Skip to content

Skip to table of contents

BANATI-TUIR SIRA-NIA FIAR | JOSÉ

“Haʼu laʼós Maromak atu tesi lia ba imi”

“Haʼu laʼós Maromak atu tesi lia ba imi”

RAI-NAKARAS ona, José hamriik hela iha ninia jardín laran neʼebé furak tebes. Nia haree ba bee-lihun ho ai-hun oioin neʼebé fó fuan. Nia mós hateke ba Liurai Ejitu nia palásiu neʼebé iha ninia uma sorin. Iha jardín laran, nia rona ninia oan sira-nia lian hamnasa. Ninia oan-mane Manase halimar hela ho nia alin Efraim, no ninia feen mak tau matan hela sira ho oin-midar. Buat hotu neʼe halo José mós oin-midar. Loos, Maromak haraik bensaun duni ba José.

Ba ninia oan-mane primeiru, José tau naran Manase, katak “Ida neʼebé halo haʼu haluha”. (Gênesis [Kejadian] 41:51) Sin, tanba José hetan bensaun barak husi Maromak, ida-neʼe halo nia haluha no la sente laran-susar tan kona-ba ninia moris-fatin no família. Uluk, ninia maun sira odi tebes José. Sira baku nia, hakarak atu oho nia, no ikusmai faʼan tiha nia nuʼudar atan ba ema laʼo-rai sira. Maizumenus ba tinan 12 nia laran, nia tenke halaʼo moris susar nuʼudar atan no sai dadur iha komarka laran. Maibé agora José sai ema-boot, nia mak ukun-naʼin neʼebé iha pozisaun segundu tuir Liurai iha rai-Ejitu, nasaun ida neʼebé boot liu iha mundu tomak! *

Hanesan Maromak Jeová fó-hatene nanis ona, rai-Ejitu tomak iha ai-han barak tebes ba tinan hitu nia laran, no José mak iha knaar atu halibur ai-han resin iha rai-Ejitu tomak. Durante tempu neʼe, José kaben ho Asenat, no iha oan-mane naʼin-rua. Maibé José mós sei hanoin nafatin ninia família neʼebé iha rai dook, liuliu ninia alin-mane Benjamin no aman Jacob. Karik José hanoin: ‘Haʼu-nia apá ho haʼu-nia alin moris kontente no hakmatek ka lae? Haʼu-nia maun sira troka ona sira-nia hahalok aat ka lae? Loron ida, haʼu bele hasoru fali sira no hadame malu ka lae?’

Se ita la iha dame ho ita-nia família tanba sira laran-moras ba ita ka odi ita, neʼe katak ita-nia situasaun besik hanesan ho José nian, loos ka lae? Agora, mai ita aprende oinsá ita bele banati-tuir José nia fiar.

“LAʼO BA JOSÉ”

José nia moris okupadu tebes, tinan hitu liu lalais deʼit. No tuir buat neʼebé Maromak Jeová fó-hatene nanis ona liuhusi Liurai Ejitu nia mehi, derrepente deʼit rai-hamlaha kona rai-Ejitu no mós rai seluseluk. Maibé tuir Bíblia, “rai-Ejitu tomak sei iha ai-han”. (Gênesis [Kejadian] 41:54) Tanba José simu matenek husi Jeová, nia hatoʼo planu diʼak ba Liurai no nia mós halaʼo ho didiʼak ninia knaar atu halibur ai-han resin, ida-neʼe halo rai-Ejitu nafatin iha ai-han.

Tanba José haraik an nafatin, Jeová mós kontinua uza nia

Ema Ejitu sira sente agradese no gaba tebes José nia matenek. Maski nuneʼe, José lakohi ema fó glória ba nia, nia hakarak ema fó glória deʼit ba ninia Maromak Jeová. Se ita mós uza ita-nia matenek oioin atu serbí Maromak Jeová ho haraik-an, nia bele uza ita atu halo buat furak barak, neʼebé uluk ita nunka hanoin kona.

Maibé lakleur, ema Ejitu sira mós hahú moris susar tanba hahán la iha. Bainhira sira husu ajuda ba Liurai, Liurai dehan: “Laʼo ba José, no halo tuir buat naran deʼit neʼebé nia dehan ba imi.” Nuneʼe, José loke fatin neʼebé rai ai-han, no ema bá fatin neʼe atu sosa ai-han neʼebé sira presiza.—Gênesis (Kejadian) 41:55, 56.

Maibé ema iha rai seluk hasoru susar boot liu, nuneʼe mós ho José nia família neʼebé iha rai-Kanaán. Jacob neʼebé katuas loos ona rona katak rai-Ejitu sei iha ai-han barak, tan neʼe, nia haruka ninia oan sira bá sosa ai-han iha neʼebá.—Gênesis (Kejadian) 42:1, 2.

Maibé Jacob haruka ninia oan-mane naʼin-sanulu deʼit mak bá, nia la husik ninia oan-ikun Benjamin bá rai-Ejitu. Neʼe tanba Jacob la bele haluha kona-ba tempu neʼebé nia haruka ninia oan doben José laʼo mesak atu bá haree nia maun sira. Husi tempu neʼebá, Jacob la haree tan ona José. Ninia oan-mane boot sira lori José nia unuk furak neʼebé Jacob mak fó ba nia. Unuk neʼe naklees, nakonu ho raan. Ida-neʼe halo Jacob fiar katak animál fuik mak tata mate tiha ona ninia oan doben neʼe.Gênesis (Kejadian) 37:31-35.

“JOSÉ HANOIN-HETAN KEDAS”

Laʼo tiha ba rai dook tebes, ikusmai Jacob nia oan-mane sira toʼo iha rai-Ejitu. Tuirmai, sira buka atu sosa ai-han no ema lori sira bá hasoru ema-boot ida naran Safnat-Panea. (Gênesis [Kejadian] 41:45) Bainhira sira hasoru ema-boot neʼe, sira bele hatene kedas katak nia mak sira-nia alin José ka lae? Lae! Sira hateke ba ukun-naʼin boot neʼe ho laran-taʼuk, no hein ba ninia laran-sadiʼa atu ajuda sira. Tan neʼe, tuir sira-nia toman, sira hatudu respeitu hodi “hakruʼuk an ba nia”.—Gênesis (Kejadian) 42:5, 6.

Oinsá ho José neʼebé mós iha naran seluk Ejitu nian, Safnat-Panea? Nia hatene kedas sira mak ninia maun! Liután neʼe, bainhira nia haree ninia maun sira hakruʼuk an ba nia, nia “hanoin-hetan kedas ninia mehi”, neʼebé uluk liu Jeová fó ba nia bainhira nia sei joven. Mehi neʼe hatudu katak ninia maun sira sei hakruʼuk an ba nia, no agora mehi neʼe sai loos! (Gênesis [Kejadian] 37:2, 5-9; 42:7, 9) Entaun, José sei halo saida? Hakoʼak sira? Ka selu aat fali ba sira?

José hatene katak nia tenke tetu didiʼak antes atu hatudu hahalok ruma ba ninia maun sira. Nia komprende katak buat hirak-neʼe mak tuir Maromak Jeová nia planu, tanba Jeová promete nanis ona katak Jacob nia bei-oan sira sei sai nasaun boot ida. (Gênesis [Kejadian] 35:11, 12) Tan neʼe, se José nia maun sira nafatin halo violénsia ka hanoin an deʼit, neʼe sei lori susar boot ba Jacob nia nasaun! No mós, se karik José selu aat fali ba ninia maun sira, karik neʼe sei lori susar boot ba ninia aman ho alin Benjamin. José mós la hatene se sira naʼin-rua moris hela ka mate tiha ona. Tan neʼe, José deside atu la fó-hatene kedas katak nia mak sira-nia alin, maibé nia koko uluk sira atubele hatene se sira troka ona sira-nia hahalok ka seidauk. Hodi halo nuneʼe, José bele hatene saida mak Maromak nia hakarak ba nia.

Karik Ita nunka hasoru situasaun hanesan José nian, maibé klaru katak ohin loron ema hasoru problema barak iha família laran. Kuandu ita mós hasoru problema ruma, dala ruma ita hakarak halo buat naran deʼit tuir ita-nia laran. Maibé diʼak liu ba ita atu halo tuir José nia ezemplu hodi buka-hatene didiʼak buat neʼebé Maromak hakarak ita atu halo. (Provérbios [Amsal] 14:12) Keta haluha katak importante duni atu iha dame ho família, maibé importante liu mak atu iha dame ho Maromak Jeová no ninia Oan Jesus.—Mateus 10:37.

“HAʼU SEI KOKO IMI”

José hahú koʼalia ba ninia maun sira ho lian Ejitu nian, no liuhusi tradutór ida nia dehan katak sira mak espiaun neʼebé mai hafuhu rai-Ejitu. Rona tiha ida-neʼe, sira defende kedas sira-nia an no komesa konta kona-ba sira-nia família no mós sira-nia alin ikun neʼebé la mai hamutuk ho sira. Bainhira rona ida-neʼe, José hakaʼas an subar ninia laran-kontente tanba hanoin: ‘Haʼu-nia alin sei moris hela ka?’ Agora José hatene ona oinsá atu koko ninia maun sira. Nia hatete: “Ho ida-neʼe mak haʼu sei koko imi. . . . Imi sei la sai husi fatin neʼe toʼo imi-nia alin ikun neʼe mai.” Maibé ikusmai, nia troka ninia hanoin, nia dehan nia sei hatama sira ida iha komarka laran no haruka sira seluk fila ba uma no lori alin ikun neʼe mai.—Gênesis (Kejadian) 42:9-20.

Sira la hatene katak José, ema-boot neʼebé iha sira-nia oin neʼe, bele komprende sira-nia lian. Tan neʼe, sira komesa koʼalia ba malu, fó-sala ba sira-nia an tanba hahalok neʼebé sira halo ona iha tinan 20 liubá. Sira dehan: ‘Ita simu kastigu neʼe tan ita-nia alin, tanba ita haree ninia terus bainhira nia husu ita atu hatudu laran-diʼak, maibé ita la rona. Tan neʼe mak ita hetan terus neʼe.’ Rona tiha nia maun sira-nia liafuan neʼe, José hasees an husi sira no hahú tanis. (Gênesis [Kejadian] 42:21-24) Maibé José tenke kontinua buka-hatene ho loloos se sira arrepende an duni, ka sira sente triste deʼit tanba hetan susar husi sira-nia hahalok sala.

José kaer ninia maun Simeão nuʼudar dadur no haruka sira seluk fila. Nia mós tau subasubar osan ba sira-nia karón ai-han nian. Fila tiha ba uma, maun sira-neʼe konta ba aman Jacob buat neʼebé akontese ona, no katak sira tenke fila fali ba rai-Ejitu lori ho Benjamin. Bainhira sira ho Benjamin toʼo ona iha rai-Ejitu, sira fó-hatene kedas ba José nia atan kona-ba osan neʼebé sira hetan iha sira-nia karón laran no sira hakarak fó fali osan neʼe. Ho ida-neʼe José bele hatene uitoan katak ninia maun sira ema laran-moos, maibé nia nafatin tenke koko sira. José bolu sira ba festa no fó hahán gostu oioin, no dala ida tan nia hakaʼas an subar ninia laran-kontente tanba bele hasoru fali ninia alin Benjamin. Tuirmai, bainhira sira atu fila ona ba uma, José tau subasubar fali kopu osan-mutin ida ba Benjamin nia karón neʼebé nakonu ho ai-han.—Gênesis (Kejadian) 42:26–44:2.

Lakleur, José haruka ninia atan sira duni tuir ninia maun-alin sira, no duun sira mak naʼok-teen. Ikusmai, atan sira-neʼe hetan kopu osan-mutin iha Benjamin nia karón, nuneʼe sira lori fali Benjamin ho maun sira hotu bá hasoru José. Agora mak tempu ba José atu hatene ho loloos ninia maun sira mak ema hanesan saida. Judá mak koʼalia ba José hodi husu nia laran-sadiʼa, dehan: ‘Ami hotu bele sai atan iha rai-Ejitu.’ Maibé José hatán: ‘Benjamin deʼit mak tenke hela iha rai-Ejitu no imi sira seluk fila fali ba imi-nia rai bá.’—Gênesis (Kejadian) 44:2-17.

Judá dehan: “Nia mak oan mesak husi ninia inan, no ninia aman hadomi nia.” Liafuan neʼe kona loos José nia laran, tanba José mak Jacob nia feen doben Rakel nia oan-mane boot, no Rakel mate bainhira nia tuur ahi Benjamin. José mós hadomi tebes ninia inan Rakel, no ida-neʼe halo nia hadomi tebes ninia alin Benjamin.—Gênesis (Kejadian) 35:18-20; 44:20.

Judá husu José nia laran-sadiʼa atu labele kaer Benjamin nuʼudar atan. Nia hatete nia prontu troka Benjamin nia fatin. Ikusliu, nia dehan: “Oinsá mak haʼu bele fila fali ba haʼu-nia aman la hamutuk ho labarik neʼe? Haʼu la bele tahan atu haree susar boot neʼe kona haʼu-nia aman!” (Gênesis [Kejadian] 44:18-34) José hatene ona katak ninia maun Judá nia hahalok troka duni. Nia laʼós arrepende an deʼit ba sala neʼebé uluk nia halo, maibé nia sai ema neʼebé prontu fó nia an ba ema seluk nia diʼak.

José haree katak ninia maun sira arrepende duni sira-nia sala

José la bele tahan tan ninia matan-been. Nia haruka atan sira sai ba liʼur, no nia hahú tanis makaʼas toʼo ema iha palásiu laran mós bele rona nia lian. Tuirmai, José hatete ba nia maun sira: “Haʼu mak José imi-nia alin.” Liafuan neʼe halo ninia maun-alin hotu sai bilán tebes. José hakoʼak sira hotu no fó-hatene mós ba ninia maun sira katak nia la rai hirus ba buat neʼebé sira halo ona ba nia. (Gênesis [Kejadian] 45:1-15) Loos duni, José haleno Maromak Jeová nia hahalok neʼebé prontu fó perdua ba ema. (Salmo [Mazmur] 86:5) Ita mós hatudu hahalok furak hanesan neʼe ka lae?

“Ó MORIS HELA”!

Bainhira Liurai Ejitu nian rona kona-ba José nia istória, nia haruka José bolu ninia aman ho ninia família tomak mai hela iha rai-Ejitu. Lakleur, Jacob neʼebé katuas loos ona bele hasoru fali ninia oan doben José. Iha tempu neʼebá, Jacob tanis no dehan ba José: “Agora haʼu bele mate ho hakmatek ona; tanba haʼu haree tiha ona ó-nia oin no hatene katak ó moris hela.”—Gênesis (Kejadian) 45:16-28; 46:29, 30.

Toʼo tiha iha rai-Ejitu, Jacob moris ba tinan 17 tan. Antes nia mate, nia fó bensaun ba nia oan-mane naʼin-12. Maski José mak Jacob nia oan-mane númeru 11, maibé Jacob fó bensaun ba nia dala rua barak liu fali ninia maun-alin sira seluk. Loloos bensaun hanesan neʼe baibain oan primeiru mak simu. Tan neʼe, José nia bei-oan sira mak sai nasaun Izraél nia suku rua. Oinsá ho Judá, Jacob nia oan-mane númeru haat, neʼebé mós hatudu hahalok diʼak tebes? Nia mós hetan bensaun boot, tanba Mesias sei moris mai husi Judá nia umakain!—Gênesis (Kejadian), kapítulu 48, 49.

Bainhira Jacob mate ho tinan 147, José nia maun sira sente taʼuk katak loron ida José sei selu aat fali ba sira. Maibé José fó kmaan ba sira, dehan nia sei hadomi sira ba nafatin. José hatete tiha ona katak Maromak Jeová mak uza nia atu loke dalan ba Jacob nia umakain bele mai toʼo rai-Ejitu, nuneʼe sira lalika sente ladiʼak kona-ba buat neʼebé liu tiha ona. Nia hatutan tan: “Haʼu laʼós Maromak atu tesi lia ba imi, loos ka lae?” (Gênesis [Kejadian] 15:13; 45:7, 8; 50:15-21) José hatene katak Maromak Jeová deʼit mak Tesi-Lia Naʼin neʼebé halaʼo justisa ho loloos. José nia hanoin mak: ‘Haʼu la iha direitu atu fó kastigu ba ema neʼebé Jeová fó perdua ona.’—Ebreu 10:30.

Dala ruma Ita sente susar tebes atu fó perdua ba ema ruma ka lae? Loos, ita hotu bele sente hanesan neʼe, liuliu ba ema neʼebé halo aat mai ita ho neon. Maibé se ita fó perdua ba sira bainhira sira arrepende an ho laran, ida-neʼe bele halo ema seluk sente kmaan, no mós ita-nia an. Hodi halo nuneʼe, ita bele banati-tuir José no ita-nia Aman Jeová neʼebé laran-luak tebes.

^ par. 4 Haree “Banati-tuir sira-nia fiar” husi Livru Haklaken Abríl–Juñu 2015.