Skip to content

Skip to table of contents

Makoho empakiwa ni ale ensoma irevista sahu

Makoho empakiwa ni ale ensoma irevista sahu

‘Muthiyana’ onhimmwa va Yesaya 60:1, taani, ni moota heeni owo ‘oneemelaawe’ ni “warya”?

Yoolepa ya Yesaya 60:1 enhima weera: “Wèmele [muthiyana], okokole, niwoko wòhorwa warya wá ni ovuwa wa Yahvéh wòkokola vasulú vá.” Masu ooweera ‘muthiyana’ anhimmwa Siyoni, naari Yerusalemu, ekapitaale ya oYuda yeeyo yaakhanle etempu ene yeele. a (Yes. 60:14; 62:1, 2) Ecidade ele enthoonyera muloko wootheene. Masu nimphwanyaahu va Yesaya ennakumihera makoho meeli: Noopatxera, liini ni moota heeni Yerusalemu ‘eemenlaawe’ ni “warya” moomunepani? Nanaaveeli, masu nimphwanyaahu va Yesaya, neereke ennavareleya muteko mahiku ala?

Yerusalemu ‘eemenle’ liini ni moota heeni anryaawe moomunepani? Yerusalemu ni etemplu awe yaari mathala vaavo aYuda yaathaamiherinwaaya oBabilonia mpuwa mwa iyaakha 70. Mene muhoolo mwaya, Babilonia aahitupheliwa ni aMedo ni aPersa, ana a Israeli yaakhala oBabilonia yaatthikela elapo aya ni yaatthikihera okokhorela weekhaikhai. (Ezra 1:1-4) Ovinyera eyaakha ya 537 Kristu ahinaaye owa, maloko yaahanle 12 oororomeleya yaahikhavihera. (Yes. 60:4) Awo yaapatxera onvaha mukuttho Yehova, ni yaapaka ifesta sa otthapela wa otthikiheriwa wa etemplu. (Ezra 3:1-4, 7-11; 6:16-22) Vaavo yaatthikiherinwaaya, ovuwa wa Yehova waatthikela waara oYerusalemu, naari neere, atthu yaatthikela waakhuleliwa ni Muluku. Moottharelana, awo yaari waara wa maloko yahaamusuwenle Yehova.

Mwa yeeyo, eprofesiya ya Yesaya yootthikihera okokhorela wa ekhaikhai, yaakwanela khalayi oYerusalemu. Ana a Israeli ootheene khayaavirelenle omwiiwelela Muluku. (Neh. 13:27; Mal. 1:6-8; 2:13, 14; Math. 15:7-9) Muhoolo mwaya, awo yaamukhootta Mesiya, Yesu Kristu. (Math. 27:1, 2) Mwa iyaakha 70 Kristu ahinaaye owa, Yerusalemu ni etemplu awe yaatthikela onyaanyiwa ekwaha yanaaveeli.

Yehova aahihima vahinaaye itthu saarowa weereya. (Dan. 9:24-27) Onnooneya weera khaiyene yaari yoolakelaawe weera Yerusalemu akhalayi, akwanihere mikhalelo sootheene sa eprofesiya ya otthikihera okokhorela weekhaikhai, yeeyo nimphwanyaahu va Yesaya ekapiitulu 60.

Masu a Yesaya ennakwanela mahiku ala? Aani, mene onhimmwa muthiyana mukina a nthonyero “Yerusalemu òsulú.” Murummwa Paulo aahima voohima sa owo eeraka: ‘Owo ti ameyahu.’ (Agal. 4:26) Yerusalemu oosulu, mareherero a Muluku eri wiirimu a soopattuxiwa soomunepani soororomeleya. Ni anamwane awe emmuhela mpuwa Yesu ni Akristu 144.000 yaawo enthanliwa ni munepa wootteela, yaawo ntoko Paulo erino yooweherera yookhala wiirimu. Awo ennapaka “elapo yottela,” “Israeli a Muluku.” — 1 Ped. 2:9; Agal. 6:16.

Moota heeni Yerusalemu oosulu ‘eemenlaawe’ ni “warya”? Mwaha wa anamwane awe oothanliwa a valaponi. Mulikanxere sooweereya saya ni itthu siri va Yesaya ekapiitulu 60 sinhimaaya.

Akristu oothanliwa yannatthuneya ‘weemela’ moomunepani mwaha wooweera yaari mweepiphini vaavo ntakata naahimmwale na akristu oowootha naamwaramwareñyaaya vaavo arummwa oopatxera yaakhwiiyaaya mpuwa mwa eseekulu yanaaveeli. (Math. 13:37-43) Awo yaaweriwa ni Babilonia mutokweene, yoowo eri ettiini yoowootha ya elapo yootheene. Akristu oothanliwa, yaavirelela oweriwa mpaka “womalihera wa olumwenku,” etempu yeeyo yaapatxenraaya eyaakha ya 1914. (Math. 13:39, 40) Evinreene etempu, eyaakha ya 1919, awo yaataphuliwa, ni moowaakuveya awo yaakumihera waara woomunepani yiivahereraka mmutekoni moolaleera. b Noovira iyaakha sintxipale, atthu a maloko ootheene ennawa wa waara iwo, waahela mpuwa atthu a Israeli a Muluku ehanle yaawo eri “mamwene” enhimmwa va Yesaya 60:3. — Apok. 5:9, 10.

Muhoolo akristu oothanliwa enoorowa woonihera waara wa Muluku. Moota heeni? Wamala vale muteko aya, awo enoorowa okhala “Yerusalemu munyowani” naari oottomeriwa a Kristu a 144.000 yaawo eri mamwene ni anamakeya. — Apok. 14:1; 21:1, 2, 24; 22:3-5.

Yerusalemu munyowani onookhalano muritti wookwanihera yoolepa ya Yesaya 60:1. (Munwehe-tho Yesaya 60:1, 3, 5, 11, 19, 20 ni Apokalise 21:2, 9-11, 22-26.) Ntoko Yerusalemu akhalayi aaraawe esede ya eguvernu wIsrael wa khalayi, nave-tho Yerusalemu munyowani vamoha ni Kristu, onrowa okhala eguvernu ya elapo enyowani. Moota heeni Yerusalemu munyowani ‘onkhuruwaawe wiirimu wa Muluku?’ Onkhuruwela elapo ya vathi. Atthu emmukokhorela Muluku a maloko ootheene ‘eni yeette niwoko na waara waya.’ Awo enoovuluxiwa mwa yoottheka ni okhwa. (Apok. 21:3, 4, 24) Yookhumelela aya ‘sinrowa orehereriwa itthu sootheene’ ntoko Yesaya ni maprofeta makina yaahimmaaya. (Mit. 3:21) Orehereriwa nno otokweene, opatxenre vaavo Kristu okhanlaawe Mwene ni onoorowa omala okhwipi wa olamulelo awe.

a Va Yesaya 60:1 a Tradução do Novo Mundo ennamuhima ‘muthiyana’ etthunaka omuhima “Siyoni,” naari “Yerusalemu,” mwaha wooweera masu ala va nuulumo na eHeberi ooweera ‘weemela’ ni “warya” enaahima athiyana. Masu ooweera ‘muthiyana’ ennaakhavihera ale ensoma ni nuulumu naya owera omoonelela muthiyana a nthoonyero.

b Orehereriwa woomunepani weereñye eyaakha ya 1919, onnahimmwa-tho va Ezekiyeli 37:1-14 ni Apokalise 11:7-12. Ezekiyeli aahima orehereriwa wa omunepani wa makristau ootheene othanliwa evirakaru etempu vaavo yaawerinwaaya. Eprofesiya ya Apokalise ennuuluma voohima sa otthikela weemela woomunepani wa egrupu vakhaani ya asinna oothanliwa yaarino muritti woohoolela evirakaru etempu vakhaani yaawerinwaaya vaavo yaathokororinwaaya moohixariya ewaleliwaka mukadeya. Eyaakha ya 1919, egrupu eyo yaahiitthaniwa “kaporo òroromeleya ni a miruku.” — Math. 24:45; munwehe-tho A Adoração Pura de Jeová É Restaurada!, epaax. 118.