Go na content

Go na table of contents

Fa yu kan abi wan koloku osofamiri libi?

Tan hori yusrefi na a pramisi di yu meki tapu yu trowdei

Tan hori yusrefi na a pramisi di yu meki tapu yu trowdei

A wefi e taki: „Mi ben kon si taki mi masra Michael no ben e sori lobi gi mi moro, èn a no ben e taki so furu nanga mi. Boiti dati, a no ben e sori switifasi gi wi pikin moro. * A bigin tyari ensrefi na a fasi disi syatu baka di wi ben abi Internet na oso. Mi ben denki taki a ben e luku seks prenki nanga felem tapu Internet. Wan neti, baka di den pikin go sribi, mi taki nanga en fu a sani disi. Ne a fruteri mi taki a ben e luku seks prenki nanga felem tapu Internet. A sani disi ben hati mi srefisrefi èn mi ben sari. Mi no ben man bribi taki a sani disi pasa nanga mi. Mi no ben frutrow en moro. Ma san ben meki a situwâsi moro ogri, na taki no so langa na fesi wan sma na wrokope ben e suku fu hori nanga mi.”

A masra e taki: „No so langa pasa, mi wefi Maria, ben si wan prenki tapu a computer fu wi èn a aksi mi san na dati. Di mi taigi en taki mi gwenti luku seks prenki tapu Internet, dan en ati ben bron srefisrefi. Mi ben syen kefalek èn mi ben firi sari srefisrefi. Mi ben denki taki a trow fu wi ben o broko.”

SAN yu denki pasa nanga a trowlibi fu Michael nanga Maria? Kande yu denki taki a moro bigi problema fu Michael, na taki a ben e luku seks prenki. Ma soleki fa Michael kon frustan, dan a sani disi ben sori taki wan moro bigi problema de na ini a trowlibi. A no ben hori ensrefi dorodoro na a pramisi di a meki tapu en trowdei. * Di Michael nanga Maria trow, den ben fruwakti taki den ben o lobi makandra èn den ben o abi prisiri fu du sani makandra. Ma soleki fa a de nanga furu trowpaar, baka wan pisi ten den no ben hori densrefi moro na a pramisi di den meki tapu a trowdei fu den, èn a ben gersi leki den no ben lobi makandra moro.

Yu e feni taki a matifasi fu yu nanga yu trowpatna no de so bun moro, leki fa a ben de na a bigin di unu trow? Yu ben sa wani meki a matifasi fu unu kon bun baka? Efu yu wani dati, dan a de fanowdu fu sabi a piki tapu den dri aksi disi: San a wani taki dati yu e tan hori yusrefi na a pramisi di yu meki tapu yu trowdei? San kan meki taki yu no e hori yusrefi na a pramisi dati moro? San yu kan du fu abi wan moro krosibei matifasi nanga yu trowpatna?

San trowpaar pramisi makandra?

San a pramisi di yu meki tapu yu trowdei wani taki gi yu? Furu sma ben o taki dati den e hori densrefi na a pramisi di den meki, fu di den abi wan frantwortu na ini a trowlibi. Fu eksempre, wan trowpaar e tan makandra fu den pikin ede, noso fu di den wani hori densrefi na den komando fu Gado, di seti a trowlibi (Genesis 2:22-24). A no de fu taki dati disi na bun reide fu tan makandra èn disi sa yepi trowpaar na ini muilek ten. Ma fu man de koloku, trowpaar musu du moro leki fu hori densrefi na a frantwortu di den abi na ini a trowlibi.

Yehovah Gado seti a trowlibi so taki trowpaar kan abi trutru prisiri èn den kan de koloku. A ben wani taki wan man musu „prisiri nanga [en] wefi”. Boiti dati, Gado ben wani taki wan uma musu lobi en masra èn taki en masra musu lobi en wefi soleki fa a lobi en eigi skin (Odo 5:18; Efeisesma 5:28). Fu man abi a lobi dati, dan wan trowpaar musu leri fu frutrow makandra. Ma san de prenspari tu, na taki den musu kon abi wan matifasi di e tan den heri libi langa. Te wan man nanga wan uma e du sani di e meki taki den e frutrow makandra èn te den e du muiti fu tron bun mati, dan den o man hori densrefi moro bun na a pramisi di den meki. Soleki fa Bijbel e taki, den o kon abi wan matifasi di de so krosibei taki a de leki den tu sma dati na „wán skin”.—Mateyus 19:5.

Fu dati ede, a hori di den o hori densrefi na a pramisi di den meki tapu a trowdei fu den, de leki a smenti di e hori den ston fu wan steifi oso na wán. A smenti di sma e gebroiki fu mesre ston kon na wán abi wan tu sani na ini, soleki santi, smenti, nanga watra. Na a srefi fasi, trowpaar musu du wan tu sani fu man hori densrefi na a pramisi fu den. Den sani dati na a frantwortu di den abi na ini a trowlibi, a frutrow di den e frutrow makandra, èn a bun matifasi di den abi nanga makandra. San kan meki taki a matifasi fu den no de so bun moro?

San kan meki a trowlibi kon muilek?

Yu musu du tranga muiti èn yu no musu denki yusrefi nomo efu yu wani hori yusrefi na a pramisi di yu meki. Disi wani taki dati yu musu de klariklari fu libi den sani di yusrefi wani na wan sei, soso fu man plisi yu trowpatna. Ma a denki taki yu e du san wan tra sma wani, sondro fu luku sortu wini dati o tyari gi yu, na wan denki di furu sma no abi na ini a ten disi. Son sma e feni srefi taki a sani dati no kan kwetikweti. Ma aksi yusrefi: ’Omeni sma di mi sabi èn di e denki densrefi nomo, abi wan koloku trowlibi?’ Kande nowan sma di de so, abi wan koloku trowlibi. Fu san ede? Wan sma di e denki ensrefi nomo, nofo tron no o du wan sani gi en trowpatna, spesrutu te dati no e tyari wini kon gi en wantewante. Te wan trowpatna no de klariklari fu du sani gi a trawan, dan a trowlibi no o waka bun moro, awansi o tranga a lobifiri fu den ben de na a bigin.

Bijbel e sori krin taki sma di trow musu du tranga muiti fu meki a trowlibi fu den waka bun. Bijbel e taki dati „a man di trow e broko en ede nanga den sani fu grontapu, namku fa a kan meki taki en wefi feni en bun”, èn taki „na uma di trow e broko en ede nanga den sani fu grontapu, namku fa a kan meki taki en masra feni en bun” (1 Korentesma 7:33, 34). A de wan sari sani taki srefi den trowpaar di nofo tron no e denki densrefi nomo, no e hori den broko-ede fu den trowpatna na prakseri, noso den no abi warderi gi den sani di a tra patna e du gi a bun fu en. Te wan trowpaar no e sori warderi gi makandra, dan den o kisi moro „banawtu na ini den libi”.—1 Korentesma 7:28.

Te yu wani pasa den muilek ten na ini yu trowlibi èn te yu wani taki a trowlibi waka moro bun na ini bun ten, dan yu musu si a trowlibi leki wan matifasi di o tan yu heri libi langa. Fa yu kan si sani na a fasi dati? Fa yu kan gi yu trowpatna deki-ati fu tan hori ensrefi na a pramisi di a meki tapu a trowdei fu unu?

Fa yu kan hori yusrefi moro bun na a pramisi di yu meki?

Wan prenspari sani di o yepi yu, na taki yu musu abi sakafasi fu teki den rai di skrifi na ini Gado Wortu, Bijbel. Te yu o du dati, dan yu sa „tyari wini kon gi yusrefi” èn gi yu trowpatna (Yesaya 48:17). Poti prakseri na tu sani di yu kan du.

1. Meki a trowlibi fu yu de wan prenspari sani.

„Sabi san na den moro prenspari sani”, na so na apostel Paulus skrifi (Filipisma 1:10). A fasi fa wan masra nanga wan wefi e handri nanga makandra, na wan prenspari sani gi Gado. Wan man di e gi grani na en wefi, sa kisi grani fu Gado. Èn wan uma di abi lespeki gi en masra, „warti srefisrefi na ini Gado ai”.—1 Petrus 3:1-4, 7.

O prenspari a trowlibi de gi yu? Nofo tron te yu e feni wan sani prenspari, dan yu o gi moro ten na a sani dati. Aksi yusrefi disi: ’Na ini a mun di pasa, o furu ten mi poti na wan sei fu de nanga mi trowpatna? Sortu spesrutu sani mi du fu gi mi trowpatna a dyaranti taki wi na bun mati ete?’ Efu yu no e gi yu ten fu de makandra nanga yu trowpatna, dan yu trowpatna kan feni en muilek fu bribi taki yu e du ala san yu man fu tan hori yusrefi na a pramisi di yu meki.

A trowpatna fu yu feni taki yu e du ala san yu man fu hori yusrefi na a pramisi di yu meki? Fa yu kan kon sabi dati?

PRUBERI FU DU DISI: Skrifi na tapu wan pisi papira den feifi sani disi: moni, wroko, trowlibi, prisiriten, nanga mati. Skrifi sortuwan fu den sani dati yu denki taki na a moro prenspari sani gi yu trowpatna, baka dati skrifi san de na a di fu tu presi, èn go so moro fara. Aksi yu patna fu du a srefi sani tu. Te unu du dati kaba, dan gi a papira fu yu na yu trowpatna, èn meki a gi yu en papira. Efu yu trowpatna feni taki yu no e gi nofo ten na en noso taki yu no e du nofo na ini a trowlibi, dan taki nanga makandra sortu kenki yu musu tyari kon so taki unu kisi wan moro bun matifasi. Aksi yusrefi tu: ’San mi kan du fu gi moro fu mi ten na den sani di prenspari gi mi trowpatna?’

2. Luku bun nanga iniwan sani di kan meki yu du sutadu.

Yesus Krestes ben taki: „Iniwan sma di e tan luku wan uma fu kisi tranga lostu gi en, du sutadu nanga en kaba na ini en ati” (Mateyus 5:28). Te wan sma abi seks nanga wan trawan di no de en trowpatna, dan a e pori a matifasi di a abi nanga en trowpatna. A sani disi de so ogri, dati Bijbel e taki dati wan sma kan broko trow te so wan sani pasa (Mateyus 5:32). Ma soleki fa a skrifi na tapusei, dan den wortu fu Yesus e sori taki wan sma kan abi na angri fu du sutadu langa ten bifo a du a sani dati trutru. Te wan sma e du sani di e meki taki a e kweki a firi disi, dan na so fasi a sma bedrigi en trowpatna kaba.

Fu man hori yusrefi na a pramisi di yu meki tapu yu trowdei, yu musu meki a seryusu pramisi fu no luku seks prenki noso felem. Awansi san sma e taki, hori na prakseri taki te wan sma e luku seks prenki noso felem, dan dati e pori a trowlibi. Luku fa wan wefi e feni en taki en masra e luku den sortu sani dati: „Mi masra e taki dati te a e luku den sani disi, dan a sekslibi fu wi o kon moro switi. Ma a sani disi e meki mi firi taki mi no warti èn taki mi no e du nofo gi en. Te a e luku den sani dati, dan mi e krei teleki mi fadon na sribi.” San yu ben o taki fu a man disi? A e du muiti fu meki a matifasi nanga en wefi kon moro bun, noso a e pori a matifasi disi? Yu denki taki a e meki en makriki gi en wefi fu tan hori ensrefi na a pramisi di a meki? A e handri nanga en wefi leki a de a moro bun mati fu en?

Yob, di ben de wan futuboi fu Gado, ben sori fa a ben hori ensrefi na a pramisi di a meki nanga en trowpatna èn nanga Gado. Yob ben taki dati a ’meki wan frubontu nanga en ai’. A ben tan du tranga muiti fu no „poti prakseri na wan nyunwenke” (Yob 31:1). San yu kan leri fu Yob?

Boiti taki yu no o luku seks felem nanga prenki, yu musu kibri yu ati fu no kisi lobifiri gi wan tra sma. Furu sma e feni taki a no abi takru bakapisi gi a trowlibi, te wan trowpatna e sori lobifiri gi wan tra sma. Ma Gado Wortu e warskow wi: „Na ati e kori sma moro leki iniwan tra sani èn a pori srefisrefi. Suma kan sabi en?” (Yeremia 17:9) Yu ati kori yu? Aksi yusrefi disi: ’Na suma mi e poti moro prakseri? Na mi trowpatna noso na wan tra sma? Te mi abi wan bun nyunsu fu fruteri, dan suma mi e fruteri fosi, mi trowpatna noso wan tra sma? Efu mi na wan wefi èn mi masra e aksi mi fu no bemui so furu nanga wan tra man, dan san mi o du? Noso efu mi na wan masra èn mi wefi e aksi mi fu no bemui so furu nanga wan tra uma, san mi o du? Mi ben o atibron, noso mi ben o tyari a kenki dati kon sondro fu krutukrutu?’

PRUBERI FU DU DISI: Efu yu kon si taki yu abi wan tumusi krosibei matifasi nanga wan tra sma di no de yu trowpatna, dan no bemui nanga a sma dati te a no de fanowdu. No agersi den fasi fu a sma dati nanga di fu yu trowpatna, so taki yu no o feni a sma dati moro bun leki yu trowpatna. Na presi fu dati, poti prakseri na den bun fasi fu yu trowpatna (Odo 31:29). Prakseri baka sortu sani ben meki taki yu kon lobi yu trowpatna. Aksi yusrefi disi: ’A de so trutru taki mi trowpatna no abi den fasi dati moro, noso na mi no e si den fasi dati moro?’

Du san de fanowdu

Michael nanga Maria, di wi ben taki fu den na a bigin, bosroiti fu suku rai di kan yepi den lusu den problema fu den. A no de fu taki dati, fu suku rai a no a wan-enkri sani di den ben musu du. Ma fu di den ben de klariklari fu erken den problema fu den èn fu suku yepi, meki den ben sori krin taki den wani hori densrefi na a pramisi di den meki. Boiti dati, den ben sori tu taki den de klariklari fu du tranga muiti fu meki a trowlibi fu den waka bun.

Awansi yu abi wan bun trowlibi noso awansi yu abi problema na ini yu trowlibi, yu trowpatna musu man si krin taki yu e du ala san yu man fu meki a trowlibi waka bun. Du ala sani di de fanowdu èn di fiti fu overtoigi yu trowpatna fu a sani dati. Yu de klariklari fu du dati?

^ paragraaf 3 Wi kenki a nen fu den sma.

^ paragraaf 5 Aladi na eksempre disi e taki fu wan man di e luku seks prenki, toku wan uma di e du a srefi sani disi, ben o sori tu taki a no e hori ensrefi dorodoro na a pramisi di a meki tapu en trowdei.

AKSI YUSREFI DEN SANI DISI:

  • Sortu sani mi no musu du so furu moro so taki mi abi moro ten gi mi trowpatna?

  • Fa mi kan gi mi trowpatna a dyaranti taki mi e hori misrefi na a pramisi di mi meki?