Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

Tindlela To Kuma Ntsako eNdyangwini

Loko N’wana Wa Wena Wa Kondlo-a-ndzi-dyi A Kanakana Vukhongeri Bya Wena

Loko N’wana Wa Wena Wa Kondlo-a-ndzi-dyi A Kanakana Vukhongeri Bya Wena

Loko vantshwa vo tala va kula, va hlawula vukhongeri lebyi vatswari va vona va nga eka byona. (2 Timotiya 3:14) Hambiswiritano, van’wana a va endli tano. Xana u nga endla yini loko n’wana wa wena loyi a ha kulaka a sungula ku kanakana vukhongeri bya wena? Xihloko lexi xi ta vulavula hi ndlela leyi Timbhoni ta Yehovha ti langutanaka ha yona ni xiphiqo xo tano.

“A ndza ha swi lavi ku va eka vukhongeri lebyi vatswari va mina va nga eka byona. Ndzi twa onge ndzi ngo lahla thawula.”—Cora, 18. *

WA KHORWISEKA leswaku vukhongeri bya wena byi dyondzisa ntiyiso malunghana ni Xikwembu. Wa tshemba leswaku Bibele yi pfuna leswaku vanhu va va ni mahanyelo lamanene. Kutani, swi tolovelekile ku dyondzisa n’wana wa wena leswi u pfumelaka eka swona. (Deteronoma 6:6, 7) Kambe, ku vuriwa yini loko n’wana wa wena a kula kutani a nga ha swi tsakeli swilo swa moya? * Ku vuriwa yini loko a sungula ku kanakana vukhongeri lebyinene lebyi a a vonaka a byi amukela loko a ha ri ntsongo?—Vagalatiya 5:7.

Loko leswi swi endleka, u nga gimeti hi ku vula leswaku u tsandzekile tanihi mutswari la nga Mukreste. Timhaka tin’wana ti nga ha katseka hilaha hi nga ta swi vona hakona. Hambiswiritano, tiva leswi: Ndlela leyi u yi tamelaka ha yona mhaka ya n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi ya ku kanakana vukhongeri bya wena yi nga ha swi kombisa kahle loko a ta hlawula ku tshinela ekusuhi ni vukhongeri bya wena kumbe a fambela ekule na byona. Loko u sungula nyimpi ni n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi hi mhaka leyi, u le ka nyimpi leyi tikaka—nyimpi leyi u nga ekusuhi ni ku tsandzeka ku yi hlula.—Vakolosa 3:21.

I swa nkoka swinene ku yingisa ndzayo ya muapostola Pawulo. U tsale a ku: “Hlonga ra Hosi a ri fanelanga ri lwa, kambe ri fanele ri olova eka hinkwavo, ri fanelekela ku dyondzisa, ri tikhoma eka leswo biha.” (2 Timotiya 2:24) Xana u nga swi kombisa njhani leswaku u “fanelekela ku dyondzisa” loko n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi a kanakana vukhongeri bya wena?

Vana La Twisisaka

Xo sungula, ringeta ku twisisa leswaku i yini leswi nga ha vaka swi hoxa xandla eka langutelo ra n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi. Hi xikombiso:

  • Xana u titwa a ri ni xivundza naswona a nga na vanghana evandlheni ra Vukreste? “Leswi a ndzi lava vanghana ndzi endle xinghana ni vadyondzi-kulorhi vo hlayanyana naswona sweswo swi endle leswaku ndzi nga ha tshineli eka Xikwembu ku ringana nkarhi wo leha. Hikwalaho ka vanghana vo biha a ndza ha swi tsakelanga swilo swin’wana ni swin’wana leswi fambisanaka ni vugandzeri bya mina naswona sweswi ndza tisola swinene.”—Lenore, 19.

  • Xana a nga titshembi, leswi endlaka leswaku swi n’wi tikela ku vulavula hi vukhongeri byakwe? “Loko ndzi ri exikolweni, a ndzi chava ku vulavula ni vadyondzi-kulorhi hi vukhongeri bya mina. A ndzi chava leswaku va ta ndzi teka tanihi jaha leri tinyiketeleke swinene evukhongerini. Vana hinkwavo lava a va tihambanisa ni vanhu van’wana a va nga tsakeriwi naswona a ndzi nga swi lavi leswaku sweswo swi endleka eka mina.”—Ramón, 23.

  • Xana u titwa byi n’wi tikela vutihlamuleri byo hanya hi milawu ya Vukreste? “Ndzi vona onge xitshembiso xa Bibele xa vutomi lebyi nga heriki xi le kule swinene na mina naswona a ndzi si teka hambi ku ri goza ni rin’we leswaku ndzi va ekusuhi na xona. Ndzi hela matimba lerova ndzi vona swi antswa ku va ndzi phula byi hola.”Renee, 16.

Vulavula Ni N’wana Wa Wena U Kumisisa Ndlela Leyi A Titwaka Ha Yona Nileswaku Ha Yini A Titwa Hi Ndlela Yoleyo

Xana hi yihi ndlela leyi n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi a titwaka ha yona? Ndlela leyinene yo kumisisa mhaka yoleyo i ku va u n’wi vutisa! Kambe, vana ni vuxiyaxiya leswaku u nga pfumeleli bulo ra n’wina ri hundzuka mholovo. Ematshan’weni ya sweswo, landzela ndzayo leyi nga eka Yakobo 1:19, leyi nge: “Hatlisa emhakeni yo twa, [u] nonoka emhakeni yo vulavula, [u] nonoka emhakeni ya vukarhi.” N’wi lehiseli mbilu. Vana ni “mbilu yo leha leyi heleleke ni vutshila byo dyondzisa,” hilaha a wu ta endla hakona eka munhu la nga riki xirho xa ndyangu.—2 Timotiya 4:2.

Hi xikombiso, loko n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi a nga swi lavi ku ya eminhlanganweni ya Vukreste, ringeta ku kumisisa loko ku ri ni leswi n’wi karhataka. Kambe swi endli u ri karhi u lehisa mbilu. Eka n’wangulano lowu landzelaka, mutswari a nga swi kotanga ku fikelela mbilu ya n’wana wakwe wa kondlo-a-ndzi-dyi.

N’wana: A ndza ha swi lavi ku ya eminhlanganweni.

Tatana: [a hlundzukile] U vula yini loko u ku a wa ha swi lavi ku ya eminhlanganweni?

N’wana: Ya ndzi phirha!

Tatana: Xana yoleyo i ndlela leyi u titwaka ha yona hi Xikwembu? Xana u twa xi ku phirha? Kutani, sweswo swi bihile! Loko wa ha tshama laha kaya ra hina, u ta famba na hina—ku nga khathariseki leswaku wa swi lava kumbe a wu swi lavi!

Xikwembu xi lava leswaku vatswari va dyondzisa vana va vona ha xona ni leswaku vana va yingisa vatswari va vona. (Vaefesa 6:1) Hambiswiritano, tanihi mutswari u lava leswaku n’wana wa wena a endla leswi engetelekeke ku tlula ku landzela vukhongeri bya wena ni ku kanakana ku famba na wena eminhlanganweni ya Vukreste. A wu swi lavi leswaku n’wana wa wena a ya eminhlanganweni hileswi a sindzisiwaka, kambe u lava a ya hileswi a twisisaka leswaku swa fanela leswaku a ya eminhlanganweni ni hileswi a rhandzaka Yehovha.

Sweswo u nga kota ku swi endla ntsena loko u tiva lexi endleke leswaku a va ni langutelo ro tano. Loko wa ha ehleketa hi sweswo, xiya ndlela leyi bulo leri nga laha henhla a ri fanele ri tameriwe ha yona hi ndlela leyi humelelaka.

N’wana: A ndza ha swi lavi ku ya eminhlanganweni.

Tatana: [hi moya wo rhula] Ha yini u titwa hi ndlela yoleyo?

N’wana: Ya ndzi phirha!

Tatana: Hakunene ku tshama awara yin’we kumbe timbirhi swi nga ha phirha. Xana wena i yini lexi ku tikelaka swinene ku ya eminhlanganweni?

N’wana: A ndzi swi tivi. Ndzo titwa ndzi lava ku va endhawini yin’wana.

Tatana: Xana yoleyo hi yona ndlela leyi vanghana va wena va titwaka ha yona?

N’wana: Xolexo ko va xiphiqo xa mina! A ndzi na vanghana—a ndza ha ri na vona. Ku sukela loko munghana wa mina lonkulu a rhurhile, ndzi twa onge a ka ha ri na un’wana loyi ndzi nga vulavulaka na yena! Vanhu hinkwavo va tiphina. Ndzi titwa ndzi ri ni xivundza!

Hi ku endla leswaku n’wana wakwe wa kondlo-a-ndzi-dyi a vulavula a ntshunxekile, tatana la nga eka n’wangulano lowu nga laha henhla a ngo lava ku tiva ntsena xivangelo xo va n’wana wakwe a ala ku ya eminhlanganweni—ku nga xivundza—kambe u endla leswaku a n’wi tshemba, xisweswo a endla leswaku va tlhela va va ni mabulo lama engetelekeke.—Vona bokisi leri fambisanaka ni xihloko lexi leri nge  “Lehisa Mbilu!”

Vantshwa vo tala va kuma leswaku loko va hlula swiphiqo leswi va sivelaka ku tshinela eka Xikwembu, hakanyingi va titwa va antswa. Xiya xikombiso xa Ramón, jaha leri tshahiweke eku sunguleni leri khomiweke hi tingana ku vula leswaku i Mukreste exikolweni. Eku heteleleni, ri kume leswaku ku vulavula hi ripfumelo ra rona a swi nga tiki hilaha a ri ehleketa hakona—hambileswi swi endleke leswaku ri hlekuriwa. Ra hlamusela:

“Siku rin’wana exikolweni jaha rin’wana ri endle xihlekiso hi mina hikwalaho ka vukhongeri bya mina. A ndzi khomiwe hi rhumbyana naswona ndzi anakanye leswaku tlilasi hinkwayo a yi ri eku swi tweni. Kutani ndzi endle xiboho xo cinca bulo kutani ndzi ri vutisa hi vupfumeri bya rona. Lexi ndzi hlamariseke, hileswaku ri khomiwe hi rhumbyana ku tlula ndlela leyi mina a ndzi ri xiswona! Kutani ndzi xiye leswaku vantshwa vo tala va ni vukhongeri lebyi va pfumelaka eka byona kambe a va byi twisisi. Mina ndza antswa hikuva ndzi nga ti hlamusela tidyondzo leti ndzi pfumelaka eka tona. Hakunene, loko swi ta emhakeni yo vulavula hi ripfumelo, vadyondzi-kulorhi hi vona lava khomiwaka hi tingana—ku nga ri mina!”

RINGETA LESWI: Vutisa n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi leswaku u titwa njhani hileswi a nga Mukreste. Hi ku ya hi langutelo rakwe, i yini leswi n’wi vuyerisaka? Hi swihi swiphiqo leswi a nga na swona? Xana vuyelo byi tlula swiphiqo? Loko swi ri tano a hlamusele. (Marka 10:29, 30) N’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi a nga tsala mavonelo yakwe eka phepha a tirhisa tikholomu timbirhi—leyi nga eximatsini a tsala swiphiqo kutani eka leyi nga exineneni a tsala vuyelo bya kona. Loko n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi a vona vonelo rakwe ephepheni swi nga ha n’wi pfuna leswaku a kumisisa xiphiqo kutani a ringeta ku xi tlhantlha.

‘Matimba Ya N’wana Wa Wena Ya Ku Anakanya’

Vatswari ni vatshila va xiye leswaku ku ni ku hambana exikarhi ka ndlela leyi vana lavatsongo ni vana va kondlo-a-ndzi-dyi va anakanyaka ha yona. (1 Vakorinto 13:11) Loko vana lavatsongo va anakanya hi swilo leswi nga kona, vana va kondlo-a-ndzi-dyi va anakanya hi swilo leswi tolovelekeke swinene. Hi xikombiso, n’wana a nga dyondzisiwa leswaku Xikwembu xi tumbuluxe swilo hinkwaswo. (Genesa 1:1) Hambiswiritano, n’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi a nga ha pfilunganyiwa hi swivutiso swo tanihi leswi nge: ‘Xana ndzi nga swi tiva njhani leswaku ku ni Xikwembu? Ha yini Xikwembu xa rirhandzu xi pfumelela vubihi? Xana ku nga va ntiyiso ku fikela kwihi leswaku Xikwembu xi tshama xi ri kona nkarhi hinkwawo?’—Pisalema 90:2.

U nga ha vona onge swivutiso leswi a swi n’wi pfuni n’wana wa wena la nga emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi. Ntiyiso hileswaku swi nga ha va swi kombisa leswaku swi le ku n’wi pfuneni. Phela, ku vutisa ku nga ha va mhaka ya nkoka ya ku va Mukreste la wupfeke hi tlhelo ra moya.—Mintirho 17:2, 3.

Ku tlula kwalaho, n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi u karhi u dyondza ku tirhisa “matimba [yakwe] ya ku anakanya.” (Varhoma 12:1, 2) Eku heteleleni, u ta kota ku twisisa “ku anama ni ku leha ni ku tlakuka ni ku enta” ka ripfumelo ra Vukreste hi ndlela leyi a nga ta kota ku swi vona hi ku olova tanihi n’wana. (Vaefesa 3:18) Ku tlula rini na rini, sweswi i nkarhi wo pfuna n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi leswaku a anakanya hi vukhongeri byakwe leswaku a ta kota ku hlakulela ku khorwiseka kakwe malunghana ni ripfumelo rakwe.—Swivuriso 14:15; Mintirho 17:11.

RINGETA LESWI: Wena ni n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi tlhelelani eka tidyondzo ta xisekelo, mi kambisisa timhaka leti wena—na yena—a mi nga titeki ti ri ta nkoka. Hi xikombiso, n’wi kombele a anakanya hi swivutiso swo tanihi leswi nge: ‘I yini leswi ndzi khorwisaka leswaku ku ni Xikwembu? Xana i vumbhoni byihi lebyi ndzi byi vonaka lebyi kombisaka leswaku Xikwembu xa khathala hi mina? Ha yini ndzi vona onge ku yingisa milawu ya Xikwembu minkarhi hinkwayo swi ta ndzi vuyerisa?’ Vana ni vuxiyaxiya leswaku u nga sindzisi mavonelo ya wena eka n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi. Ematshan’weni ya sweswo, n’wi pfune leswaku a tiendlela xiboho. Hi ku endla tano swi ta n’wi olovela leswaku a rhandza vukhongeri byakwe.

“Leswi U Susumetelekeke Ku Swi Pfumela”

Bibele yi vulavula hi Timotiya jaha leri ku sukela ‘loko ra ha ri ricece’ a ri tiva matsalwa yo kwetsima. Kambe, muapostola Pawulo, u khutaze Timotiya a ku: “Tshama eka swilo leswi u swi dyondzeke, leswi u susumetelekeke ku swi pfumela.” (2 Timotiya 3:14, 15) Ku fana na Timotiya, n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi a nga ha va a dyondze tidyondzo ta Bibele ku sukela loko a ha ku velekiwa. Kambe, sweswi, u fanele u n’wi khutaza leswaku a ta kota ku tiendlela xiboho.

Buku leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka, Vholumo 1, yi ri: “U ni mfanelo ya leswaku n’wana wa wena wa malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi a landzela ndlela leyi u gandzelaka ha yona loko a ha tshama na wena. Hambiswiritano, eku heteleleni pakani ya wena i ku endla leswaku mbilu ya n’wana wa wena yi rhandza Xikwembu—ku nga ri ku n’wi endla a endlela ku hetisa nawu ntsena.” Loko u ri ni pakani yoleyo emianakanyweni, u ta pfuna n’wana wa wena wa kondlo-a-ndzi-dyi leswaku a “tiya eripfumelweni” kutani swi hundzuka ndlela yakwe ya vutomi—ku nga ri ya wena. *1 Petro 5:9.

^ par. 4 Mavito ma cinciwile exihlokweni lexi.

^ par. 5 Leswaku hi olovisa mhaka, eka xihloko lexi hi ta vulavula hi n’wana wa kondlo-a ndzi-dyi wa jaha. Hambiswiritano, milawu leyi ku vulavuriwaka ha yona yi katsa vanhwanyana ni majaha.

^ par. 40 Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke, vona Xihondzo xo Rindza xa May 1, 2009, matluka 10-12, ni buku leyi nge Swivutiso Leswi Vantshwa Va Swi Vutisaka—Tinhlamulo Leti Tirhaka, Vholumo 1, matluka 315-318.

TIVUTISE . . .

  • Xana ndzi angurisa ku yini loko n’wana wa mina a kanakana vukhongeri bya mina?

  • Xana ndzi nga ri tirhisa njhani rungula leri nga eka xihloko lexi leswaku ndzi antswisa ndlela leyi ndzi angulaka ha yona?