MU CAKA ca 1910, acinangolo ŵangu ŵatyosile ku Georgia, mu upande wa Tbilisi ni kusamila ku Canada. Jemanjaji ŵatamaga m’kanyumba kamwana kakaliji mumgunda ciŵandika musi wa Pelly ku Saskatchewan, kungapilo lyuŵa kwa Canada. Une napagwile mu 1928, soni naliji jwamnandi pa ŵanace 6 ŵatwapali. Baba ŵangu ŵajasice kuli kusigele miyesi 6 kuti mbagwe, soni mama ŵajasice ndili ngwete caka cimo. Mkanijipite ndaŵi jelewu, mcemwali jwangu jwamkulungwa lina lyakwe Lucy jwajasice ali akwete yaka 17. Kaneko mjomba ŵangu lina lyawo Nick ŵanjigele pampepe ni ŵacibale ŵangu kuti akatusamalileje.

Ndili ngwete yaka yiŵili, lisiku line ŵamwiŵasa mwangu ŵambweni ndili mkuwuta mcila wa jimo mwa mbunda syatwalangaga. Ligongo lyakogopa kuti mbundajo tijimbulasye, jemanjajo ŵangumilile kuti ndece yinatendagayo, nambo nganindeka. Jemanjajo ŵaliji kunyuma kwangu soni nganimbikana kugumilako. Mwawupile, mbundajo nganijiwusyala. Nambo lisiku lyeleli ni lyaŵamanyilile ŵamwiŵasa mwanguwo kuti naliji jwangapikana soni jwangaŵeceta.

Mundu jwine juŵamanyiganaga ni liŵasa lwetu ŵasalile mjomba kuti anjawusye ku sukulu ja ŵanace ŵangapikana soni ŵangaŵeceta. M’yoyo, mjombawo ŵanjawisye ku sukulu jajaliji mu msinda wa Saskatoon, ku Saskatchewan. Sukuluji jaliji pa lutando lwa maawala gejinji kutyocela kwatwatamaga, m’yoyo najile kutama kukoko. Nambo natendaga woga mnope ligongo pandaŵiji naliji ndili ngwete yaka 5. Najawulaga kunyumba patuwugalile sukulu. Mkupita kwa ndaŵi nalijiganyisye ciŵeceto camakono soni nasangalalaga kung’anda ni ŵanace ŵane.

Mu 1939, mcemwali jwangu juŵaliji jwaŵili kupagwa lina lyakwe Marion, ŵalombedwe ni Bill Danylchuck, ni ŵanjigele une ni mcemwali jwangu jwine lina lyakwe Frances kuti akatusamalileje. Jemanjaji ni ŵaŵatandite kulijiganya ni Ŵamboni sya Yehofa. Ndaŵi jilijose pambugalile sukulu, jemanjaji ŵatendaga yiliyose yakakombwele kuti anjiganyeje yindu yaŵalijiganyaga kutyocela m’Baibulo. Kuŵeceta mwangasisa, yaliji  yakusawusya mnope kuŵecetana ni jemanjaji ligongo nganamanyililaga ciŵeceto camakono. Nambo ŵayiwonaga kuti nanonyelaga mnope yindu yausimu yiŵanjiganyaga. Nayiwonaga kuti jemanjaji ŵatendaga yindu mwakamulana ni yajikusasala Baibulo, yayandendekasisye kuti nakuyeje paŵajawulaga mu undumetume. Mkanijipite ndaŵi jelewu, natandite kusacilila kuti mbatiswe. M’yoyo pa September 5, 1941, Bill ŵambatisye mu cidilamu cegumbale ni mesi gatwatecile pa cisima. Mesigo galiji gakusisima mnope!

Mu 1946 panapite kunyumba panyuma pakuwugalila sukulu, twapite ku msongano uwatendecele ku Cleveland, mu msinda wa Ohio, m’cilambo ca United States. Palisiku lyandanda lya msonganowo, mwanja cemwali ŵalembelaga yayaŵecetedwaga pamsonganopo kuti mbinduleje nawo. Nambo palisiku lyaŵili, nasangalele mnope kumanyilila kuti pamsonganopo papali kakuga ka ŵandu ŵangapikana soni ŵangaŵeceta. Mlongo jwine ŵagopolelega m’ciŵeceto camakono. M’yoyo, nasangalele mnope ni msonganowo, soni napikanicisye cenene usyesyene wa m’Baibulo.

Pandaŵi jeleji, ngondo jaŵili japacilambo cosope jaliji jili jigambile kumala soni ŵandu ŵajinji ŵasakaga kulosya kuti ali ŵakulupicika ku cilambo cawo. Nambo une panawusile ku msongano wula naliji jwakusimicisya kuŵa jwakulupicika kwa Yehofa. M’yoyo panapite ku sukulu nalesile kupeleka ucimbicimbi ku mbendela soni kwimba nyimbo jafuko. NaIesilesoni kusangalalila yindimba soni kwawula ku calici ni ŵanace ŵane. Ŵakwiganya pa sukulujo nganasangalala ni yeleyi mwamti ŵalinjilelinjile kunjogoya soni kusalila yaunami kuti njenje nganisyo syangu. Acimjangu ŵanalijiganyaga nawo ŵasimongaga ni yayatendekwagayi, m’yoyo yambele upile wakuti nalalicileje. Mkupita kwandaŵi, acimjangu ŵane mpela Larry Androsoff, Norman Dittrick, soni Emil Schneider ŵaŵele Ŵamboni sya Yehofa soni akwendelecelape kumtumicila Yehofa mwakulupicika.

Panjawile ku misinda jine, ndaŵi syosope nalingagalingaga kuti nalalicile ŵandu ŵangapikana soni ŵangaŵeceta. Mwambone, ku Montreal namlalicile mundu jwine jwangapikana soni jwangaŵeceta lina lyakwe Eddie Taeger, junasimene najo ku malo gaŵasimanaga ŵandu ŵangapikana soni ŵangaŵeceta. Mundujo jwalijisoni m’likuga lya ŵandu ŵaŵatandisyaga mjojo. Jwalakwe aŵele ali mu mpingo wa ciŵeceto ca makono ku Laval, mu upande wa Quebec mpaka paŵawile caka cimasile. Nasimenesoni ni mnyamata jwine lina lyakwe Juan Ardanez juŵatesile yindu mpela Abeleya. Jwalakwe ŵawungunyaga mnope pakusaka kusimicisya kuti yaŵalijiganyagayo yaliji usyesyene wakutyocela m’Baibulo. (Mase. 17:10, 11) Jwalakwe ŵaŵelesoni Jwamboni sya Yehofa soni ŵatumicile mwakulupicika mpela jwamkulungwa jwa mumpingo ku Ottawa, mu upande wa Ontario mpaka paŵajasice.

Mu 1950, nasamile mu msinda wa Vancouver. Atamose kuti ngusanonyela kwalalicila ŵandu ŵangapikana soni ŵangaŵeceta, nambo ngasindiŵalila yayatendekwe ni jwamkongwe jwine jwanamlalicile lina lyakwe Chris Spicer junasimene najo mu msewu.  Jwalakwe ŵakundile kuti apoceleje magasini mwesi uliwose, soni ŵambendile kuti cingawonegane ni ŵamkwakwe lina lyakwe Gary. M’yoyo, najawile kumangwakwe, ni twatagulilene kwa ndaŵi jelewu mwakutenda kulembelana pa cipepala. Kutyocela ndaŵi jeleji nganituwoneganasoni mpakana patwasimene pa msongano waupande wawatendecele ku Toronto, mu upande wa Ontario yili yimasile yaka yamnono. Nasimonjile mnope ndili mkupegwa moni ni jemanjaji palikuga lya ŵandu. Palisikuli, Gary ŵabatiswaga. Cakutendekwa celeci cangumbwisye kusosekwa kwakwendelecela kulalicila ligongo ngatukusamanyilila naga mundu jwatumlalicile caciŵa Jwamboni sya Yehofa.

Kaneko, nawujile ku Saskatoon. Kweleko nasimene ni jwamkongwe jwine juŵasalile kuti najiganyeje Baibulo ŵanace ŵakwe ŵacakongwe ŵaŵaliji ŵamaŵila. Mena gawo galiji Jean ni Joan Rothenberger, soni ŵaliji ŵangapikana soni ŵangaŵeceta. Jemanjaji ŵalijiganyaga pa sukulu janalijiganyisye jila. Mkanipapite ndaŵi, asikanaŵa ŵatandite kwasalila acimjawo ŵa mkalasi yiŵalijiganyagayo. Yakuyicisya yakwe, asikana msano ŵa mkalasi mwawo ŵaŵele Ŵamboni sya Yehofa. Jumo mwa asikanaŵa ŵaliji Eunice Colin. Naliji ndili simene najo kala Eunice ku sukulu panaliji mu kalasi jakumalisya. Pandaŵi jelejo, jwalakwe ŵambele switi ni ŵasalile kuti mbe mjakwe. Mkupita kwa ndaŵi une ni Eunice twalombene.

Mamagwe Eunice paŵamanyilile kuti jwalakwe atandite kulijiganya Baibulo, ŵamsalile jwakulolela sukulujo kuti amlekasye kulijiganyako. Jwakulolelajo ŵayikene pakumjigalila mabuku gakwe. Nambope, Eunice ŵasimicisye kwendelecela kuŵa jwakulupicika kwa Yehofa. Jwalakwe paŵasakaga kubatiswa, acinangologwe ŵamsalile kuti, “Naga mkuŵa Jwamboni sya Yehofa, cimtyoce panyumba petu pano!” Jwalakwe ŵatyosile pamlangopo ali akwete yaka 17, ni ŵajile kutama ni liŵasa line lya Mboni. Ŵajendelecele kulijiganya kaneko ŵabatiswe. Mu 1960 patwalombanaga, acinangolo ŵakwe nganayika ku cindimba cetu ca ulombela. Nambope yaka payamalaga, acinangologwewo ŵatandite kutucimbicisya mnope ligongo lya yikulupi yetu soni mwatwalelelaga ŵanace ŵetu.

Mpela acinangolo ŵangapikana soni ŵangaŵeceta, yaliji yakusawusya kwalela ŵanace ŵetu ŵacalume ŵakwana 7 ŵaŵaliji ŵakupikana soni kuŵeceta. Nambo twalolecesye kuti alijiganyisye ciŵeceto camakono kuti tukomboleje kuŵecetana nawo cenene soni kwajiganya usyesyene. Abale ni alongo ŵetu ŵa mumpingo ŵatukamucisye mnope. Mwambone, nangolo jwine ŵatulembele kacikalata kakutusalila kuti mwanace jwetu jwine aŵeceteje maloŵe gakusakala m’Nyumba ja Ucimwene. Twakombwele kumkamucisya mwanacejo ndaŵi jijojo. Ŵanace ŵetu mcece mena gawo, James, Jerry, Nicholas, soni Steven, akutumicila Yehofa mwakulupicika yalumo ni maŵasa gawo. Wosopeŵa akutumicilasoni mpela acakulungwa ŵa mumpingo. Konjecesya pelepa, Nicholas ni ŵamkwakwe, Deborah, akusakamucisya masengo gagopolela ciŵeceto ca makono pa ofesi ja nyambi ku Britain. Nambosoni Steven ni ŵamkwakwe, Shannan, akukamucisya kugopolela ciŵeceto ca makono ku ofesi ja nyambi ku United States.

Kuli kusigele mwesi umo kuti tukwanisye yaka 40 cilombanile, Eunice ŵawile ni ulwele wa kansa. Ndaŵi josope jaŵalwalaga, jwalakwe ŵatendaga yindu mwamtawu. Cikulupi cakwe cakuti ŵawe cacijimuka camkamucisye kuti aŵe jwakulimba. Ngwembeceya mwalung’wanu lisiku lyele tinjiwonegana najosoni.

Mu February 2012, nagwile ni nawulele ciwunu. Pelepa nayiweni kuti cipasosekwe kuti mundu jwine angamucisyeje. M’yoyo, najile kutama ni jumo mwa ŵanace ŵangu ŵala. Apano tuli mumpingo wa ciŵeceto ca makono ca Calgary, kwangwendelecela kutumicila mpela jwamkulungwa jwa mumpingo. Keleka kali kandanda kuŵa mumpingo wa ciŵeceto camakono. Agambe ganisya, kutandila m’caka ca 1946 mbele ndili mu mpingo wa Cisungu! Ana kwa yaka yosopeyi yikombolece camtuli kuti mbe paunasi wakulimba ni Yehofa? Jwalakwe ni jwangamucisye. Soni atesile yindu mwakamulana ni cilanga cakwe cakuti cacakamucisya ŵanace ŵamasije. (Sal. 10:14) Ngusinayamicila wosope ŵaŵele mkungamucisya pa yaka yosopeyi, mwakulembela tukalata, kulijiganya ciŵeceto ca makono, soni kugopolela pa misongano kuti mbinduleje nawo.

Kusala yisyene, ndaŵi sine natengukaga mnope ligongo lyangapikana yayaŵecetedwaga soni nalipikanaga kuti pangali jwampaka akombole kwanilisya yakusoŵa ya ŵandu ŵangapikana soni ŵangaŵeceta. Nambo, cacangamucisyaga mnope caliji kuganicisya maloŵe gaŵasasile Petulo kwa Yesu kuti, “Ambuje, mpaka tujawulesoni kwaceni? Pakuŵa ŵalakwe akwete maloŵe gakupeleka umi wangamala.” (Yoh. 6:66-68) Mpela abale ni alongo ŵajinji ŵangapikana soni ŵangaŵeceta ŵatemi mu usyesyene kwa ndaŵi jelewu, nalijiganyisye kuŵa jwakuwusimana mtima. Nalijiganyisyesoni kumkulupilila Yehofa soni likuga lyakwe, soni yeleyi yindendekasisye kuti mbate majali gamajinji! Apano pana yakulya yausimu yejinji m’ciŵeceto cangu camakono, soni ngusasangalala kutenda misongano jampingo soni jekulungwakulungwa mu ciŵeceto camakono ca ku America. Kusala yisyene mbele jwakusangalala soni mbocele majali gamajinji pandaŵi josope jambele ndili kumtumicila Yehofa, Mlungu jwetu jwamkulungwa.