Pakadto ha sulod

Pakadto ha mga sulod

Maaram Ka Ba?

Maaram Ka Ba?

An ilustrasyon ba ni Jesus mahitungod ha “gudtiay nga kaayaman” nakakainsulto?

Bata nga may tiyo, Griego o Romano nga estatwa (siyahan nga siglo B.C.E. tubtob ha ikaduha ka siglo C.E.)

Han nakadto hi Jesus ha gawas han giutan han Israel ha Sirya nga probinsya han Roma, usa nga Griego nga babaye an nangaro hin bulig. An baton ni Jesus nag-uupod hin ilustrasyon nga baga hin iginpapariho niya an mga diri Judio ha “gudtiay nga kaayaman.” Ha Mosaiko nga Balaud, an ayam gintatagad nga mahugaw. (Lebitiko 11:27) Pero intensyon ba ni Jesus nga insultuhon ini nga Griego nga babaye ngan an iba nga diri Judio?

Diri. An iginpapasabot ni Jesus, sugad han iya ginsiring ha iya mga disipulo, nga an iya prayoridad hito nga panahon amo an pagbulig ha mga Judio. Salit naghatag hiya hin ilustrasyon basi ipatin-aw an punto, hiya nagsiring ha babaye: “Diri angay kuhaon an tinapay han kabataan ngan ig-itsa ito ha gudtiay nga kaayaman.” (Mateo 15:21-26; Marcos 7:26) Ha mga Griego ngan mga Romano, an ayam agsob nga pinaura nga hayop nga naukoy ha balay han tag-iya ngan kauyag han kabataan. Salit an mga pulong nga “gudtiay nga kaayaman” mahimo maghulagway hin gugma ngan pagpaura. Nasabtan han Griego nga babaye an karuyag sidngon ni Jesus ngan binaton: “Oo, Ginoo. Pero an gudtiay nga kaayaman nakaon han nahuhulog nga mga pagkaon tikang ha lamesa han ira mga agaron.” Ginkumendasyonan ni Jesus an iya pagtoo ngan gintambal an iya anak.—Mateo 15:27, 28.

Maaramon ba an sagdon ni apostol Pablo han nagrekomendar hiya nga idelatar an paglayag?

Inukit nga pankargamento nga barko han siyahan nga siglo C.E.

An barko nga ginsasakyan ni apostol Pablo ngadto ha Italya nagkukuri pagsungsong ha hangin. Han dumuong hira ha usa nga isla, nagsagdon hiya nga idelatar an pagbiyahe. (Buhat 27:9-12) May basihan ba an iya sagdon?

An mga tripulante hadto maaram nga delikado an paglayag ha Mediteranyo ha mga bulan han kathagkot. Tikang ha kabutngaan han Nobyembre tubtob ha kabutngaan han Marso, diri gud puydi maglayag dida hito nga dagat. Pero an paglayag nga gin-unabi ni Pablo nahitabo ha Septyembre o Oktubre. Ha iya Epitome of Military Science, an Romano nga awtor nga hi Vegetius (ikaupat ka siglo C.E.) nagsiring mahitungod ha paglayag dida hito nga dagat: “An iba nga bulan angayan gud, an iba delikado, ngan an iba pa imposible gud.” Hiya nagsiring nga talwas an paglayag tikang ha Mayo 27 tubtob Septyembre 14, pero an duha nga diri sigurado o delikado nga panahon nagtitikang ha Septyembre 15 tubtob Nobyembre 11 ngan tikang ha Marso 11 tubtob Mayo 26. Hi Pablo, nga eksperyensyado nga biyahedor, sigurado nga maaram hito. An piloto ngan an tag-iya han barko posible nga maaram liwat hito, kondi ginbalewaray nira an sagdon ni Pablo. Ito nga pagbiyahe nagresulta ha kadaot han barko.—Buhat 27:13-44.