Ajawule pa ndandanda

Ana Holide ja Halowini Jatandite Chamtuli?

Ana Holide ja Halowini Jatandite Chamtuli?

Yajikusasala Baibulo

M’Baibulo mwangasimanikwa maloŵe gakuti Halowini. Jeleji jili holide jakusasangalalila ŵandu chaka chilichose pa 31 Okotoba. Nambope, misyungu jakusatenda ŵandu pakusangalalila holide ja Halowini jikusaŵa jakutindana ni yajikusajiganyaga Baibulo.

Munganiji mwana ayi

 Mujatandile holide ja Halowini soni misyungu jakwe

  • Mwambo wa Samhain: Buku jine (The World Book Encyclopedia) jatite, “Halowini chili chisangalalo chachikusa chele chichatendekwaga ni ŵandu ŵa chi Aselote yaka yakupunda 2,000 yipiteyo. Ŵanduŵa ŵakulupililaga kuti pandaŵi ja mwambo wa Samhain, ŵandu ŵawe ŵajendagajendaga pachilambopa ni kungulukaga ni ŵandu ŵaumi.”—Amanyilile “ Ligongo Lyakwe Jikusakolanjidwa kuti Holide ja Halowini

  • Yayikusatendekwa pa holide ja Halowini: Buku jine jasasile kuti, ŵandu ŵa chi Aselote ŵawalaga yindu yakogoya kungope pakujitendekasya misimu jakusakala kwawonaga ŵanduwo kuti alisoni misimujo. Ŵatendaga yeleyi kuti misimu jakusakalajo jikawulasya. Ŵandu ŵane ŵajinyenjelelaga misimujo mwakujipa maswiti kuti jikawulasya. a

    Kalakala, achimlongola ŵa dini ja Chikatolika ŵa ku Europe, ŵatendaga nawo mwambo ŵachikusawu. Mwamti ŵasalilaga ŵandu ŵawo kuti awaleje yakusiŵa kungope ni kwawulaga mnyumba sya ŵandu kuti akaŵendeje yindu.

  • Misimu jakusakala, yitopotopo, soni asaŵi: Kwandaŵi jelewu, ŵandu aŵele alimkulupilila kuti yindu yeleyi yikusasimanikwa mchilambo cha misimu. Buku jine (Halloween Trivia) jatite, jeleji jili “misimu jajikusakamula masengo mwa ŵandu. Mwamti misimuji jikusijatendekasya ŵandu kuti ajikulupilileje mnope misimu ja ŵandu ŵawe. Jikusijatendekasyasoni kuti ajogopeje chiwa.”

  • Mongu ga pa holide ja Halowini: Kalakala ku Britain, ŵandu “ŵajawulaga kunyumba sya ŵandu alimkwasalila kuti ŵapeje yakulya ni chakulinga chakuti ŵapopelele ŵandu ŵaŵawile,” mwamti paŵatendaga yeleyi ŵajigalaga lyongu lyepowole. Kaneko, ŵakolesyaga kandulo ni kummŵika mkati mwa lyongulyo. (Halloween—From Pagan Ritual to Party Night) Ŵane ŵasasile kuti makandulo gagaŵaga mkati mwa mongu gepowolego gatopolaga misimu jakusakala. M’yaka ya m’ma 1800, mongu gasimanikwaga mnope kumpoto kwa America. Ligongo lyakuti monguga galiji gangasawusya kugapowola, ŵandu ŵatandite kugakamulichisya masengo pamwambowu.

 Ana akusosekwa kumanyilila pajatyochele holide ja Halowini?

Elo. Atamose kuti ŵandu akusayiwona kuti kutenda nawo holide ja Halowini kuli kwangajogoya, nambo yindu yayikusatendekwa pa holideji yili yakutindana ni yajikusajiganya Baibulo. Holide ja Halowini jatyochele ku yikulupi yaunami yakwamba ŵawe soni yiŵanda.

Alole malemba gakuyichisyaga gagakusala mwakusayiwonela Mlungu yikulupi yayikusatendekwa pa holide ja Halowini:

  • “Pakaja kusimanikwa mundu jwalijose pasikati penu . . . jwakuwusya lunda kwa misimu ja ŵandu ŵawe.”—Detulonomo 18:10-12.

    Yalikugopolela: Mlungu ngakusasaka kuti ŵandu awusyeje lunda kwa ŵandu ŵawe kapena kwapa yindu yineyakwe ŵandu ŵawewo.

  • “Ŵawe ŵangamanyilila chilichose.”—Jwakulalichila 9:5.

    Yalikugopolela: Ligongo lyakuti ŵawe ŵangamanyilila chilichose, nikuti nganaŵa aŵechetene ni ŵaumi.

  • “[Iyayi] ngangusaka kuti jemanja mgaŵaneje yindu ni yiŵanda. Nganiyiŵa yikomboleche kuti mmweje ya mu chikapu cha Yehofa soni ya mu chikapu cha yiŵanda.”—1 Akolinto 10:20, 21.

    Yalikugopolela: Ŵandu ŵakusamsangalasya Mlungu akusosekwa kuŵambalaga kutenda chilichose chakwayana ni yiŵanda.

  • “M’wale yida yosope ya ngondo . . . ligongo tukulimbana . . . ni magulu ga misimu jakusakala.”—Aefeso 6:11, 12.

    Yalikugopolela: Aklistu akusosekwa kuti ajikaneje misimu jakusakala soni akatendaga yisangalalo yakwayana ni misimujo.

a Alole buku ja Halloween: An American Holiday, an American History, peji 4.