Skip to content

Skip to table of contents

LĒSONI 01

‘E Lava Fēfē ke Tokoni‘i Koe ‘e he Tohi Tapú?

‘E Lava Fēfē ke Tokoni‘i Koe ‘e he Tohi Tapú?

‘Oku meimei ko kitautolu kotoa ‘oku ‘i ai ‘etau ngaahi fehu‘i fekau‘aki mo e mo‘uí, faingata‘a‘iá, maté pea mo e kaha‘ú. ‘Oku tau toe hoha‘a foki fekau‘aki mo e ngaahi me‘a faka‘ahó, hangē ko e ngāue ke ma‘u ha pa‘anga fe‘unga ke tokonaki ma‘á e fāmilí pe ko hono ma‘u ha fāmili fiefia. ‘Oku ‘ilo‘i ‘e he kakai tokolahi ‘oku ‘ikai ngata pē ‘i hono tokoni‘i kinautolu ‘e he Tohi Tapú ke ma‘u ‘a e tali ki he ngaahi fehu‘i lalahi ‘i he mo‘uí ka ‘okú ne toe ‘oange kiate kinautolu ‘a e ngaahi fale‘i ‘aonga ki he mo‘ui faka‘ahó. ‘Okú ke fakakaukau ‘e lava ke tokoni‘i ‘e he Tohi Tapú ha taha ‘okú ke ‘ilo‘i?

1. Ko e hā ‘a e ngaahi fehu‘i ‘e ni‘ihi ‘oku tali ‘e he Tohi Tapú?

‘Oku tali ‘e he Tohi Tapú ‘a e ngaahi fehu‘i mahu‘inga ko ení: Na‘e anga-fēfē kamata ‘a e mo‘uí? Ko e hā ‘oku tau ‘i heni aí? Ko e hā ‘oku faingata‘a‘ia ai ‘a e kakai faileleí? Ko e hā ‘oku hoko ‘i he taimi ‘oku mate ai ha taha? Kapau ‘oku loto ‘a e tokotaha kotoa ke ma‘u ‘a e melinó, ko e hā ‘oku lahi fau ai ‘a e taú? Ko e hā ‘e hoko ki he fo‘i māmaní ‘i he kaha‘ú? ‘Oku fakalototo‘a‘i kitautolu ‘e he Tohi Tapú ke kumi ‘a e tali ki he ngaahi fehu‘i ko ení, pea kuo mātu‘aki fiemālie ‘a e laui miliona ‘i he ngaahi tali ‘oku ma‘u aí.

2. ‘E lava fēfē ke tokoni‘i kitautolu ‘e he Tohi Tapú ke fiefia ‘i he‘etau mo‘ui faka‘ahó?

‘Oku ‘omai ‘e he Tohi Tapú kiate kitautolu ‘a e fale‘i lelei. Ko e fakatātaá, ‘okú ne ako‘i ‘a e ngaahi fāmilí ki he founga ke ma‘u ai ‘a e fiefia mo‘oní. ‘Oku ‘omai ai ‘a e fale‘i ki he founga ke fekuki ai mo e loto-mafasiá pea mo e founga ke fiefia ai ‘i he‘etau ngāué. Te ke ako ki he me‘a ‘oku ako‘i ‘e he Tohi Tapú fekau‘aki mo e ngaahi kaveinga ko ení pea mo e me‘a lahi ange ‘i he‘etau lāulea fakataha ki he fakamatala ko ení. Te ke hoko nai ai ‘o loto-tatau “ko e potu Folofola kotoa pē [me‘a kotoa ‘i he Tohi Tapú] . . . ‘oku ‘aonga.”​2 Tīmote 3:​16.

‘Oku ‘ikai fetongi ‘e he tohi ko ení ‘a e Tohi Tapú. ‘I hono kehé, ‘oku fakalototo‘a‘i ai koe ke ke sivisivi‘i tonu ‘a e Tohi Tapú. Ko ia ai, ‘oku mau fakalototo‘a‘i koe ke lau ‘a e ngaahi konga Tohi Tapu ‘oku hā ‘i he ngaahi lēsoni ko ení pea fakahoa ia mo e me‘a ‘okú ke akó.

KELI LOLOTO ANGE

Lāulea ki he founga kuo tokoni‘i ai ‘e he Tohi Tapú ‘a e kakaí, founga ‘e lava ke ke fiefia ai hono lau iá mo e ‘uhinga ‘oku lelei ai ke ke ma‘u ha tokoni ke mahino‘i ai iá.

3. ‘Oku lava ‘e he Tohi Tapú ‘o tataki kitautolu

Ko e Tohi Tapú ‘oku hangē ia ha kasa ‘oku ulo kakaha. ‘Oku lava ke tau ngāue‘aki ‘a e Tohi Tapú ke ne fakahaa‘i mai ‘a e founga ke tau fai ai ‘a e ngaahi fili leleí pea ke tokoni‘i kitautolu ke ‘ilo‘i ‘a e ngaahi me‘a ‘oku toka mei mu‘á.

Lau ‘a e Saame 119:​105, pea lāulea leva ki he ongo fehu‘i ko ení:

  • Na‘e anga-fēfē vakai ‘a e tokotaha-tohi-saame ko ení ki he Tohi Tapú?

  • ‘Oku anga-fēfē ho‘o vakai ki he Tohi Tapú?

4. ‘Oku lava ‘e he Tohi Tapú ‘o tali ‘etau ngaahi fehu‘í

Na‘e ‘ilo ‘e ha fefine ‘oku ma‘u ‘i he Tohi Tapú ‘a e tali ki he ngaahi fehu‘i na‘á ne hoha‘a ki ai ‘i ha laui ta‘u. Hulu‘i ‘a e VITIOÓ, pea lāulea leva ki he ongo fehu‘i ko ení.

  • ‘I he vitioó, ko e hā na‘e fehu‘ia ‘e he fefiné?

  • Na‘e anga-fēfē tokoni kiate ia ‘a hono ako ‘a e Tohi Tapú?

‘Oku fakalototo‘a‘i kitautolu ‘e he Tohi Tapú ke tau ‘eke fehu‘i. Lau ‘a e Mātiu 7:​7, pea lāulea leva ki he fehu‘i ko ení:

  • Ko e hā ha ngaahi fehu‘i ‘okú ke ma‘u ‘e lava nai ke tali ‘e he Tohi Tapú?

5. ‘E lava ke ke fiefia ‘i hono lau ‘a e Tohi Tapú

Ko e kakai tokolahi ‘oku nau fiefia ‘i hono lau ‘a e Tohi Tapú pea ‘oku nau ma‘u ‘aonga mei ai. Hulu‘i ‘a e VITIOÓ, pea lāulea leva ki he ongo fehu‘i ko ení.

  • ‘I he vitioó, na‘e anga-fēfē ongo‘i ‘a e to‘utupú fekau‘aki mo e lautohí?

  • Ko e hā ‘oku kehe ai ‘enau ongo‘i he taimí ni ki hono lau ‘a e Tohi Tapú?

‘Oku pehē ‘e he Tohi Tapú ‘oku lava ke ne ‘omai kiate kitautolu ‘a e fakahinohino ke ma‘u ai ‘a e fakafiemālié mo e ‘amanakí. Lau ‘a e Loma 15:​4, pea lāulea leva ki he fehu‘i ko ení:

  • ‘Okú ke sai‘ia ‘i he tala‘ofa ‘a e Tohi Tapú fekau‘aki mo e fakafiemālié mo e ‘amanakí?

6. ‘Oku lava ke tokoni‘i kitautolu ‘e he ni‘ihi kehé ke mahino‘i ‘a e Tohi Tapú

Tānaki atu ki he‘enau lau pē ‘e kinautolu ‘enau Tohi Tapú, kuo ‘ilo‘i ‘e he tokolahi ko e lāulea ki ai mo e ni‘ihi kehé ‘oku ‘aonga. Lau ‘a e Ngāue 8:​26-​31, pea lāulea leva ki he fehu‘i ko ení:

  • ‘E lava fēfē ke tau mahino‘i ‘a e Tohi Tapú?​​—Sio ki he veesi 30 mo e 31.

Na‘e fiema‘u ‘e he tangata ‘Itiopeá ha tokoni ke mahino‘i ‘a e Folofolá. Ko e kakai tokolahi ‘i he ‘ahó ni ‘oku nau ‘ilo‘i ‘oku ‘aonga ‘a e lāulea ki he Tohi Tapú mo e ni‘ihi kehé

‘OKU PEHĒ ‘E HE NI‘IHI: “Ko hono ako ‘a e Tohi Tapú ‘oku fakamole taimi.”

  • Ko e hā ha‘o lau? Ko e hā hono ‘uhingá?

FAKANOUNOU

‘Oku ‘omai ‘e he Tohi Tapú ‘a e fale‘i ki he mo‘ui faka‘ahó, tali ‘a e ngaahi fehu‘i mahu‘inga pea ‘omai ‘a e fakafiemālie mo e ‘amanaki ki he kakaí.

Fakamanatu

  • Ko e hā ‘a e fa‘ahinga fale‘i ‘e lava ke tau ma‘u ‘i he Tohi Tapú?

  • Ko e hā ‘a e ngaahi fehu‘i ‘e ni‘ihi ‘oku tali ‘e he Tohi Tapú?

  • Ko e hā ‘okú ke sai‘ia ke ako mei he Tohi Tapú?

Me‘a ke Fai

AKO LAHI ANGE

Vakai ki he founga ‘oku ‘aonga ai ‘a e fale‘i ‘a e Tohi Tapú ‘i he ‘aho ní.

“Ngaahi Akonaki ‘a e Tohi Tapú​—Poto Tu‘uloa” (Ko e Taua Le‘o Fika 1 2018)

Sio ki he founga na‘e tokoni‘i ai ‘e he Tohi Tapú ha tangata ‘a ia na‘á ne fāinga mo ‘ene ngaahi ongo‘í talu mei he‘ene kei si‘í.

Founga ‘o e Kamata ‘o ‘Eku Mo‘ui Fiefia Fo‘oú (2:​53)

Sivisivi‘i ‘a e ngaahi fale‘i ‘aonga ‘a e Tohi Tapú ki he mo‘ui fakafāmilí.

“Fakapulipuli ‘e 12 ‘o e Fāmili Lavame‘á” (‘Ā Hake! Fika 2 2018)

Sio ki he founga hono fakamā‘ala‘ala ‘e he Tohi Tapú ha ma‘uhala anga-maheni fekau‘aki mo e tokotaha ‘okú ne pule‘i mo‘oni ‘a e māmaní.

Ko e Hā ke Ako Ai ‘a e Tohi Tapú?​—Vitiō Kakato (3:13)