PILLPINTOQ raphrankunaqa nishu llaphsan (liphla), ima nishu huch’uy q’opachapas otaq pisi sullallapas raphranpi kaqtinqa manan faciltachu phalayta atinman. Ichaqa raphrankunaqa ch’akillan limpiollan kanku. ¿Imarayku?

¿Imaraykun ch’akilla limpiolla kanku? Morfo azul (Morpho didius) nisqa sutiyoq pillpintoq raphrankunaqa qhawarinapaqqa llusk’an, ichaqa raphrankunaqa qhasqan, chay qhasqakunaqa wasi patapi tejakuna hinan churasqa kashan, chaytan Ohio Universidadmanta estudiaqkuna ninku. Chay qhasqankunapitaqmi kan rayachakuna, chaynintan llusk’apun polvopas unupas. Ingenierokunan pillpintoq raphrankuna imayna kasqanman hina polvomanta unumanta hark’aq capakunata ruwayta munanku hospitalkunapi fabricakunapi kaq maquinakunapaq.

Rikusqanchis hina cientificokunaqa animalkunaq imayna kasqankuman hinan kaqllata ruwayta munanku. Bharat Bhushan estudiaq runan nin: “Imaymana kamasqa kaqkunaqa musphanapaqmi, huch’uyña hatunña kanku chaypas askha watakunan runakunata yanaparqan imaymanata ruwanankupaq”, nispa.

¿Ima ninkin chaymanta? ¿Kikillanmantachu pillpintoq raphrankuna paqarimurqan, icha kamasqachu karqan?