Skip to content

Skip to table of contents

Gerim Ga Ki Aijep

Gerim Ga Ki Aijep

Aisaia 60:1 “amb ende” padom e, amb na kol dom, ala amb e, nalmal “akile” “au mem” simin kerem?

Aisaia 60:1 embe dom: “Amb O akile, au mem simin kele nalenem, au mem nim bol min wo sikem. Johova glori aiyem nim bol au dom.” Baibel yu pende meim taninde pilkane esmen “amb” e, Saion mo Jerusalem, Juda ga taun kerma Jerusalem sem e pildom. a (Ais. 60:14; 62:​1, 2) Taun kerma e, Israil ye dulom porpor kangjep ambil semom. Baibel yu ele paim bar, ki tal ende min wombol, pundom sinamen: (1) Nal kunum na nalmal Jerusalem “akile” pilgi wal au mem mal simin kem? (2) Aisaia yu nemokum yipe kenem kunum mongom puli tonom mo?

Nal kunum na nalmal Jerusalem “akile” pilgi wal au mem mal simin kem? Juda ga kongar 70-poro Babilon karpos panjip kunum, Jerusalem na tempol aiyem kes mol sikem. Ba Midia Pesia ga wo Babilon to sinjip kunum bulto, Israil ga Babilon tuwalto kulu jeljel mol punjup, piriari mol seyem garjel kolpu lotu wei ala simin kenjip. (Esr. 1:​1-4) Kongar 537 B.C.E. kunum pulnombol, Israil ye dulom 12-poro Got oiro sim ga, lotu wei ala pulnombol enjip. (Ais. 60:4) Enjep pulnombol opa ere Johova ngonjup, make kerma pende to lotu enjip ala tempol gar ala tau yem kenjip eri. (Esr. 3:​1-4, 7-11; 6:​16-22) Embe enjep bar Johova glori ala erkelnge, olom alambem man Jerusalem monjup bar aunim—alamb ye dulom puli Johova lotu enango pilgi wal emilpal tuwal monjup bar, enjep tuwal molo au mem taninjip.

Embe pamba, Aisaia yu propet nemokum Jerusalem komna sembar ipal eri mongom to min wom, ba Israil alamb puli Got yu nim anjngo karkar nanjip. (Neh. 13:27; Mal. 1:​6-8; 2:​13, 14; Mat. 15:​7-9) Bulto, Mesaia Got ngangem Jises Krais wom pra bul ngonjup eri. (Mat. 27:​1, 2) Ala bulto kongar 70 C.E. kunum, Jerusalem na tempol aiyem ala to kes mokjup eri.

Ombun embe min wonda pane Johova yu propet nepakim. (Dan. 9:​24-27) Aisaia sapta 60 yu propet pam, tane penema kere pilkane esmen, mala Jerusalem sem ala erkawei enam e pilnanim.

Aisaia yu nemokum yipe kenem kunum mongom puli tonom mo? Weieri tonom, ala amb ende pane yu ekin erim—“Jerusalem min sem” pilnim. Aposol Pol pepe bom bar amb e: “Kenem manjin” panim. (Gal. 4:26) Jerusalem min seim, Got olom okanaiseisen min epen seim spirit nganj pande olom bol kameim ga tuwal meim. Amb e “ngalem man,” Jises na 144,000 Got murmulom dongala-oiro sim Kristen e, pildom. Ende Pol semin epen punal nepim eri. Ga e porpor “Israil Got talap”—“ye dulom ende kuru meim” bar tuwal meim.—1 Pita 2:9; Gal. 6:16.

Jerusalem min seim nalmal “akil” “au mem” simin kem? Amb e, ngalem man Got oiro ya mala monjup simin kem bar embe erim. Aisaia sapta 60 yu propet nepakim, wal enjep bol nalmal ding mal paim omukro kanamen.

Kristen Got oiro sim ga ala “akil” min wonam pam, nalerim, kongar 200 C.E. tuwalto aposol walem gonjup kunum bulto, yu propet pam mal apostet ga yu gend ne kulmal bolwai ne yuwei bininjip. Embe pile, enjep pilgi wal emilpal tuwal moram mal monjup. (Mat. 13:​37-43) Kunum ele Babilon Kerma mo, lotu gend porpor yu ninjip enjep karpos mal ernge menro monjup. Got oriro sim ga karpos mol wonjup “pornim kunum” e, kongar 1914 pulnombom. (Mat. 13:​39, 40) Kanan napungo kongar 1919 kunum, enjep piriari monjup pile wamnam Got Gapman yu ka ala neori kenjip bar, pilgi wal dop mal do aunim. b Kongar pende wopungo kantri jeljel alamb puli, dop mal do aunim bar tuwal wonjup. Aisaia 60:3 dom mal, Got alambem man Israil olom bol ka monjup ga na—“king walem” pra se aunim bar tuwal wonjup.—Rev. 5:​9, 10.

Mibulto Kristen Got oiro sim ga, au mem Johova bol wonom ersi kerma wei keram. Nalmal embe enam? Enjep ya mala kongan ermeim goram kunum porninde, semin epen punam kunum “Jerusalem Kol” tuwal punam enjep 144,000-poro Krais ambiyem mal molo, kongan king na pris ai enam. Yu ekin ere taun kerma ende semene wonom padom, “min epen Got bol se, semene wonom” e Got taun aiyem kerma Jerusalem min seim—“e olom okanaiseisen aiyem min epen seim.”—Rev. 14:1; 21:​1, 2, 24; 22:​3-5.

Jerusalem kongan kerma wei ende ere Aisaia 60:1 yu paim, er mongom tonda. (Aisaia 60:​1, 3, 5, 11, 19, 20 na Revelesen 21:​2, 9-11, 22-26, yu paibel omukro kane.) Komna Israil kunum gapman kongan enjip alamb mala Jerusalem, taun kerma seim bar tuwal molo erere enjip. Embe pile, Jerusalem Kolnga panimen e, Jises na 144,000 kunum kolnga senda gapman kongan enam e, pildom. Jersusalem Kolnga min “epen Got bol se, semene [wonom]” padom nalmal paim? Gapman e kongan enda bar mala alamb bol wal pende min wonda, Got bol kisal-gosum alamb kantri jeljel mol pum, “olom dopom do au ninda bar alamb porpor kolwan punam.” Enjep sin nangja pande gosum mem porninde piriari mol punam. (Rev. 21:​3, 4, 24) Aisaia na propet pende yu propet ninjip mal, wal kawei wei ende min wonda e, “kunum ele wal porpor ere kawei wei enam”. (Apo. 3:21) Krais kongan King pulnombol enda kunum, wal porpor erka enam kunum pulnombora, ala kongar Wan Tausen kongan King er porninda kunum, wal porpor erka er porninam.

a Baibel Nupela Taim Trenslesen a Aisaia 60:​1, yu “Saion” mo “Jerusalem” pane panda bar “amb” pane bonjup, nalenem, Ibru yu “akile” “au mem” simin kela dom e, amb ende koldom, ala amb e “nim” paninjip. Yu “amb” panim, Inglis nim alamb yu gerim pakerondo amb panim e, yu ekin paim ne pilkane esim.

b Esekiel 37:​1-14 na Revelesen 11:​7-12 yu paibel, kongar 1919 kunum lotu wei ala pulnombol erdongal enjip mal yubol tombol. Baibel buk Esekiel, Kristen Got oiro sim ga porpor, pilgi wal karpos kanan molo, bulto lotu wei ala simin keram mal yu propet nim. Ala Baibel buk Revelesen yu propet dom, Got oriro sim angjen man grup, apal pende molo kongan se ngimba pu enjip to karpos kelnge, kunum apal pende kongan nanjip e pildom. Kongar 1919 kunum, “enjep bunuman kapam kongan nip ga” pane makrojup.—Mat. 24:45; buk Pure Worship of Jehovah—Restored At Last!, p. 118, paim kanjel.