Pfukelani kha mafhungo

Bivhili I Ri Mini Nga U Ḓidzima?

Bivhili I Ri Mini Nga U Ḓidzima?

Bivhili i a fhindula

 Tshifhingani tsha Bivhili, u ḓidzima zwo vha zwo tendelwa nga Mudzimu arali zwo vha zwi tshi khou itiwa nga zwiitisi zwo teaho. Zwo vha zwi sa takadzi Mudzimu arali zwi tshi itiwa nga zwiitisi zwi songo teaho. Naho zwo ralo, ṋamusi Bivhili a i ri vhudzi uri ri tea u ḓidzima kana ri songo ḓidzima.

Ndi kha vhuimo vhufhio he vhaṅwe vha zwifhingani zwa Bivhili vha ḓidzima?

  •   Musi vha tshi khou ṱoḓa thuso kana vhulivhisi ha Mudzimu. Vhathu vhe vha vha vha tshi fara lwendo lwa u ya Yerusalema vho vha vha tshi ḓidzima u itela u sumbedza u ḓiimisela havho u humbela thuso ya Mudzimu. (Esera 8:21-23) Hu na zwifhinga zwe Paulo na Baranaba vha khetha u ḓidzima musi vha tshi khou vhea vhahulwane vha tshivhidzo.​—Mishumo 14:23.

  •   Musi vho livhisa ṱhogomelo kha zwine Mudzimu a ṱoḓa. Musi Yesu o no lovhedzwa, o ḓidzima lwa maḓuvha a 40 u itela u ḓilugiselela u ita zwine Mudzimu a zwi funa kha vhuḓinḓa hawe ha kha ḽifhasi.​—Luka 4:1, 2.

  •   Musi vha tshi khou sumbedza u rembuluwa kha zwivhi zwavho. Mudzimu o shumisa muporofita Yoele u vhudza Vhaisiraele vha sa fhulufhedzei uri: “Vhuyelelani ha Nṋe nga mbilu yoṱhe, ni tshi ḓi-dzima, ni tshi khou lila, nó ṱungufhala.”​—Yoele 2:12-15.

  •   Musi hu tshi khou elelwa Ḓuvha ḽa u Pfumelelwa. Mulayo we Mudzimu a u ṋea lushaka lwa Isiraele wo vha u tshi katela ndaela ya u ḓidzima nga Ḓuvha ḽa u Pfumelelwa ḽa ṅwaha muṅwe na muṅwe. a (Levitiko 16:29-31) U ḓidzima zwo vha zwo tea kha tshenetshi tshiitea ngauri zwo vha zwi tshi humbudza Vhaisiraele uri a vho ngo fhelela na uri vha ṱoḓa u hangwelwa nga Mudzimu.

Ndi zwifhio zwiṅwe zwiitisi zwi songo teaho zwa u ḓidzima?

  •   U itela u takadza vhaṅwe. Yesu o funza uri muthu a tshi ḓidzima u tea u zwi ita tshiphirini, zwi vhe vhukati hawe na Mudzimu.​—Mateo 6:16-18.

  •   U itela u ḓiita o lugaho. U ḓidzima a zwi iti uri muthu a vhe na vhuḓifari havhuḓi kana a vhe na vhushaka ho khwaṱhaho na Yehova.​—Luka 18:9-14.

  •   U itela u lingedza u vala vhukhakhi he ha itwa nga khole. (Yesaya 58:3, 4) Mudzimu o vha a tshi ṱanganedza u ḓidzima hu tshimbidzanaho na u thetshelesa na u ḓi sola zwi tshi bva mbiluni kha zwivhi zwe zwa itwa.

  •   U sokou zwi ita sa tshipiḓa tsha vhurereli. (Yesaya 58:5-7) Nga zwenezwo, Mudzimu u nga mubebi a ne ha takali musi vhana vhawe vha tshi mu sumbedza lufuno nga u kombetshedzea zwi sa khou bva mbiluni.

Naa u ḓidzima zwi a ṱoḓea kha Vhakriste?

 Hai. Mudzimu o vha a tshi ṱoḓa Vhaisiraele vha tshi ḓidzima nga Ḓuvha ḽa u Pfumelelwa fhedzi o mbo ḓi fhelisa u elelwa honoho musi Yesu a tshi pfumelela lwa tshoṱhe zwivhi zwa vhathu vho rembuluwaho. (Vhaheberu 9:24-26; 1 Petro 3:18) Vhakriste a vha tsha vha nga fhasi ha Mulayo wa Mushe we Ḓuvha ḽa u Pfumelelwa ḽa vha ḽi tshipiḓa tshawo. (Vharoma 10:4; Vhakolosa 2:13, 14) Nga zwenezwo ndi phetho ya Mukriste nga eṱhe uri u a ḓidzima kana hai.​—Vharoma 14:1-4.

 Vhakriste vho ṱhogomela uri u ḓidzima a zwi tou vha zwa ndeme kha vhurabeli havho. Bivhili a i sumbedzi uri u ḓidzima zwi ḓisa dakalo. Nṱhani hazwo, vhurabeli ha ngoho ha Vhakriste vhu vhonala nga dakalo, ḽine ḽa vha pfaneleo ya Yehova, “Mudzimu o takalaho.”​—1 Timotheo 1:11; Muhuweleli 3:12, 13; Vhagalata 5:22.

Mazwifhi nga ha u ḓidzima

 Mazwifhi: Muapostola Paulo o themendela u ḓidzima kha vhavhingani vha Vhakriste.​—1 Vhakorinta 7:5, King James Version.

 Ngoho: Kha maṅwalwa a kale a Bivhili a ho ngo ambiwa nga ha u ḓidzima kha 1 Vhakorinta 7:5. b Hezwi zwi sumbedza uri vhaṅwalululi vha Bivhili vho engedza mafhungo nga ha u ḓidzima, hu si kha yeneyi ndimana fhedzi, vho dovha vha engedza na kha Mateo 17:21; Marko 9:29; Mishumo 10:30. Vhunzhi ha Bivhili dza musalauno dzo bvisa enea mafhungo o engedzwaho.

 Mazwifhi: Vhakriste vha tea u ḓidzima vha tshi khou elelwa maḓuvha a 40 e Yesu a a fhedza a khou ḓidzima e sogani musi o no lovhedzwa.

 Ngoho: Yesu ho ngo vhuya a laedza vhathu uri vha ḓidzime musi vha tshi elelwa eneo maḓuvha nahone a huna vhulivhisi vhu bvaho maṅwaloni vhune ha sumbedza uri Vhakriste vha u thoma vho ita ngauralo. c

 Mazwifhi: Vhakriste vha tea u ḓidzima musi vha tshi khou elelwa lufu lwa Yesu.

 Ngoho: Yesu ho ngo laedza vhafunziwa vhawe uri vha ḓidzime musi vha tshi elelwa lufu lwawe. (Luka 22:14-18) Musi Yesu a tshi amba uri vhafunziwa vhawe vha ḓo ḓidzima musi a tshi fa, o vha a sa khou vha ṋea ndaela, fhedzi o vha a tshi khou amba zwine zwa ḓo itea. (Mateo 9:15) Bivhili yo laedza uri Vhakriste vha re na nḓala vha thome vha ḽe vha tshe mahayani avho musi vha sa athu u elelwa Tshihumbudzo tsha lufu lwa Yesu.​—1 Vhakorinta 11:33, 34.

a Mudzimu o vhudza Vhaisiraele uri: ‘ni ḓitambudze’ nga Ḓuvha ḽa u Pfumelelwa. (Levitiko 16:29, 31; King James Version) Haya maipfi a ambela kha u ḓidzima zwiḽiwa. (Yesaya 58:3) Ndi ngazwo Bivhili Contemporary English Version i tshi shumisa maipfi: ‘Ni fanela u ḓidzima zwiḽiwa u sumbedza u ṱungufhala nga zwivhi zwaṋu.’

b Sedzani A Textual Commentary on the Greek New Testament, yo ṅwalwaho nga Bruce M. Metzger, Third Edition, siaṱari 554.

c U ya nga ḓivhazwakale ya maḓuvha a 40 a u ḓidzima, New Catholic Encyclopedia yo amba uri: maḓana mararu a u thoma a miṅwaha, tshifhinga tsha u ḓidzima musi hu tshi khou lugiselelwa Easter tsho vha tshi sa fhiri vhege, kanzhi tsho vha tshi tshi fhedza ḓuvha ḽithihi kana mavhili. . . . Maḓuvha a 40 o thoma u ambiwa kha Khoro ya vhuṱanu ya Nicaea (325), naho vhaṅwe vhagudi vha tshi hanedza uri o ambiwa henefho.​—Second Edition, Volume 8, siaṱari 468