boro watadu unga nga ga boro, ima rengba kadu ngbapai watadu paha ima rengba ka gberã.​—Gate 4:19; Abasapungbanga 9:17; AFiripoio 2:30.

 Pa manga yo sunge na gu fugo nga “mbisimo” ngba agi agene re naundo rani ani rugutirani na agu averesi du na agu afugo rogoho nafura tipa mbisimo nga si na ‘guari’ watadu si nakura kusayo. (Bambata Pai 35:18) Agi afugo masaku re nayugo gupai nga ga boro raka nadigo. Gu kura sasa afugo Baibiri sa gi fugo du rogo Bambata Pai 35:18 re nga “ri agbidi yangara onga ri.”​—Good News Translation; New Jerusalem Bible.

Gu ba gu ida nga mbisimo akpingo te aye rogoho

 Agu ariigbu nga ga aKristano nga aguyo idi kuti gupai nga mbisimo akpingo te, nagbia agi ayugopai re angianga rogo Baibiri ya, ono be gu wene abawisigipai dudunguroo tipa raka nga ga aGiriki yo. Gu buku nga Encyclopædia Britannica naya: “Ho Baibiri afura ni tipa mbisimo si na ngbanya dagbaha na onga boro na kparakparapai ho du ti ni na kpotoboro dunduko te. Gu bipai du aKristano na ni nga mbisimo tigaha kia ti kpotoboro naabaha nga gupai naenge ti agu aGiriki nadu mbata.”

 Mbori aidanga i vundu gako ayugopai na agu ayugopai nga ga abawisigi dudunguro apai tipa raka te, wa ngbatunga gu nga ida kuti gupai nga mbisimo akpingo te. Kuba gure, Baibiri nazahe nga: “Oni bánda tironi, gu boro ka gbarasa roni na gani nyemu tatamana na kungba nangahe, wa du pa aboro.”​—AKorosaio 2:8.