PIMISA: Na u li ka ndhawu leyi ku vekiwaka maribye ya khale. Ku tala ka wona se ma khemekelile. Kambe u gama u vona lin’wana la ku a li khemekelanga ni katsongo; u gama u pimisa swaku i la nyuwana ku tlula man’wana. Kambe lweyi a ku pfunaka ku tiva ndhawu yoleyo a ku byela swaku a hi la nyuwana naswona i la khale ku tlula ya manyingi funtshi a li se tshama li lava ku lunghisiwa. Se u sungula ku pimisa swaku a li hlayisiwile ka n’wa ndhawu, kambe va tlhela va ku byela swaku li neliwe hi timpfula li tlhela li biwa hi moya. Vanhu va vanyingi va zame ku li khema. Se hi ku hlamala u vutisa u ku: ‘I mpsini swi li hambanisaka ni maribye man’wana?’

Bibele li fana ni ribye lolelo. I la khale hintamu ku tlula mabuku ya manyingi. I ntiyiso swaku ku ni mabuku man’wana ya khale. Kambe ku fana ni maribye lawayani ma nga khemekela hi ku famba ka nkama na wona mabuku ya khale ma hahlukelile hi ku famba ka nkama. Hi xikombiso ku tsumbuliwe swaku leswi ma swi vulaka hi ciência a hi ntiyiso. Minawu ya wona hi timhaka ta mavabyi a yi pfuni nchumu. Ku tala ka mabuku lawa, ma honekelile, mapajina ya wona ma suketelile hi ku famba ka nkama.

Bibele li hambanile ni mabuku lawo. Li sungule ku tsaliwa ka 3.500 wa malembe la ma nga hundza, kambe ni namuntlha la ha hlayisekile. Hambileswi li nga hisiwa, li tsimbisiwa, kumbe li voniwa li nga li la nchumu. Leswi li swi djondzisaka swa ha tirha ni namuntlha. Hambileswi ku nga ni wutivi la linyingi swoswi, kambe leswi lona li swi vulaka swi kombisa wutlhari la ku hlamalisa.

U nga ha tivutisa u ku: ‘Indje leswi Bibele li swi vulaka swi nga ha pfuna ni namuntlha?’ Pimisa hi leswi: ‘Hi yini minchumu leyi yi karhataka vanhu namuntlha? Hi swini leswi karhataka ku lwisana na swona?’ U nga ha pimisa hi tinyimpi, wukanganyisi, ku chimisa misava ni ku dlayiwa ka vanhu. Vona leswi Bibele li swi djondzisaka u gama u tivutisa swaku loko vanhu a vo yentxa leswi Bibele li swi vulaka misava a yi nga ta yampsa?’

RHANDZA KU RHULA

“Va tsaka lava yentxaka leswaku ku va ni ku rhula, hikusa va ta vitaniwa vana va Xikwembu.” (Matewu 5:9) “Loko swi koteka, hanyani hi ku rhula ni vanhu hinkwavu.” — Varoma 12:18.

VANA NI TIMPSALU NI KU RIVALELA

“Va tsaka lava nga ni timpsalu, hikusa va ta kombiwa timpsalu.” (Matewu 5:7) “Tamani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku chunseka hambiloko munhu a ni xa ku mu sola hi xona munhu mun’wana. Ku fana ni leswi Yehovha a nga mi rivalela hi ku chunseka, na n’wina mi fanele mi yentxa swoleswo.” — Vakolosa 3:13.

U NGA VI NI XIKHETO

Xikwembu “xi tirhise munhu mun’we swaku xi yentxa tinxaka hinkwatu ta vanhu swaku va ta tshama misaveni.” (Mintirho 17:26) “Xikwembu a xi na xikheto,kambe ka tiko lin’wana ni lin’wana, munhu lweyi a xi chavaka a tlhela a yentxa swa swinene, wa yamukeleka ka xona.” — Mintirho 10:34, 35.

U NGA CHIMISI MISAVA

“Yehovha Xikwembu a teka munhu a mu veka xikarhi ka jaradi la Edeni leswaku a li rima ni ku li hlayisa.” (Genesa 2:15) Xikwembu xi ta “helisa lava wonhaka misava.” — Nhlawutelo 11:18.

TIVONELI KA KU NAVELA NI KA NSILA YA SWA MASANGU

“Mi tivonela ka mixaka hinkwayu ya ku navela, hikusa wutomi la munhu a li humi ka minchumu leyi a nga na yona.” (Luka 12:15) “Nsila ya swa masangu ni chaka hinkwalu kumbe wunavenave swi nga tshuki swi vuliwa xikarhi ka n’wina, hikusa minchumu leyi a yi va faneli vanhu va ku kwetsima.” — Vaefeza 5:3.

KU TSHEMBEKA NI KUVA MUTIRHI WA KAHLE

“Hi navela ku tshembeka ka minchumu hinkwayu.” (Vaheberu 13:18) “Lweyi a yivaka a a tshiki ku yiva; kambe a a tikarhati a tirha hi mavoko ya yena, leswaku a kuma ni swa ku nyika lweyi a pfumalaka.” — Vaefeza 4:28.

PFUNA VAN’WANA

“Mi tiyisa lava nga tshoveka timbilu, mi seketela lava nga hela ntamu, mi va lehisela mbilu hinkwavu.” (1 Vatesalonika 5:14) “Ku hlayisa vana lava kalaka va nga na vapsali ni vavasati lava nga feliwa hi vanuna va vona lava nga nhlomulweni.” — Yakobo 1:27.

A Bibele a li vulavuli ntsena hi leswi hi faneleke hi swi yentxa swaku hi yampsisa wutomi la hina, li tlhela li hi pfuna ku nyika lisima leswi li hi djondzisaka swona ni ku swi tirhisa. Loko vanhu a vo yentxa leswi Bibele li swi vulaka indje a swi nga ta koteka ku pumba swikarhatu swa misava? Phela minawu ya Bibele ya ha pfuna ni namuntlha. Kambe li nga ku pfunisa ku yini swoswi?

Wanuna wa ku tlhariha ku tlula hinkwavu a te: “Wutlharhi li kombisiwa li lulamile hi mintirho ya lona.” (Matewu 11:19) Swaku u tiva swaku nchumu xa pfuna kumbe a xi pfuni u fanele u xi tirhisa. Hi mhaka leyo u nga ha ku: ‘Loko Bibele li pfuna li fanele li ni pfuna ku yampsisa wutomi la mina. Li nga ni pfunisa ku yini ka swikarhatu swa mina?’ Vona xikombiso.

Delfina * a a ni wutomi la ku tsakisa. Kambe na a nga swi nyimelanga wutomi la yena li sungule ku txintxa. A feliwe hi n’wana, muchadu wa yena wu hela, a tlhela a saleliwa hi swikweneti. Yena a vula swaku: “A ni nga swi tivi swa ku swi yentxa ni feliwe hi n’wana ni tshikiwa hi nuna ni tlhela ni pfumala ka ku tshama kona. Ni heleliwe hi ntamu lakakuva a ni nga ha swi tivi swaku hi mina mani naswona a ni nga ha swi lavi ku hanya.

Delfina a ma twisisile marito ya Tipisalema 90:10 lawa ma nge: “Masiku ya wutomi la hina i 70 wa malembe, kumbe 80 ka lava tiyeke mirhini. Hambileswo, matale hi swikarhato ni kuvaviseka; mahundza hi kuhantlisa, kutani hinyamalala.”

Delfina a pfuniwe hi Bibele naswona leswi li nga mu pfunisa xiswona swa hlamalisa. Vanhu va vanyingi va vone swaku leswi Bibele li swi vulaka swa pfuna hikakunene. Va vone swaku Bibele li fana ni ribye leliya hi nga vulavula hi lona a ku sunguleni. Phela la hambana ni mabuku ya manyingi lawa ma heleliwaka hi nkama. Indje a hi mhaka ya leswi Bibele li nga ni minchumu ya ku mabuku man’wana a ma na yona? Lona i Rito la Xikwembu hikakunene? — 1 Vatesalonika 2:13.

Swi nga yentxeka se u swi vonile swaku wutomi la hina li gomile naswona li tale hi swikarhatu. Loko wutomi la wena li ni swikarhatu swa swikulu hintamu, hi mani a nga ku tiyisaka ni ku ku pfuna?

A hi voneni 3 wa minchumu leyi Bibele li nga ku pfunaka hi yona

1. li nga ku pfuna ku fambela kule ni swikarhatu.

2. li nga ku pfuna ku lunghisa swikarhatu loko swi humelela.

3. li nga ku pfuna ku hanyisana ni swikarhatu leswi kalaka swi nga koteki ku swi lunghisa.