Skip to content

SENA CAKALENGWA BUYA?

Mbwanunkizya Mubwa

Mbwanunkizya Mubwa

Basikuvwuntauzya baamba kuti kwiinda mukununkizya, mubwa ulakonzya kuzyiba naa mubwanyina mupati naa muniini, muzyazi naa musankwa, ulikkomene naa takkomene. Mane buya, mubwa ulakonzya kuyiisyigwa kuzyiba aali mabbomba amisamu iikola. Bantu kanji-kanji babelesya meso kuzyiba zintu zibazingulukide, pele balo babwa basyoma kununkizya. Balacita oobo kwiinda mukubelesya mpemo.

Amulange-lange: Kununkizya kwamubwa kulisumpukide kapati kwiinda kwesu. Kweelana acikolo ca U.S. National Institute of Standards and Technology, mubwa “ulakonzya kununkizya tuntu tusyoonto kapati itwasanganizyigwa acintu cimwi. Mucikozyanyo, ikuti mwabweza sugar muka teaspoon mpoonya akwiitila mu swimming pool mubwa ulakonzya kuzyiba pele muntu inga tazyibi.”

Nkaambo nzi kununkizya kwamubwa ncokusumpukide kapati kwiinda kwesu?

  • Mpemo yamubwa nintete aboobo ncuuba-uba kujata bweema bwambotununkilila tuntu.

  • Mpemo yamubwa ilijisi tupulo tobilo, komwe nkakuyoyela mpoonya kambi nkakununkizya. Mubwa akwela muya, muya ooyo uunka mucibeela cigwasya kuzyiba bweema.

  • Cibeela camubwa icigwasya kujata bweema ncipati kapati kwiinda camuntu.

  • Mubwa ulakonzya kuba amaseelo manji mucibeela cigwasya kuzyiba bweema aasika ku 50 kwiinda ngotujisi.

Twaambo toonse ootu tupa kuti mubwa kacikonzya kwiindanya akati katubeela ituli mubweema busangene. Mucikozyanyo, basyaazibwene bamwi baamba kuti tobantu tulakonzya kuuzyiba musinza, pele mubwa ulakonzya kuzyiba tuntu toonse itwakabikkilizyigwa mumusinza ooyo.

Basikuvwuntauzya acikolo citegwa Pine Street Foundation icivwuntauzya bulwazi bwakkansa, baamba kuti bongo bwamubwa alimwi ampemo yakwe nozibelekela antoomwe, “nzibelesyo ziinda kusumpuka anyika caboola kukununkizya.” Basayaansi bali mukupanga tuncini tukonzya kugwasya kuzyiba aali mabbomba, misamu iikola, amalwazi, kubikkilizya abulwazi bwakkansa.

Ino muyeeya buti? Sena mbwanunkizya mubwa kwakabako akaambo kakusanduka naa kwakalengwa buya?