Ano an Karuyag Sidngon han “Mata Para ha Mata”?
An baton han Biblia
An balaud nga “mata para ha mata” bahin han Balaud han Dios nga ginhatag ni Moises ha kadaan nga Israel ngan ginkotar ni Jesus ha iya Sermon ha Bukid. (Mateo 5:38; Exodo 21:24, 25; Deuteronomio 19:21) Nagpapasabot ito nga kon ginsisirotan an usa nga nakabuhat hin sala, an sirot kinahanglan angayan ha ginbuhat nga krimen. a
Ini nga balaud aplikado ha mga buhat han tinuyo nga pagdaot ha iba. May kalabotan ha tinuyo nga nakasala, an Mosaiko nga Balaud nagsiring: “Bari para ha bari, mata para ha mata, ngipon para ha ngipon, an pagpaul-ol nga iya ginbuhat sadang liwat buhaton ha iya.”—Levitico 24:20.
Ano an katuyoan han balaud nga “mata para ha mata”?
An balaud nga “mata para ha mata” waray magtugot ha usa nga bumulos. Lugod, binulig ito ha igintoka nga mga hukom ha pagpadapat hin sirot nga angayan, diri sobra kabug-at o duro kagaan.
Ini nga balaud nagpupugong liwat ha bisan hin-o nga may intensyon o plano ha pagdaot ha iba. An Balaud nagsaysay: “An mga mabibilin [an mga nakakita nga ginpapatuman an hustisya han Dios] makakabati ngan mahahadlok, ngan diri na gud hira magbubuhat utro hin bisan ano nga maraot pariho hini dida ha iyo.”—Deuteronomio 19:20.
An balaud ba nga “mata para ha mata” kinahanglan sundon han mga Kristiano?
Diri, kay diri na sakop hini nga balaud an mga Kristiano. Bahin ini han Mosaiko nga Balaud, nga natapos han ginhalad ni Jesus an iya kinabuhi.—Roma 10:4.
Bisan pa hito, nakita naton an panhunahuna han Dios tungod hini nga balaud. Pananglitan, iginpapakita hini nga importante ha Dios an hustisya. (Salmo 89:14) Iginpapakita liwat hini an iya suruklan ha hustisya, nga kinahanglan sirotan ha “husto nga sukol” an mga nakasala.—Jeremias 30:11.
Sayop nga mga ideya mahitungod ha balaud nga “mata para ha mata”
Sayop nga ideya: An balaud nga “mata para ha mata” sobra kabug-at.
Kamatuoran: An balaud diri nagtutugot hin waray kalooy nga sirot ha pagpadapat hin hustisya. Lugod, nagpapasabot ito nga an kwalipikado nga mga hukom magpapadapat la hin sirot katapos turotimbangon an mga kahimtang ngan kon tinuyo ba o diri an pakasala. (Exodo 21:28-30; Numeros 35:22-25) Salit, an balaud nga “mata para ha mata” nakabulig basi malikyan an sobra nga pagsirot.
Sayop nga ideya: An balaud nga “mata para ha mata” nagtutugot ha waray kataposan nga pagbulos.
Kamatuoran: An Mosaiko nga Balaud mismo nagsiring: “Ayaw pagbulos ngan ayaw liwat pagdumot ha mga anak han imo katawohan.” (Levitico 19:18) Waray ito mag-aghat ha pagbulos, lugod gin-aghat hito an mga tawo nga sumarig ha Dios ngan ha mga balaud nga iya ginhatag ha pagtadong ha bisan ano nga sayop.—Deuteronomio 32:35.
a Ini nga balaud, nga gintatawag ha Latin nga lex talionis, makikita liwat ha mga balaud ha kadaan nga mga lugar.
Bangin Maruyagan Mo Liwat
AN BARANTAYAN
Kon Paonan-o Matatapos an Kangalas—Ayaw Pagbulos
Daoga an tendensya nga bumulos pinaagi ha pagsarig nga ha diri na maiha tatadungon han Dios an ngatanan nga kawaray-hustisya.
AN BIBLIA NAKAKAGBAG-O HAN KINABUHI
Karuyag Ko Tapuson an Kawaray-Hustisya
Hi Rafika inapi ha grupo nga karuyag tapuson an diskriminasyon. Pero nahibaroan niya nga an Ginhadian han Dios an maghahatag hin kamurayawan ngan hustisya.
MAHITUNGOD HA AMON
Paghangyo nga May Bumisita ha Imo
Hisgotan an usa nga pakiana ha Biblia, o mahibaro hin dugang mahitungod ha mga Saksi ni Jehova.