Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

Asa Mba Hainao?

Asa Mba Hainao?

Nan̈ino biriky hita ta Babylony ndreky fomba niasan̈a iro io mankamarin̈y raha volan̈iny Baiboly?

IRO pikaroko raha ambany tany aby io nahita biriky masaka antapitrisany ta Babylony. Biriky aby io nampiasaindro Babylonianin̈y aby io taminy iro nan̈orin̈y tanànandro. Nivolan̈a Robert Koldewey, an̈isany pikaroko raha ambany tany, fa “tambelan̈a tanàna tan̈y nisy tanimanga tsara ndreky nisy alamaiky ... maro”, ke tan̈y nisy lafaoro fandokisan̈a biriky aby io.

Pikaroko aby io nahita porofo man̈aboaka fa iro lafaoro aby io koa nampiasaindro pitondra ta Babylony tan̈y nan̈anaovan̈a raha ratsy mare. Paul-Alain Beaulieu, profesera aminy Iniversiteny Toronto sady manampahaizan̈a momba tantara ndreky fivolan̈anandro Asyrianin̈y taloha tan̈y, nivolan̈a karaha ty: “Maromaro taminy asa soratra Babylonianin̈y nahitan̈a fa lan̈iany olo tsy nan̈araka volan̈anany na tsy nan̈aja raha masin̈y, nirahiny panjaka natsipy tamy lafaoro.” Ty, ohatra, raha nisoratra taminy asa soratra araiky taminy andrany Panjaka Nebokadnezara: “Vonia iro, iroa iro, atonoa iro, ... atsipaza amy lafaoro an̈y iro ... ambilà iro hanjary setroko, atsipaza an̈aty motro an̈y iro baka maty.”

Raha zen̈y mampatsiaro olo pamaky Baiboly raha koran̈iny Daniela toko faha-​3. Izio ao mitantara fa Panjaka Nebokadnezara niasa sary be vita tamy volamena tamy lemakany Dora, tambelan̈a tanànany Babylony. Nisy Hebreo telo lahy, tsy azovy fa Sadraka, Mesaka, ndreky Abednego tsy nan̈eky nankohoko tamy sary io ke neloko mare Nebokadnezara. Nirahiny nafanain̈a ‘impito mihoatrany mahazatra’ lafaoro, avio iro telo lahy ‘natsipiny tamy lafaoro mirehitry be io.’ Fa nisy anjely mahery araiky nan̈avotro iro, ke iro tsy naty.​—Dan. 3:1-6, 19-28.

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source

Biriky masaka araiky misy an̈aran̈any Nebokadnezara

Mankamarin̈y raha volan̈iny Baiboly koa iro biriky aby hita ta Babylony. Maro amy biriky aby io nahitan̈a soratra midera panjaka. Ty, ohatra, araiky: “Nebokadnezara, Panjakany Babylony ... Zaho Panjaka Be niasa lapa ty ... Irarian̈a taranakanaka hanjaka aminany ty mandrakizay.” Volan̈a aby io tsisy nihafa amy poerapoerany Nebokadnezara amy Daniela 4:30 ty: ‘Tsy ty ma Babylony Be, araiky niasaiko taminy angovonaka baka izio hanjary lapampanjakan̈a ndreky hazahoako voninahitry maventy?’