Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

Praslin (Seychelles), caipimi soldadocunapa general Gordonga huata 1881​pi paipa jardín de Edenda tarirca.

Paraíso Alpaca ¿Yanga parlollachu can?

Paraíso Alpaca ¿Yanga parlollachu can?

Juyailla paraíso. Carucunapi shina juyailla “paraíso” tiashcamanda ashtaca propagandacunata ricushpami, chai pushtucunaman rishpa, tucuita cungashpa tranquilo cangapaj munanchi. Shinapash tucuicunami yachanchi maiman rishpapash huasiman tigrajpica llaquicunaca chaipimi can.

Shinapash shuj paraisopi pensarishpallatami chaipi cangapaj munanchi. Shinallata tapurinchimi: “¿Ciertopachachu cashna juyailla pushtuca tian? ¿Imamandata shina pushtuta ninanda gushtanchi? ¿Shina juyailla pushtuca ima horapash tiangacha?” nishpa.

SHUJ SHUJ LLACTACUNAPI GENTECUNAMI PARAISOPICA CRIN

Ashtaca ashtaca huatacunatami gentecunaca paraíso Alpa tianata gushtashca. Ashtaca gentecunaca ‘indi llujshimuj ladoman, Edén pushtupi shuj huerta’ tiajta Bibliapi parlajta yachashpaca, paraisomanda ashtahuan yachajungapami munashca. ¿Imamandata chai pushtuca tucuimanda yali ali carca? Bibliapica ninmi: “Taita Diosca chai alpapimi, munanayai ricurijuj, micungapaj ali tucui yuracunata viñachirca” nishpa. Chai pushtuca juyaillagupachami carca. Chai jardín chaupipi viñachishca, ‘causaita cuj yurami’ ashtahuan juyailla carca (Génesis 2:8, 9).

Génesis libropica ninmi, chai jardinmandaca chuscu jatun huaicu yacucunami llujshinajurca nishpa. Chaicunamanda ishcaicunaca cunangamanmi: Tigris (o Hiddekel) y Éufrates nishca shutitallata charin (Génesis 2:10-14). Chai yacucunaca punda tiempopi Persia llactapurapi cashca Irak shuti llactatami yalinajun. Shinami golfo Pérsico nishcapi chai yacucunaca tandanajun.

Chaimandami Persia llactamanda gentecunaca cai Alpapi paraíso tianataca crin. Shuj ejemplota ricupashun, Museo de Arte de Filadelfia (Pensilvania, Estados Unidos) llactapica huata 1500​pi rurashca shuj alfombrapimi sisacunahuan, jatun quirucunahuan shuj jardín tiashcata ricuchijun. Chai alfombrapi rurashca dibujoca, Bibliapi jardín de Edén imashina cashcatami ricuchijun. Paraíso shimica Persia llactapi parlashca shimimandami can. Chai shimica “muyundi jarcashca jardín” nijunmi.

Ashtaca idiomacunapi, shuj shuj llactacunapipashmi paraisomandaca parlan. Gentecuna asha asha tucui Alpapi mirashpami paraisomanda tucuicunaman parlashca. Shinami ashtaca huatacuna yalijpica shuj shuj llactacunapi gentecunapa crishcacunahuan, cuentocunahuan chapurishca. Cunanbipash casi tucui gentecunami shuj juyailla pushtumanda parlashpaca paraíso nishpa parlan.

PARAÍSO ALPATA MASCASHPA

Paraíso nishca pushtucunata mascashpa investigajcunaca, paraisota tarishcanchimi nircami. Gran Bretaña llactamanda soldadocunapa general Charles Gordonga, 1881 huatapimi Seychelles nishca islacunata ricungapaj rirca. Chaimi chai juyailla valle de Mai nishcata ricushpaca ninanda cushijurca. Chaimandami jardín de Edén nishpa shutichirca. Cunanbica patrimonio de la humanidad nishcami can. Shinallata 1492 huatapica Italia llactamanda Cristóbal Colón shuti runaca jardín de Edenda ñami tarigrijuni yarcami. Shinapash La Española nishca islamanmi chayarca. Chai islaca cunanbica República Dominicanapi, Haití llactapimi can.

Cunan punllacunapi ima pasashcacunamanda parlaj Mapping Paradise nishca libroca punda tiempomanda 190 yali mapa nishca dibujocunapica Adán y Evamanda, jardín de Edén nishcamandapashmi ricuchijun. Chaicunamanda shuj mapa nishca dibujoca casi 800 huatacuna huashaman rurashca Beato de Liébana dibujopa shuj copiami can. Chai mapa nishca dibujo jahua ladopi ricujpica shuj cuadro chaupipimi paraíso cashcata ricuchin. Chai paraíso nishcamandaca chuscu jatun huaicu yacucunami chuscu ladocunaman llujshijun. Chai jatun yacucunaca Tigris, Éufrates, Pisón, Guihón shuticunami can. Chai dibujoca Jesusta catinchi nijcuna tucui Alpapi mirana cashcatami ricuchin. Shina dibujocunaca, jardín de Edén maipipacha cashcata na yachashpapash, gentecuna siempre chai jardinmanda yachangapaj munashcatami ricuchin.

400 huatacuna huashamanga Inglaterra llactamanda poeta John Miltonga, El Paraíso perdido nishca poemata escribishcamandami rijsishca carca. Chaipica, Génesis libropi nishca shina Adán juchayu tucushcamanda, jardín de Edenmanda llujchishcatapashmi parlajun. Shinallata John Miltonga, gentecuna cai Alpapi para siempre causanatapashmi escribirca. Paica cashnami escribirca: “Tucui Alpami shuj Paraíso tucunga” nishpa. Jipamanga El Paraíso recobrado nishca librotami llujchirca.

PARAISOMANDA SHUJ YUYAICUNA

Tucui gentecunami shuj paraíso tiashcataca yaipi charin. Shinapash ¿imamandata gentecunaca paraisotaca cungashca? Mapping Paradise, libropica ninmi, “teólogo nishcacunami [...] paraíso maipi cashcataca ñana parlashca” nishpa.

Casi tucui religiongunami huañushca jipaca cielomanmi rishun nishpa yachachin. Cai Alpapi shuj paraíso tianataca na yachachinllu. Shinapash Bibliapi Salmo 37:29​pica ninmi: ‘Imatapash cashcatapacha rurajcunami, llactata o Alpataca japinga. Chaipica, causaitami causanajunga’ nishpa. Cunanbi cai Alpa shuj paraisoman tigranaca shinllimi ricurin. Shinapash Biblia nishca shina ¿cai Alpaca shuj paraíso tucungacha?

CAI ALPACA SHUJ PARAISOMI TUCUNGA

Jehová Diosmi callaripica jardín de Edenbi Paraíso nishcata rurarca. Diosllatami cutin chai paraisota ruranga. Shinapash ¿imashinashi chaitaca pactachinga? Yaripashunchi, Jesusca cashna nishpa Diosta mañachunmi yachachirca: “Can mandanaca, ucha chayamuchunmi munanchi. Imashnami jahua pachapica can munashcashna ruranajun, chashnallata cai pachapipash, can munashcashna ruranajushpami ali canman” nishpa (Mateo 6:10). Chai Reinoca mundo enterotami mandanga. Chai Reinopica Jesusmi mandajun, cai Alpapi tucuilla gobiernocunapa randimi pai mandanga (Daniel 2:44). Ashtahuanbash Dios munashca shinami cai Alpata shuj paraisoman tigrachinga.

Ashtaca huatacuna huashamanmi Taita Dios yarichijpi profeta Isaiasca Paraisopi causai imashina canata escribirca. Chaipica cunanbi llaquicunaca nima ñana tiangachu nircami (Isaías 11:6-9; 35:5-7; 65:21-23). Bibliapi cai textocunata liipai, ashalla minutocunatallami minishtipangui. Paipa mandashcacunata cazujcuna cushilla cachun Taita Dios imata ruranata yachashpaca tranquilomi sintiringui. Chai Paraisopi causajcunaca cushilla, Diospa ñaupapipash alimi canga. Shina causaitami Adanga chingachirca (Revelación [Apocalipsis] 21:3).

Cai Alpa shuj paraisomi tucunga nishcataca ¿imamandata crina canchi? Bibliapica ninmi: “Jahua pachaca, Mandaj Diospaj jahua pachami. Cai pachataca, huañuna aichayu runacunamanmi cushca” nishpa. Ashtahuanbash chaitaca Taita Diosmi nishca. Paica “na llullaj Taita Diosmi” can (Salmo 115:16; Tito 1:2). Imashinami ricunchi Bibliapi nishca shinaca shamuj punllacunaca juyaillami canga. Cai Alpa shuj paraíso tucujpimi para siempre causashun.