Nghena endzeni

Xana Bibele Ya Tikaneta?

Xana Bibele Ya Tikaneta?

Nhlamulo ya Bibele

 Nikatsongo, Bibele hinkwayo ya pfumelelana. Hambileswi tindzimana tin’wana ti nga ha twalaka onge Bibele ya tikaneta, hakanyingi ti nga twisisiwa kahle loko ku tirhisiwa tinhla leti landzelaka:

  1.   Kambisisa mongo wa mhaka. Mutsari un’wana ni un’wana a nga ha twala onge wa tikaneta loko marito yakwe ma hlayiwa handle ko kambisisa mongo wa mhaka.

  2.   Kambisisa langutelo ra mutsari. Vanhu lava voneke xiendlakalo lexi fanaka va nga ha xi hlamusela hi ndlela leyi pakanisaka kambe mavekelo ya vona ya mhaka ma hambana kumbe va nga boxi vuxokoxoko lebyi fanaka.

  3.   Kambisisa matimu ni mikhuva ya laha swi endlekeke kona.

  4.   Tiva ku hambanisa marito lama tirhisiweke hi ndlela yo fanekisela ni hi ndlela ya xiviri.

  5.   Ku nga ha vuriwa leswaku munhu u endle xilo xo karhi kambe a nga xi endlanga hi byakwe. a

  6.   Tirhisa vuhundzuluxeri bya Bibele lebyi pakanisaka.

  7.   Papalata ku hlanganisa leswi Bibele yi swi vulaka ni tidyondzo ta vukhongeri leti hoxeke.

 Swikombiso leswi landzelaka swi kombisa ndlela leyi tinhla teto ti nga tirhisiwaka ha yona ku hlamusela tindzimana tin’wana leti endlaka Bibele yi twala onge ya tikaneta.

Yinhla Yo Sungula: Mongo wa mhaka

  Loko Xikwembu xi wise hi siku ra vunkombo, xana xi ya emahlweni xi tirha hi ndlela yihi? Mongo wa rungula ra ku tumbuluxiwa ka swilo ebukwini ya Genesa wu kombisa leswaku mhaka ya leswaku hi ‘siku ra vunkombo Xikwembu xi wise entirhweni wa xona hinkwawo lowu xi wu endleke,’ wu kombetela entirhweni wa xona wo tumbuluxa misava. (Genesa 2:2-4) Hambiswiritano, Yesu a nga yi kanetanga mhaka yoleyo loko a vula leswaku Xikwembu ‘xi ya emahlweni xi tirha ku fikela sweswi,’ hikuva a a vulavula hi mintirho yin’wana ya Xikwembu. (Yohane 5:17) Mintirho ya Xikwembu yi katsa ku huhutela vatsari va Bibele ni ku kongomisa vanhu va xona ni ku va khathalela.—Pisalema 20:6; 105:5; 2 Petro 1:21.

Yinhla Ya Vumbirhi Ni Ya Vunharhu: Langutelo ni matimu

  Yesu u n’wi tshungulele kwihi wanuna la feke mahlo? Buku ya Luka yi vula leswaku Yesu u tshungule wanuna la feke mahlo loko “a fika ekusuhi na Yeriko,” kasi buku ya Matewu leyi vulavulaka hi mhaka leyi fanaka yi boxa vavanuna vambirhi lava feke mahlo nileswaku Yesu u va tshungule loko ‘a huma eYeriko.’ (Luka 18:35-43; Matewu 20:29-34) Swiendlakalo leswimbirhi, leswi tsariweke hi vanhu lava nga ni langutelo leri hambaneke, swa fambisana. Malunghana ni nhlayo ya vavanuna lava, Matewu u vule hi ku kongoma leswaku a va ri vambirhi kasi Luka u vulavula hi wanuna loyi Yesu a vulavuleke na yena hi ku kongoma. Kasi loko swi ta emhakeni ya ndhawu leyi swi endlekeke eka yona, vayimburi va kume leswaku enkarhini wa Yesu, muti wa Yeriko a wu ri miti yimbirhi, laha muti wa khale wa Vayuda ni muti lowuntshwa wa Varhoma a wu ri ekule na kule hi khilomitara yin’we ni hafu. Kutani swi nga endleka leswaku Yesu a a ri exikarhi ka miti leyimbirhi loko a endla singita leri.

Yinhla Ya Vumune: Marito yo fanekisela ni ya xiviri

  Xana misava yi ta lovisiwa? Eka Eklesiasta 1:4, Bibele yi vula leswaku “misava yi kona hilaha ku nga riki na makumu,” ku nga marito lama eka van’wana ma twalaka ma kanetana ni lama nge ‘swiaki swa wona swi ta n’oka ni misava.’ (2 Petro 3:10) Hambiswiritano, eBibeleni rito “misava” ri tirhisiwa hi ndlela yo kongoma, laha ri vulaka pulanete ya hina naswona ri tlhela ri tirhisiwa hi ndlela yo fanekisela, laha ri vulaka vanhu lava hanyaka eka yona. (Genesa 1:1; 11:1) Kutani ku lovisiwa ka “misava” loku boxiweke eka 2 Petro 3:10 a ku vuli ku tshwa ka pulanete leyi hi tshamaka eka yona, kambe ku vula “ndzoviso wa vanhu lava va nga xi xiximiki Xikwembu.”—2 Petro 3:7.

Yinhla Ya Vuntlhanu: Ku vula leswaku munhu u endle xilo xo karhi kambe a va a nga xi endlanga hi byakwe.

  I mani la tiseke xikombelo xa ndhuna ya vuthu eka Yesu eKapernawume? Matewu 8:5, 6 yi vula leswaku ndhuna ya vuthu yi ye eka Yesu hi ku kongoma kasi Luka 7:3 yi vula leswaku ndhuna yi rhume vakulukumba va Vayuda leswaku va ya yi kombelela. Rungula leri ra Bibele leri twalaka onge ra tikaneta ri nga vula leswaku ndhuna ya vuthu hi yona yi endleke xikombelo eka Yesu kambe yi rhume vakulukumba tanihi vayimeri va yona.

Yinhla Ya Vutsevu: Vuhundzuluxeri bya Bibele lebyi pakanisaka

  Xana hinkwerhu ha dyoha? Bibele yi vula leswaku hinkwerhu hi kume xidyoho eka wanuna wo sungula ku nga Adamu. (Varhoma 5:12) Vuhundzuluxeri byin’wana byi twala onge bya yi kaneta mhaka leyi hikuva byi vula leswaku munhu lonene “a nga dyohi.” (1 Yohane 3:6, Bibele Ya Xitsonga) Hambiswiritano, riendli ra Xigriki leri nge ‘dyoha’ eka 1 Yohane 3:6 ri le nkarhini wa sweswi, leri hakanyingi ri vulaka xiendlo lexi yaka emahlweni. Ku ni ku hambana exikarhi ka xidyoho lexi hi velekiweke na xona lexi hi nga kotiki ku xi papalata ni ku tshamela ku tlula milawu ya Xikwembu hi vomu. Xisweswo, vuhundzuluxeri byin’wana byi lulamisa mhaka leyi, leyi twalaka onge ya tikaneta hi ku tirhisa swiga leswi pakanisaka swo tanihi lexi nge “a nga hanyi hi ku endla xidyoho” kumbe ‘a nga tshameli ku dyoha.’—Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa; Bibele—Mahungu Lamanene.

Yinhla Ya Vunkombo: Leswi Bibele yi swi vulaka ku nga ri tidyondzo ta vukhongeri leti hoxeke

  Xana Yesu u ringana ni Xikwembu kumbe u ntsongo eka Xikwembu? Yesu u tshame a vula marito lama nge: “Mina na Tatana hi un’we,” lama nga ha twalaka onge ma kaneta marito man’wana lawa a ma vuleke lama nge, “Tatana u nkulu eka mina.” (Yohane 10:30; 14:28) Leswaku hi ti twisisa kahle tindzimana leti, hi fanele hi kambisisa leswi Bibele yi swi vulaka hi Yehovha na Yesu ematshan’weni yo ringeta ku hlanganisa tindzimana leti ni dyondzo ya Vunharhu-un’we leyi nga humiki eBibeleni. Bibele yi kombisa leswaku Yehovha a ngo va Tata wa Yesu ntsena kambe i Xikwembu xakwe lexi a xi gandzelaka. (Matewu 4:10; Marka 15:34; Yohane 17:3; 20:17; 2 Vakorinto 1:3) Yesu a nga ringani ni Xikwembu.

Mongo wa marito ya Yesu lama nge “Mina na Tatana hi un’we,” wu kombisa leswaku a a vulavula hi xikongomelo lexi fanaka lexi yena ni Tata wakwe, Yehovha Xikwembu, va nga na xona. Endzhakunyana Yesu u te: “Tatana u ni vun’we na mina naswona mina ndzi ni vun’we na Tatana.” (Yohane 10:38) Nakambe Yesu a a ri ni vun’we ni valandzeri vakwe hikuva u va khongelele eka Xikwembu a ku: “Ndzi va nyike ku vangama loku u ndzi nyikeke kona, leswaku va va un’we tanihi leswi hina hi nga un’we. Mina ndzi va ni vun’we na vona, wena u va ni vun’we na mina.”—Yohane 17:22, 23.

a Hi xikombiso, loko Encyclopædia Britannica yi vulavula hi muako wa Taj Mahal exihlokweni xin’wana xa yona, yi vule leswaku “wu akiwe hi hosi Shah Jahān wa Mumughal.” Kambe a nga wu akanga hi byakwe hikuva xihloko xexo xi tlhela xi vula leswaku “ku thoriwe vatirhi vo tlula 20 000” loko wu akiwa.