Đi đến nội dung

Albert Wright/iStock via Getty Images

MỘT SỰ THIẾT KẾ?

Tổ chim mallee

Tổ chim mallee

 Loài chim mallee ở vùng nội địa phía nam nước Úc duy trì nhiệt độ trong tổ của chúng từ 31 đến 37 độ C (trung bình là 34 độ C). Làm thế nào loài chim này có thể giữ khoảng nhiệt độ như vậy quanh năm cả ngày lẫn đêm?

 Vào mỗi mùa đông, loài chim này sẽ đào một cái hố sâu khoảng một mét và rộng ba mét, rồi chim trống sẽ lấp đầy cỏ, lá và các thực vật khác vào hố này. Sau khi lớp thực vật này được những cơn mưa cuối đông làm ướt sũng, chim trống sẽ đào một hố khác bên trong để làm ổ trứng, sau đó nó sẽ lấp đất cát lên toàn bộ hố. Không lâu sau, lớp thực vật ấy bắt đầu phân hủy và ấm lên, tạo thành một ổ ấp trứng tự nhiên.

Để ấp trứng (A), chim mallee sẽ sử dụng cả hơi ấm mặt trời lẫn nhiệt độ mà lớp thực vật phân hủy đã tạo ra (B). Bằng cách điều chỉnh độ dày của lớp đất cách nhiệt (C), chim mallee giữ cho trứng ở nhiệt độ khoảng 34 độ C trong nhiều tháng. Để làm thế, loài chim này dùng móng vuốt để cào ra và lấp lại một lượng đất đáng kể (D)

 Mỗi khi chim mái chuẩn bị đẻ trứng, chim trống sẽ xới đất lên để chim mái đẻ trứng vào ổ. Sau đó, chim trống lập tức lấp đất trở lại. Chim mái có thể đẻ lên tới 35 quả trứng trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 2. a

 Loài chim này thường nhấn mỏ của chúng vào cát để kiểm tra nhiệt độ bên trong. Sau đó, chúng sẽ điều chỉnh lớp đất tùy theo mùa. Ví dụ:

  •   Vào mùa xuân, khi lớp thực vật phân hủy bắt đầu làm nhiệt độ trong tổ tăng lên quá cao, chim trống sẽ làm thoát nhiệt bằng cách cào lớp đất phía trên ổ trứng ra. Rồi sau đó, nó lấp lại bằng lớp đất đã được làm mát.

  •   Vào mùa hè, chim trống lấp thêm đất lên trên hố để bảo vệ trứng khỏi ánh nắng mặt trời. Nhưng vào mỗi sáng sớm, chim trống sẽ cào đất ra, rồi sau khi tổ và cát đã mát thì nó lấp lại.

  •   Vào mùa thu, khi lớp thực vật này phân hủy xong, chim trống sẽ loại bỏ gần như toàn bộ đất phía trên hố, nhờ thế mặt trời lúc giữa trưa có thể sưởi ấm trứng và đất đã được cào ra. Sau đó, nó lấp lại hố bằng lớp đất ấm ấy để cung cấp nhiệt cho ổ trứng vào ban đêm.

 Trung bình mỗi ngày, chim trống dành hơn năm tiếng để cào và lấp khoảng 850kg đất. Việc cào và lấp đất liên tục như thế có một ưu điểm khác, đó là giữ cho đất tơi xốp, giúp chim non mới nở có thể chui ra khỏi hố.

 Hãy xem chim mallee cào đất khỏi tổ

 Bạn nghĩ sao? Khả năng điều chỉnh nhiệt độ trong tổ của chim mallee là do tiến hóa? Hay là một sự thiết kế?

a Trứng nở sau bảy đến tám tuần; điều này có nghĩa là chim trống phải làm việc đến tháng 4 để duy trì nhiệt độ cho ổ.