Alu i mataupu o loo iai

O le ā le Uiga “o le Mata e Sui ai le Mata”?

O le ā le Uiga “o le Mata e Sui ai le Mata”?

Le Tali a le Tusi Paia

 O le tulafono “o le mata e sui ai le mata” o se vaega o le Tulafono a le Atua na avatu e Mose iā Isaraelu anamua, ma na toe sii mai e Iesu i lana Lauga i le Mauga. (Mataio 5:​38; Esoto 21:24, 25; Teuteronome 19:21) O lona uiga pe a faamasinoina le tagata solitulafono, e tatau ona fetaui lelei le faasalaga ma lana solitulafono. a

 Na faatatau lenei tulafono iā i latou na faia ma le loto i ai gaoioiga e faamanuʻalia ai le isi tagata. O loo taʻua i le Tulafono a Mose le faasalaga o se tagata e faia ma le loto i ai se solitulafono: “O le gau e sui ai le gau, o le mata e sui ai le mata, o le nifo e sui ai le nifo; o le mea na lavea ai lea tagata, o le mea foʻi lea ia faia iā te ia.”​—Levitiko 24:20.

 O le ā le fuafuaga o le tulafono “o le mata e sui ai le mata”?

 O le tulafono “o le mata e sui ai le mata” e leʻi faatagaina ai se tasi e fai e ia lana lava tauimasui. Ae na fesoasoani i faamasino ia faia faasalaga e talafeagai, e lē mamafa tele pe māmā tele foʻi.

 Na avea foʻi lenā tulafono ma lapataʻiga e taofia ai so o se tagata e fuafua ma le loto i ai e faamanuʻalia se isi. Ua faapea mai le Tulafono, “Ona fefefe ai lea o ē ua totoe [o i latou e tausia le faamasinoga a le Atua] o le a faalogo i ai, ma latou lē toe faia ai se mea leaga faapea i lou nuu.”​—Teuteronome 19:20.

 Po o ola Kerisiano i lalo o le tulafono “o le mata e sui ai le mata”?

 E leai, e lē o toe ola Kerisiano i lalo o lenei tulafono. O se vaega o le Tulafono a Mose lea na faalēaogāina ina ua maliu faataulaga Iesu.​—Roma 10:4.

 Ae e ui i lea, o lenei tulafono ua tatou iloa ai le silafaga a le Atua i mea. O se faaaʻoaʻoga, o loo faaalia i lenā tulafono le tāua iā Ieova o le faamasinotonu. (Salamo 89:14) O loo faaalia ai foʻi ana tapulaa taufaamasinoga, o lona uiga, e aʻoaʻia le tagata faimea sesē i se auala talafeagai.​—Ieremia 30:11.

 Manatu sesē e faatatau i le tulafono “o le mata e sui ai le mata”

 Manatu sesē: O le tulafono “o le mata e sui ai le mata” o se tulafono sauā.

 Mea moni: E leʻi faatagaina i lenei tulafono ni faiga sauā. Ae pe a faatatau lelei lenei tulafono, o lona uiga e faatoʻā mafai ona faasalaina e faamasino se tasi na faia se solitulafono, pe a uma ona latou iloiloina tulaga na aofia ai, ma le tele na faia ma le loto i ai e se tagata se solitulafono. (Esoto 21:28-​30; Numera 35:22-​25) O lea la, o le tulafono “o le mata e sui ai le mata” na fesoasoani e ʻalofia ai le faia o ni faasalaga matuiā.

 Manatu sesē: O le tulafono “o le mata e sui ai le mata” ua faaauilumaina ai le tauimasui.

 Mea moni: Ua taʻua i le Tulafono a Mose: “Aua e te tauimasui pe ita faamoemoe i fanau a lou nuu.” (Levitiko 19:18) Nai lo o le faaauilumaina e lenā tulafono o le tauimasui, ae na uunaʻia ai tagata ina ia maufaatuatuaina le Atua ma le faatulagaga faaletulafono na ia faatagaina e faasaʻo ai mea sesē.​—Teuteronome 32:35.

a O lenei mataupu silisili faaletulafono lea e taʻua i nisi taimi i se faaupuga i le gagana Latina o le lex talionis, na faaaogā i faiga faaletulafono i nisi o atunuu anamua.