Alu i mataupu o loo iai

O le ā le Manatu o le Tusi Paia i le Eseta?

O le ā le Manatu o le Tusi Paia i le Eseta?

Tali a le Tusi Paia

 E lē faavaea mai i le Tusi Paia le aso faamanatu o le Eseta. Pe afai e te tagaʻi i lona talafaasolopito, o le a e iloa ai le uiga moni o le Eseta, ua na o se tū masani faale-tapuaʻiga ina ia fua tele le laueleele ma faatoʻateleina fanau a tagata. Mātau manatu o loo mulimuli mai.

  1.   Igoa: Ua taʻua i le tusi The Encyclopædia Britannica: “E lē mautinoa po o le ā le tupuaga o le upu faa-Peretania o le Easter [Eseta]. O le igoa Eseta e fesootaʻi atu iā Eostre, o le atua fafine o le tafa o ata ma le tau e totogo ai mea, o se atua o tagata Peretania anamua.” Ua taʻua i nisi tusi e fesootaʻi atu le igoa Eseta, i le atua fafine o le fanautama o Foinie o Astarte, lea e tutusa ma le atua fafine o Papelonia, o Ishtar.

  2.   Hares ma rapiti: O rapiti o faailoga o le fanau tama na “maua mai i faailoga ma tapuaʻiga anamua o tausamiga faapaupau o le tau e totogo ai mea i Europa ma Sasaʻe Tutotonu.”​—Encyclopædia Britannica.

  3.   Fuāmoa: E tusa ai ma le faamatalaga a le lomifefiloi o le Funk & Wagnalls Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend, o le saʻilia o fuāmoa o le Eseta ia foliga mai na aumaia e le rapiti, “ua lē na o se taaloga faatamaiti, peitaʻi o le vaega totoe o le faamanatuina o le fua fanau tama.” E talitonu isi aganuu, o fuāmoa teuteuina o le Eseta “e iai sona mana e mafai ona aumaia ai le fiafia, taulau manuia, soifua mālōlōina lelei ma le puipuiga.”—Traditional Festivals.

  4.   Laʻei fou o le Eseta: “Sa manatu o se lē faaaloalo ma e iai mea leaga e tutupu pe afai e faafeiloaʻi e se tasi le atua fafine o le fanautama a Scandinavia ae lē o laʻeiina ni ofu fou.”—The Giant Book of Superstitions.

  5.   Sauniga faalelotu o le oso aʻe o le lā: E fesootaʻi atu i tapuaʻiga a tagata anamua na tapuaʻi i le lā. E faia nei sauniga “i le taimi na tutusa ai le umi o le ao ma le pō, lea na faafeiloaʻia ai le lā ma lona malosi e aumaia se ola fou i mea ola uma.”—Celebrations—The Complete Book of American Holidays.

 Ua faamatala manino e le tusi The American Book of Days le tupuaga o le Eseta: “E leai se masalosalo na talia e le Lotu i aso ua mavae tū tuai faapaupau ma tuuina atu i ai se faauigaga faa-Kerisiano.”

 Ua lapataʻi mai le Tusi Paia e faatatau i le tapuaʻi i le Atua e ala i le mulimuli i aganuu ma tū masani e lē fiafia ai lona finagalo. (Mareko 7:6-8) Ua faapea mai le 2 Korinito 6:17: “‘Ia outou vavaeese,’ ua fetalai mai ai Ieova, ‘ma aua tou te toe papaʻi atu i se mea e lē mamā.’” O le Eseta o se aso mālōlō faapaupau, lea e tatau ona ʻalofia e i latou e mananaʻo e faafiafia le finagalo o le Atua.