Skip to content

FAKAMATALAʻI ʻO E NGAAHI KONGA TOHI TAPÚ

Hepelū 11:1​​—“Koe Tui Koe Tuuga Ia oe Gaahi Mea Oku Amanaki Lelei ki Ai”

Hepelū 11:1​​—“Koe Tui Koe Tuuga Ia oe Gaahi Mea Oku Amanaki Lelei ki Ai”

 “Ko e tuí ʻokú ne ʻoatu kiate koe ʻa e tuipau ko e meʻa ʻokú ke ʻamanaki ki aí ʻe hoko moʻoni. Ko e tuí ko e fakamoʻoni ia ko e meʻa ʻokú ke tui ki aí ʻoku moʻoni neongo ʻoku teʻeki ke ke mātā.”​—Hepelū 11:1, Liliu Tohi Tapu Māmani Foʻoú.

 “Ko eni, koe tui koe tuuga ia oe gaahi mea oku amanaki lelei ki ai, koe fakamooni oe gaahi mea tae ha mai.”​—Hepelū 11:1, Paʻaki Motuʻa.

ʻUhinga ʻo e Hepelū 11:1

 ʻOku ʻomai ʻi he veesi ko ení ʻa e ʻuhinga fakatohitapu nounou taha ʻo e tuí pea ko e tuí ʻoku kau ki ai ha meʻa lahi ange ia.

 “Ko e tuí ʻokú ne ʻoatu kiate koe ʻa e tuipau ko e meʻa ʻokú ke ʻamanaki ki aí ʻe hoko moʻoni.” ʻI he muʻaki lea ʻo e Hepelū 11:1, ko e foʻi lea faka-Kalisi naʻe liliu ko e “tuí” ʻoku ne fakaeʻa ʻa e fakakaukau ʻo e tuipau, falala, pe fakalotoʻi mālohi. Ko ha tui pehē ʻoku ʻikai makatuʻunga ia ʻi ha fakaʻānaua pē; ka ko e “tuipau.” Koe ʻuhinga faka-Kalisi ʻo e “tuipaú” a ʻe toe lava ke liliu ia ko e “fakamoʻoni faka-lao,” ʻoku ʻuhinga ia ko hono fakapapauʻi ʻa e fakapapauʻiʻangá, pe tuipau, ki he tokotaha ʻokú ne maʻu iá.

 “Ko e tuí . . . ko e fakamoʻoni ia ko e meʻa ʻokú ke tui ki aí ʻoku moʻoni neongo ʻoku teʻeki ke ke mātā.” Ko e tuí ko e ola ia ʻo ha fakamoʻoni mālohi. Ko ha fakamoʻoni pehē ʻoku fuʻu mālohi feʻunga ke ne fakatuipauʻi ha tokotaha ʻoku moʻoni ʻa e meʻa ko iá, neongo ʻoku ʻikai ke ne sio ki ai.

Puipuituʻa ʻo e Hepelū 11:1

 Ko e tohi ʻi he Tohi Tapú ko Hepeluú naʻe tohi ia ʻe he ʻapositolo ko Paulá ki he kau Kalisitiane ʻi he ʻuluaki senitulí ʻa ia naʻa nau nofo ʻi Selusalema pe ofi ki ai. ʻI he konga ko eni ʻo e tohí, ʻoku fakamatalaʻi ai ʻe Paula ʻa e mahuʻinga ʻo e tuí. Ko e fakatātaá, ʻokú ne tohi: “ʻi he ʻikai ha tuí ʻoku ʻikai malava ke fakahōifuaʻi ʻa e ʻOtuá, he ʻilonga ʻa ia ʻokú ne fakaofiofi ki he ʻOtuá kuo pau ke ne tui ʻoku ʻi ai ia pea ko ia te ne fakapaleʻi ʻa e faʻahinga ʻoku nau kumi tōtōivi kiate iá.” (Hepelū 11:6) Hili ʻene fakamatalaʻi ʻa e tuí ʻi he Hepelū 11:1, naʻe ʻomai ʻe Paula ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo ha kau tangata mo ha kau fefine ʻi he Tohi Tapú naʻa nau fakahāhā ʻa e ʻulungaanga ko ení. Naʻá ne fakamatala ki he founga naʻa nau fakahāhā ai ʻenau tuí ʻaki ʻenau ngāue ʻo fehoanaki mo e finangalo ʻo e ʻOtuá.​—Hepelū 11:4-38.

a Ko e foʻi lea faka-Kalisi ʻoku liliu ko e “tuipau” ko e hy·poʹsta·sis, ʻe lava ke liliu “ko ha meʻa ʻoku tuʻu ʻi hano fakavaʻe.”