Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulizyi?

Sena Mulizyi?

Sena bana Roma bakali kuzumizya kuzikka muntu iwajaigwa kwiinda mukumwaanzika acisamu mbuli Jesu?

BANTU banji balaazyi makani aamba kuti Jesu wakajaigwa kwiinda mukwaanzikwa acisamu akati kazigwebenga zyobilo. (Mt. 27:35-38) Nokuba boobo, bamwi baamba kuti Bbaibbele taliluzi nolyaamba kuti mubili wa Jesu wakabambwa alimwi akuzikkwa mucuumbwe.—Mk. 15:42-46.

Basikukazya makani aali mu Mabbuku aa Makani Mabotu bamwi, baladooneka naa muntu iwajaigwa kwiinda mukwaanzikwa acisamu inga wazikkwa mucuumbwe. Muciindi caboobo, balo basyoma kuti eeci inga tacicitiki pe. Simubweza twaambo wazina lya Ariel Sabar, wakalemba ncocili boobu mumagazini yakuti Smithsonian, wakati: “Kwaanzika muntu acisamu cakali cisubulo icakali kupegwa zigwebenga zigolede ncobeni, alimwi basyaazibwene bamwi baamba kuti ncabufwubafwuba kuyeeya kuti bana Roma bakali kukonzya kuzikka bantu bali boobu cabulemu.” Bana Roma bakali kuyanda kuti zigwebenga zili boobu zisubuke citaambiki, aboobo mibili yanzizyo yakali kusiigwa kayaanzikidwe azisamu kutegwa banyama bamusyokwe bailye. Mpoonya mafwuwa akali kusoogwa mucuumbwe cabantu boonse.

Nokuba boobo, zintu zimwi izyakavwukkulwa zitondezya makani amwi aaindene kujatikizya ba Juda bamwi ibakali kujaigwa. Mu 1968, mafwuwa aamuntu iwakajaigwa mumwaanda wamyaka wakusaanguna akayubununa makani amwi. Alimwi akajanwa mucuumbwe camukwasyi waci Juda umwi munsi-munsi a Jerusalemu mukabbokesi kamwala ikakali kwiitwa kuti ossuary, naa kabbokesi kamafwuwa. Kafwuwa kakukasindi kakali akati kamafwuwa aayo. Kakagagaidwe kucipulanga icakali kulampa masentimita aali 11.5. Ba Sabar bakaamba kuti: “Kasindi aaka, ikakali kaba Yehochanan, kakapa bumboni busalede ibwakatondezya kuti makani aajanika mu Mabbuku Aamakani Mabotu aamba kuti Jesu wakazikkwa ncobeni mucuumbwe, mbwamasimpe. Aboobo, kafwuwa aaka “kakapa bumboni bwakuti kuli mwaalumi iwakajaigwa kwiinda mukwaanzikwa acisamu, iwakali kupona ciindi Jesu naakali waano anyika walo bana Roma ngobakazumizya kuti azikkwe.”

Kuli mizeezo iindene-indene kujatikizya mbwaakaanzikidwe aacisamu Jesu, kweelana ambokatondezya kafwuwa kakukasindi kaba Yehochanan. Pele cilisalede kuti zigwebenga zimwi izyakali kujaigwa kwiinda mukwaanzikwa acisamu zyakali kuzikkwa muciindi cakusoogwa buyo. Aboobo, Bbaibbele nolyaamba kuti Jesu wakazikkwa buya mucuumbwe lililuzi. Bumboni bulacisinizya ncolyaamba Bbaibbele.

Kwiinda zyoonse, Jehova wakasinsima kuti Jesu wakali kuyoozikkwa mucuumbwe camuntu muvwubi, alimwi kunyina uukonzya kukasya Jwi lya Leza kuti litazuzikizyigwi.—Is. 53:9; 55:11.