AUSTRALIA nacionpi kaq khiska-khiska qarayoq saqra qaraywaqa (Moloch horridus) pacha phuyumanta, unuyoq aqo pampamantan unuta ch’onqan. Imaynata ruwasqanmanta yachanapaq yachasun qaran imayna kasqanmanta.

Kaypi piensay: Saqra qaraywaq qaranqa khiska-khiska hinan. Yachaqkunaq nisqanman hinaqa, sullapas chay khiskanmanmi chayan, hinan qaran ukhupi kaq unuq purinanpaq wachukunaman haykun, chay wachu-wachuntan siminkama unu chayan ukyananpaq.

¿Ichaqa imaynatan chakinmanta hasta siminkama unu chayan? ¿Imaynatan unupas siminman chayan humedo pampapi wiksanta qhetuqtin?

Yachaqkunaq nisqanman hinaqa, qaran patapi kaq unuq purinanpaq wachu-wachukunan tupanasqa kashan qaranpa ukhunpi kaq wachu-wachukunawan. Chay wachu-wachukuna imayna ruwasqa kasqanraykun unupas wichayman puriyta atin. Chay qaraywaq wasanqa huk esponja hinan.

Instituto de Biomimética nisqamanta presidenta Janine Benyus willasqanman hinaqa, wakin animalkuna unuta chhaynata ch’onqasqankuta yachayqa ingenierokunatas yanapanman airemanta unuta ch’onqaq maquinakunata ruwanankupaq, chhaynapi edificiokunata aswan allinta chiriyachinankupaq, otaq tomanapaq unuta horqonankupaqpas.

¿Ima ninkin chaymanta? ¿Saqra qaraywaq qaran imaynata unuta ch’onqasqan kikillanmantachu rikhurimurqan icha kamasqachu karqan?