Валтӥсь материалъёсы выжоно

Пуштросаз выжоно

Тодӥськоды-а тӥ?

Тодӥськоды-а тӥ?

Кызьы кирпичъёс, кудъёссэ шедьтӥзы вашкала Вавилонлэн куашкам бервылъёсыз пӧлысь, но соосты лэсьтон возьмато, Библиын гожтэм кылъёс зэм луо шуыса?

ВАШКАЛА Вавилонын гудыса утчаськонъёс дыръя археологъёс шедьтӥзы туж трос сутэм кирпичъёсты, кудъёссэ кутӥзы карез пуктыку. Ро́берт Ко́льдевей археологлэн верамезъя, сыӵе кирпичъёсты лэсьтӥзы гуръёсын, кудъёсыз «кар сьӧрын сылӥзы, кытын умой горд сюй вал но трос куакъёс будӥзы, кудъёсыныз гуръёсты эстӥзы».

Кызьы возьмато вашкала документъёс, Вавилонысь кивалтӥсьёс гуръёсты куто вал, туж кышкыт ужъёссэс лэсьтон понна но. Торонтоын интыяськем университетысь Поль-Але́н Больё тодосчи, кудӥз вашкала Ассирияез эскериз, гожтӥз: «Вавилонысь шедьтэм куд-ог гожтэмъёс... возьмато, эксэйлы пумит мынӥсьёсты но святыняосты сантэмасьёсты эксэй сутыны косэ вал шуыса». Кылсярысь, одӥг гожтэмын, кудӥз Навуходоносор эксэй улон дыръя гожтэмын вал, таӵе кылъёс вань: «Быдтэ соосты, сутэ соосты, пыже соосты... гурын... соос бордысь ӵын мед ӝутӥськоз, тылын, гомась тылын соос мед бырозы».

Та Библиез лыдӟисьёслы тодазы вайытэ учырез, кудӥз гожтэмын Данииллэн книгаысьтыз 3-тӥ люкетын. Отын вераське, кызьы Навуходоносор эксэй Вавилон сьӧрын Деир бусые туж бадӟым зарни сульдэр-идол пуктӥз. Куке куинь егит еврейёс, Седрах, Мисах но Авденаго, та сульдэр-идоллы йыбырттыны пумит кариськизы, Навуходоносорлэн туж зол вожез потӥз. Эксэй косӥз «азьвыл сярысь гурез сизьым пол кужмогес ӝуатыны» но Инмарлэсь та ужась-тыршисьёссэ «ӟырдатэм гуре куштыны». Но кужмо кылчин соосты кулонлэсь утиз (Дан. 3:1—6, 19—23, 91—95).

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Source

Сутэм кирпич, кудӥз вылысь Навуходоносорлэсь нимзэ адӟыны луэ.

Вавилонын шедьтэм кирпичъёс но возьмато, Библиын гожтэм кылъёс зэм шуыса. Соос пӧлысь тросэз вылын гожтэмын кылъёс, кудъёсыз эксэез данъяло. Одӥгез вылын гожтэмын: «Навуходоносор, Вавилон эксэй... Та юртэз пуктӥ мон, быдӟым Эксэй... [...] Нылпиосы татын пырак мед кивалтозы...» Та гожтэм тодамы вайытэ ушъяськись Навуходоносор эксэйлэсь кылъёссэ, кудъёсыз гожтэмын Данииллэн 4:27: «Та быдӟым Вавилон ӧвӧл-а, аслам бадӟым кужыменым аслэсьтым быдӟым луэмме данъян понна эксэйлыклы юрт ӧй пукты-а!»