Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Te Ruaine Anga ma te Ngateitei

Te Ruaine Anga ma te Ngateitei

EAA toou manako me akamanako koe i te tu ruaine? E manganui, ka manamanata, ka taitaia, e pera katoa ka mataku. Te tumu, no te mea me ruaine te tangata, te akara anga te paruka ra te kopapa, te ngaro ra te manako, e te tupu ra te au maki kino.

Inara, e tuke maata te turanga ruaine o te au tangata. Te mako ua ra te oraanga o tetai pae ia ratou e ruaine maira i te pae kopapa e te manako. Kua riro te au ravenga rapakau anga ou ei tauturu i tetai pae kia akono i to ratou au maki kino. I tetai au enua te maata ua atura te au tangata e noo ra no tetai tuatau roa ma te oraanga meitaki.

Noatu e me te aro atura ratou i te au manamanata no te tu ruaine e me kare, te inangaro ra te maata anga o te tangata kia ruaine ratou ma te ngateitei. Akapeea teia i te tupu anga? I tetai tua, tei runga te reira i to tatou tu e to tatou tu puareinga e te karape i te akatano atu ki teia tuanga ou i roto i te oraanga. Ei tauturu ia tatou, ka uriuri ana tatou i tetai au kaveinga Pipiria ngoie ua e te tau.

KIA AKAAKA: “Tei te aronga akaaka ra te pakari.” (Maseli 11:2) I roto i teia aerenga manako o “te aronga akaaka,” te tuatua ra no te au ruaine tei kite e tei mārama i to ratou au kotinga ia ratou e pakari maira, e kare ratou e tauta i te akakore me kore i te kopae i te reira. Kua karanga tika atu a Charles, e 93 ona mataiti, i Brazil e: “Me roa toou noo anga, ka ruaine rai koe. Kare e rauka i te akaoki i te ora ki muri.”

Inara kia rauka te tu akaaka, kare mei te mea e ka tuku ua i te au na te karanga anga e “E ruaine au kare aku e rauka i te rave.” Ka riro teia ei akangere i to ratou maroiroi. “Kia potopoto to aʼo i te rā i eke ei ra, kua iti roa toou maroiroi,” i karanga ai a Maseli 24:10. Mari ra, ka akaari te tangata akaaka i te tu pakari, na te rave anga i te ka rauka iaia.

Ma te tu pakari, kua karanga a Corrado e 77 ona mataiti i Itaria e: “Me akaoro koe ki runga i te maunga, ka taui koe i te au kia o te toroka kia kore tona matini e matemate.” Ae, ka anoanoia tetai akatanotano anga me ruaine mai te tangata. Kua rauka ia Corrado e tana vaine tetai akara anga tau i ta raua angaanga i te kainga, te aru anga i tetai akapapaanga tau kia kore raua e roiroi rava i te openga o te rā. Ko Marian e 81 ona mataiti, i Brazil, e akara anga tau katoa tona. “Kua apii au iaku kia aere marie,” i nana ai. “Ka akangaroi au no tetai tuatau poto me rave au i taku au angaanga. Ka noo au ki raro me kore ka takoto i te tatau me kore ka akarongo i te akatangi anga imene. Kua kite au kia āriki i toku au kotinga.”

Kia rauka te tu tau

KIA RAUKA TE TU TAU: “E te au vaine ra oki, kia akamanea ia ratou uaorai i te kakau e tau ra, ma te akatietie kore, e te akono meitaki.” (1 Timoteo 2:9) Te “kakau e tau ra,” te tuatua ra no runga i te tu tau e te meitaki. Karanga a Barbara e 74 ona mataiti, i Kanata e: “Ka tauta au kia akara anga mako e te ma. Kare au e inangaro kia akara anga paarua e kia manako e ‘e ruaine au; kare e kea atu ana i toku akara anga.’” Kua karanga a Fern e 91 ona mataiti, i Brazil e: “I tetai au taime, ka oko au i te au kakau ou ei akamaroiroi anga iaku uaorai.” Akapeea te au tane ruaine? “E tauta ana au kia viravira au, te aao anga i te au kakau ma e te kakara.” i karanga ai a Antônio e 73 ona mataiti, i Brazil. I te pae o te turanga ma o te kopapa, karanga katoa aia e: “E pā’ī ana au e te varu i toku vaa i te au rā.”

I tetai tua, e mea puapinga kia kopae i te manamanata atu i toou uaorai tu akamanea anga e kare koe e akaari i te tu “akono meitaki.” Ko Bok-im e 69 ona mataiti, i Korea Apatonga, e manako tau tona no te kakau. Karanga aia e: “Te kite ua ra au e kare i te mea tau i te aao i tetai au kakau taku i aao ana i toku mapu anga.”

Kia papu meitaki

KIA PAPU MEITAKI: “E rā kino anake to te tangata tumatetenga ra: kareka tei mataora te ngakau ra, e pokai tamou ïa tana.” (Maseli 15:15) Ia koe e pakari maira, ka kite koe i te au manako ngakau kino me maara ia koe i toou mapu anga e te au mea taau i rauka ana i te rave. Te mārama ia ra te reira. Inara, auraka e tuku i te au manako ngakau kino kia taomi ia koe ki raro. Na te manakonako ua anga i te tuatau i topa ka akariro te reira ia koe kia maromaroa e te kinokino kia kore e rauka ia koe i te rave i tetai angaanga. E manako papu ana a Joseph e 79 ona mataiti, i Kanata e: “Ka tauta au kia rekareka i taku ka rauka i te rave e kare au e mii i taku i rave i mua ana e i teianei kare e rauka i te rave.”

Ka tauturu katoa te tatauanga e te apiianga ia koe kia rauka te tu papu meitaki, te akamaata anga i toou kite. I reira, me ka rauka, e kimi i te au tuatau no te tatau e te apii i te au mea ou. E aere ana a Ernesto e 74 ona mataiti, i Phillipines, ki te runanga puka kia apai i te au puka reka no te tatau. Karanga aia e, “Te reka nei rai au i te tatau i te au mea umere, e te reka i te tatau i te au tua ke tei tataia.” Kua rave katoa a Lennart e 75 ona mataiti, i Sweden, i te apainga kia apii i tetai reo ou.

Kia oronga ua

KIA ORONGA UA: “Ka oronga, e ka rauka ta kotou.” (Luka 6:38) E akamatau ia koe kia tuku i toou taime e te tuʼa i taau au apinga ki tetai ke. Ka akatupu teia i te rekareka e te mataora. E tauta ana a Hosa e 85 ona mataiti, i Brazil, i te tauturu i tetai noatu tona au kotinga i te pae kopapa. Karanga aia e: “E ringi ana au i te au taeake maki e te apikepike ma te tata atu i te au reta kia ratou. I tetai taime e tuku ana au i te au apinga aroa rikiriki. E reka katoa ana au i te tunu kai me kore i te maani keke na te aronga maki.”

Me oronga ua tatou ka akamaroiroi te reira i tetai ke kia oronga mai. “Me aroa koe i tetai, ka aroa mai ratou ia koe ma te inangaro,” i na Jan ei e 66 ona mataiti, i Sweden. Ae, ka akatupu tetai tangata oronga ua i te tu maanaana e te āriki rekareka te ka rekaia e te katoatoa.

KIA OAOA: “Ko tei tau kore i tetai ke, kua ketaketa ra i tona uaorai manako; kua patoi atu aia ki te au tuatua pakari katoa ra.” (Maseli 18:1) Tetai taime e inangaro ana koe i tetai tuatau noou anake, tera ra auraka e noo ko koe anake ua. E rekareka ana a Innocent e 72 ona mataiti, i Nigeria, i te piri atu ki te au taeake. “E mataora ana au i te piri ki te au taeake noatu te mataiti.” Karanga a Börje e 85 ona mataiti, i Sweden e: “E tauta ana au i te noo i rotopu i te au mapu. Ka riro to ratou tu oraora ei akakeu iaku kia manako mapu akaou​—i roto tikai iaku.” E pati atu i te au taeake ki toou ngutuare i tetai au taime. Karanga e Han-sik e 72 ona matait, i Korea Apatonga e: “E reka ana maua ko taku vaine i te pati i te au taeake noatu te mataiti​—te aronga pakari e te au mapu ou​—no tetai tamataora anga me kore kaikai anga.”

Kia oaoa

E reka ana te aronga oaoa i te pukapuka. Inara i te mea e ka pukapuka tetai nga tangata ki tetai e tetai, ka anoanoia koe kia akarongo katoa kia ratou. E akaari i te inangaro no tetai ke. Karanga a Helena e 71 ona mataiti, i Mozambique e: “E tu oaoa toku e e reka ana au i te akangateitei i tetai ke. Ka akarongo au i ta ratou ka tuatua e kite ei au i to ratou manako e eaa ta ratou e inangaro ra.” Karanga a José e 73 ona mataiti, i Brazil e: “E reka ana te tangata i te aronga akarongo meitaki​—te aronga e akaari ra i te tu tangi e te manako atu i tetai, ma te tuatua akamaroiroi i te tuatau tau, e e tu kangakanga to ratou.”

Ia koe e akakite ra i toou manako, e tau te au tuatua “kia rapakauia i te tai.” (Kolosa 4:6) Kia manako meitaki ma te akamaroiroi atu.

KIA MAREKA UA RAI: “Kia mareka oki kotou.” (Kolosa 3:15) Me rauka te tauturu, e āriki meitaki i te reira. Ka riro te au tuatua akameitaki ei akatupu i te au pirianga meitaki. “Koi neke ua akera maua ko taku tane mei tetai are ki tetai apatimani. E maata ua atu te au taeake tei tauturu mai ia maua. E maata tikai toku akameitakianga ia ratou. Kua tuku atu maua i te au kati akameitakianga e mei te reira taime kua pati maua i tetai ia ratou kia tae mai ki tetai kaikaianga,” i karanga ai a Marie-Paule, e 74 ona mataiti, i Kanata. Kua āriki mareka tikai a Jaewon e 76 ona mataiti, i Korea Apatonga, i te au taeake e akaoro ra iaia ki te Are Uipaanga Patireia. Karanga aia e: “Te mareka nei au i teia aka tauturu, no reira au ka oronga ai i te moni no te penitini. Tetai taime, e maani ana au i te au apinga aroa rikiriki ma te au kati akameitaki anga.”

Tei maata atu, kia mareka ua rai e te ora ua nei koe. Te akamaara maira te Ariki pakari ko Solomona ia tatou e, “E ngari ake to te puaka-aoa kia ora ra i to te liona kia mate.” (Koheleta 9:4) Ae, me rauka te tu tau ma te puareinga ua kia akatanotano atu, ka ruaine tatou ma te ngateitei.

Kia mareka ua rai