Eaha to roto?

Ua upootia ratou i nia i te auahi

Ua upootia ratou i nia i te auahi

“E auahi! E auahi!” A tamaa ˈi o Sandra i ǒ to ˈna metua hoovai, ua ite oia i te auahi i te hoê fare ua vaiihohia e rave rahi tauihaa i roto. Ua haa oioi o Sandra raua ta ˈna tane o Thomas. Ua rave Sandra i te tura tupohe auahi a horo ai Thomas i te fare no te ite eaha mau na te fifi. Ua horoa ˈtura Sandra i te tura ia Thomas no te tupohe i te auahi. O ta ˈna ïa i rave. Ua haamanaˈo o Sandra: “Ahani aita maua i haa oioi, e paapaa roa te fare vairaa tauihaa.”

No te aha Thomas raua Sandra i haa oioi ai e ma te mǎtaˈu ore? Te ohipa ra o Thomas raua Sandra ei rima tauturu i te amaa a te mau Ite no Iehova i Selters, Heremani. E ohipa amui raua e na rima tauturu 1 000. Te fanaˈo ra ratou i te hoê faaineineraa no te ite eaha te rave ia tupu te hoê ati auahi.

E 30 tâ te aano o te Betela i Selters. Te vai ra te mau piha ohipa, piha nohoraa, te hoê vahi puˈaraa ahu, te hoê vahi neneiraa e e rave rau fare ohipa. E mau vahi tera mea ohie ia tupu te ati auahi. No reira te tuhaa o te amaa e haapao ra i te natura e te paruraa i faanaho ai i te hoê faaineineraa no te haapii atu eaha te rave ia tupu te ati auahi. A tahi, e ohipa amui te pǔpǔ taata tauturu matamua o te Betela e te feia tupohe auahi o te oire. A piti, te fanaˈo tamau ra pauroa te mau rima tauturu i te Betela i:

  • Te mau faaineineraa no te ite nafea ia haere i rapae o te Betela ia tupu te ati.

  • Te mau haapiiraa no te ite eaha te rave ia tupu te ati auahi.

  • Te faaineineraa no te tupohe oioi i te auahi.

Maoti te reira, e aravihi atu â te mau rima tauturu no te haa oioi.

Haapii mai e nafea ia tupohe i te auahi

E haapii mai te feia apiti i te mau faaineineraa e nafea ia tupohe i te auahi ma te haapao maitai. I te fare haapiiraa i haapii mai ai o Christin eaha te rave ia tupu te ati auahi. Ua faaite oia eaha te faaineineraa ta ˈna i fanaˈo i te Betela: “E rave au i te tura tupohe auahi, e tatara i te auri iti no te faaohipa i te reira e e piri au i te auahi ma te haapao e te pupuhi anei ra te mataˈi i muri mai ia ˈu. Aita anaˈe, e nehenehe te auahi e ura mai i nia ia ˈu. I muri iho, e tupohe au i te auahi. Ua haapii atoa vau e nafea ia tupohe i te auahi e te tahi pǔpǔ e maha aore ra pae taata.”

Ua parau o Daniel, o te ohipa ra i te Betela ei taata haapii atu eaha te rave ia tupu te ati auahi, e maoti taua mau faaineineraa ra, ua “iti mai te mǎtaˈu i te auahi.” Te faataa ra oia: “Ia tupu te tahi ati auahi, e mea pinepine te taata i te hiti mahuta mai. E riaria ratou a manaˈo atu ai: ‘Eaha te rave? Nafea ia faaohipa i te tura tupohe auahi?’ Ia ite râ ratou eaha te rave, e nehenehe ratou e haa oioi ia ore te auahi e rahi roa ˈtu â.” Te na ô ra oia: “E haapii te feia apiti i te mau faaineineraa e nafea ia faaohipa maitai i te hoê tura tupohe auahi ia tupu taue te tahi ati e e nafea ia tupohe i te auahi. E itoito atu â ratou e e ineine ratou no te haa oioi i te taime hinaarohia.”

Te mau faahopearaa maitai o te faaineineraa

E rave rahi taata tei faaite i to ratou mauruuru no taua mau faaineineraa ra. Ua na ô o Christin, tei faahitihia i na mua ˈtu: “A tahi ra vau i tapea ˈi i te hoê tura tupohe auahi. No ˈu, mea faufaa ia fanaˈo te taata taitahi i te hoê â faaineineraa.” Ua parau o Nadja, o te ohipa ra i te Betela afa taime ei rima tauturu e i te hoê tauraa manureva: “I na matahiti hoê ahuru i mairi, ua fanaˈo vau i te mau faaineineraa i te tauraa manureva no te ite eaha te rave ia tupu te ati auahi. E haapiiraa noa râ te reira. I te Betela râ i faaohipa roa ˈi au i ta ˈu i haapii mai. Ua itoito atu â vau maoti te reira. Ia tupu te hoê ati auahi, e ite au eaha te rave.”

No Sandra, maoti te faaineineraa ta ˈna i fanaˈo i te Betela i haa oioi ai oia i te fare o to ˈna mau fetii hoovai. Ua parau oia: “Mea papu atu â ia ˈu e nafea ia faaohipa i te hoê tura tupohe auahi. Mea maitai ia fanaˈo te taata i te hoê faaineineraa i te matahiti taitahi. Ua tauturuhia vau maoti te reira.”

Te mau faaineineraa e te feia tupohe auahi o te oire

E faanaho pinepine te feia tupohe auahi o te oire i te mau faaineineraa i te Betela. Ua faaite o Theo Neckermann, te tia o te mau faehau tupohe auahi, no te eaha ratou e na reira ˈi: “Na matou tera hopoia ia haapao i te feia i Selters. Mea pinepine matou i te haere e tupohe i te auahi i fare nohoraa aore ra te mau fare tahua rau. Mea taa ê râ te mau fare i te Betela no te mea mea aano maitai te tuhaa fenua, mea tiapai te mau fare tahua rau e e faaohipa-atoa-hia te tahi mau matini rarahi. E titauhia ia matou ia aravihi atu â no te haa oioi i tera vahi. No reira, te oaoa e te mauruuru nei matou i te haere i tera vahi no te faaineine atu.”

Te vai ra hau atu 100 taata o te ohipa ra i roto i te pǔpǔ taata tauturu matamua. Te fanaˈo ra ratou i te mau faaineineraa e te feia tupohe auahi o te oire no te ite e nafea ia tauturu i te taata e ia tupohe i te auahi. Ua na ô o Theo Neckermann: “E faahiahia roa matou i ta outou pǔpǔ taata tauturu matamua. Maoti ta ratou tauturu e aratairaa i tere maitai ai te mau faaineineraa.”

Faaiteraa e mea atâta ia faaohipa i te pape no te tupohe i te auahi ta te mori arahu i faatupu

I te hoê taperaa mahana i Fepuare 2014, ua faaite te feia tupohe auahi e te pǔpǔ taata tauturu matamua i ta ratou i haapii mai. E au auahi to roto i te hoê piha nohoraa a te Betela. Ua haamanaˈo o Daniel, tei faahitihia i na mua ˈtu: “Mea meumeu roa te au auahi e aita roa ˈtu matou i nehenehe e ite i to matou rima. Ua taniuniu oioi matou i te feia tupohe auahi e ua haamata matou i te faahaere i te mau taata i rapae i nau piha ohipa e 88. I te taeraa mai o te feia tupohe auahi, ua haere aˈena pauroa te mau taata i rapae i te mau fare nohoraa.” Ua na ô Theo Neckermann: “No ˈu, mea fifi roa ia feruri e e nehenehe e faahaere oioi i te mau taata i rapae i te hoê fare tahua rau rahi mai teie. I te hoê oire mai ia Francfort iho â ra. Ua pee maite ta outou mau taata i te aratairaa e mea au roa te pǔpǔ taata tauturu matamua!” Ua ite te mau faehau tupohe auahi i te tumu o te ati a faaore roa ˈtu ai ratou i te reira. Aita hoê aˈe taata i pêpê e aita te tahi noa ˈˈe mea i ino roa.

Aita roa ˈtu te mau mero atoa o te Betela i Selters e hinaaro ia tupu te hoê ati auahi rahi. Ia tupu râ te reira, ua ineine te mau rima tauturu no te mea ua haapii mai ratou e nafea ia upootia i nia i te auahi.