Labi ḽa u vhulunga ḽa Turin a ḽo ngo bulwa Bivhilini. Ndi labi ḽine vhunzhi ha vhathu vha humbula u nga Yesu Kristo o vhulungwa ngaḽo. Nga nṱhani ha zwenezwo, vhaṅwe vha dzhia ḽeneḽo labi ḽa u vhulunga ḽa kale ḽo khethea kha Vhakriste. Ḽeneḽo labi zwino ḽi wanala ngomu kerekeni ya Katolika i re Turin, Italy, nahone ḽo tsireledzwa nga ngomu ha bogisi ḽi shumisaho zwishumiswa zwa tshi zwino-zwino zwa thekinolodzhi.

 Naa Bivhili i a tikedza mafhungo a u ri labi ḽa u vhulunga ḽa Turin ndi ḽa ndeme? Hai.

 Ṱhogomelani zwithu zwiraru nga ha ḽeneḽo labi zwine zwa fhambana na zwine Bivhili ya amba zwone.

1.   Ḽeneḽo labi ḽa u vhulunga ḽi na vhulapfu ha senthimithara dza 442 na vhuphara ha senthimithara dza 113 u katela na senthimithara dza 8 dza mupendelo.

    Zwine Bivhili ya amba: Tshitumbu tsha Yesu a tsho ngo pombiwa nga labi ḽithihi, fhedzi tsho pombiwa nga zwipiḓa zwo vhalaho zwa malabi. Ṱhoho yawe yo vha yo putelwa nga ḽiṅwe labi. Musi Yesu o no vuswa, muṅwe wa vhaapostola vhawe o ya kha vhiḓa ḽa Yesu ḽe ḽa vha ḽi si na tshithu nahone “a vhona malabi henefho fhasi.” Bivhili i dovha ya ri: “Labi ḽe ḽa vha ḽo pomba ṱhoho ya Yesu ḽo vha ḽi si fhethu huthihi na maṅwe malabi, fhedzi ḽo vha ḽo petiwa ḽo vhetshelwa thungo.”​—Yohane 20:​6, 7.

2.   Ḽeneḽo labi ḽa u vhulunga ḽi na mavhala ane a humbulelwa uri ndi madondo a malofha a tshitumbu tshi songo ṱanzwiwaho.

    Zwine Bivhili ya amba: Musi Yesu a tshi fa, vhafunziwa vhawe vho dzudzanya tshitumbu tshawe “vha tshi tevhedza nḓila ine Vhayuda vha lugiselela ngayo mbulungo.” (Yohane 19:39-​42) Wonoyu mukhuvha u katela u ṱanzwa tshitumbu na u tshi ḓodza mapfura na mishonga musi tshi sa athu vhulungwa. (Mateo 26:12; Mishumo 9:​37) Nga zwenezwo, vhafunziwa vha Yesu vha tea u vha vho ṱanzwa tshitumbu tshawe musi vha sa athu tshi pomba nga malabi.

3.   Ḽeneḽo labi ḽa u vhulunga ḽi na tshifanyiso tsha munna “o eḓedzwaho kha hafu ya tshipiḓa tshaḽo, ngeno tshiṋwe tshipiḓa tshaḽo tsho tiba tshitumbu nga phanḓa u bva ṱhohoni u swika milenzheni,” u ya nga Encyclopædia Britannica.

    Zwine Bivhili ya amba: Vhafunziwa vha Yesu vho haseledza nga ha lufu lwawe, vhiḓa ḽawe ḽe ḽa vha ḽi si na tshithu na nga ha vhuṱanzi ha vhafumakadzi vhe vha vhona “vharuṅwa, vhe vha amba uri u khou tshila.” (Luka 24:15-​24) Arali labi ḽo vha ḽi vhiḓani ḽa Yesu, a zwi timatimisi uri vhafunziwa vhawe vho vha vha tshi ḓo vha vho haseledza nga haḽo na zwifanyiso zwi re khaḽo. Naho zwo ralo, Bivhili a i ambi tshithu nga ha eneo mafhungo.

 Hai. Naho arali Yesu o vha o vhulungwa nga ḽeneḽo labi, u ḽi hulisa zwo vha zwi tshi ḓo vha zwo khakhea. Ṱhogomelani maitele a Bivhili ane a ṱalutshedza uri ndi ngani.

1.   A zwo ngo tea. Yesu o ri: “Mudzimu ndi Muya, nahone vha mu rabelaho vha fanela uri vha mu rabele nga muya na nga ngoho.” (Yohane 4:​24) Vhurabeli ha ngoho a vhu kateli u shumiswa ha zwithu zwo salaho zwa tshifhingani tsha kale.

2.   Zwo dzivhiswa. Milayo ya fumi i dzivhisa u gwadamela midzimu ya zwifanyiso. (Doiteronomio 5:​6-​10) Nga hu fanaho, Bivhili i laya Vhakriste u ri: “Ḓilindeni kha midzimu ya zwifanyiso.” (1 Yohane 5:​21) Vhaṅwe vha nga amba uri ḽeneḽo labi ḽa u vhulunga a si mudzimu wa tshifanyiso, fhedzi ndi tshithu kana luswayo lwa lutendo lwavho. Naho zwo ralo, tshithu tshi a vha mudzimu wa tshifanyiso kha vhane vha tshi hulisa. a Nga zwenezwo, muthu ane a ṱoḓa u takadza Mudzimu a nga si hulise kana u ḓikumedzela kha tshithu, u katela na ḽeneḽo labi ḽa u vhulunga.