1, 2. ¿Eliasqa mana munastinpas piwantaq rimanan karqa? ¿Imayna runataq karqaku Eliaswan Acabqa?

ELIASQA anchatam munan Jehova Diosta sapallanpi mañakuyta. Qayllanpi kaq achkallaña runakunaqa Jehova Diosta mañakuptin ninata kacharimusqanwanmi wakinqa Eliasman asuykuyta munanku bendeciykunanpaq. Chaymantapas Diosta sapallanpi mañakunanpaq manaraq richkaspanmi Eliasqa mana allin rey Acabwanraq rimanan karqa.

² Eliaswan rey Acabqa manam chaynallachu kanku. Acabqa reykunapa churakunan sumaqllaña pachawanmi pachasqa kachkan chaymantapas payqa Diosta qepanchaq ambicioso runam. Eliasñataqmi pachasqa karqa Diosmanta willakuqkunapa churakuna pachawan, yaqapaschá pachanqa karqa camellopa otaq cabrapa qaranmanta sirasqa. Payqa Diosman sonqo iñiyniyoq runam karqa. Chay punchawmi sapakama qawachikurqaku imayna runa kasqankuta.

3, 4. a) ¿Imanasqataq Acabpas chaynataq Baalta yupaychaqkunapas penqaypi qeparqaku? b) ¿Ima tapukuykunatam contestasun?

³ Rey Acabpas Jezabelpas chaynataq Baalta yupaychaq runakunapas chay punchawmi penqaypi qeparurqaku. Baal taytachaqa mana imapaq valeqmi karqa. Ninata rupachinanpaq qaparispa pawaykachaspa chaynataq lanzakunawan kuchukuspa mañakuptinkupas manam imallatapas ruwarqachu. Manataqmi 450 sacerdotekunatapas wañuymanta librarqachu. Parachimunanpaq kimsa wata masnin mañakuptinkupas manataqmi parachimurqachu. Jehova Diosmi ichaqa chaylla parachimurqa, chaywanmi qawachirqa paylla cheqap Dios kasqanta (1 Rey. 16:30–17:1; 18:1-40).

⁴ Ichaqa, ¿haykapitaq Jehova Diosqa parachimurqa? ¿Imatam Eliasqa chaykama ruwarqa? ¿Imatam ñoqanchikpas Eliaspa iñiyninmanta yachachwan? Chaykunamantayá yachasun (leey 1 Reyes 18:41-46).

5. ¿Imatam Eliasqa Acabman nirqa? ¿Wanakurqachu Acabqa chay punchawpi admirakuypaq kaqkunata rikusqanwan?

⁵ Eliasmi Acabta nirqa: “Mikumuy, tomamuy llumpay parapa qaparisqantam uyarichkani”, nispa. Chay punchawpi tukuy pasasqanta qawasqanwanqa, ¿yaqachu chay mana allin reyqa wanakunman karqa? ¿Eliastachu mañakurqa Jehova Dios pampachaykunanpaq? Chaymantaqa manam ima willakuypas kanchu. Acabqa ‘mikuq hinaspa tomaqmi’ pasarqa (1 Rey. 18:41, 42). ¿Imatataq Eliasqa ruwarqa?

6, 7. ¿Imatataq Jehova Diosmanta Eliasqa mañakurqa hinaspa imanasqa?

⁶ Bibliam nin: ‘Eliasñataqmi rirqa Carmelo orqopa puntankama, chaypim [qonqorakuykuspan pampakama kumuykurqa]’, nispa. Acabqa mikuypi afanakunankamam Eliasqa humillakuspan Jehova Diosta mañakurqa. ¿Imatataq Carmelo orqopa puntanpi mañakurqa? Santiago 5:18 nisqanman hinam paramunanpaq mañakurqa.

⁷ Eliasqa yacharqam Jehova Diospa kayna nisqanta: “Ñoqam kasqallan kay allpaman parata chayachimusaq”, nispa (1 Rey. 18:1). Profeta Eliasqa Jehova Diospa munaynin ruwakunanpaqmi  mañakurqa, Jesucristopas yaqa waranqa wata pasaytam discipulonkunaman yachachirqa Taytanta chaynata mañakunankupaq (Mat. 6:9, 10).

8. ¿Imatam yachachiwanchik Eliaspa mañakusqan?

⁸ Eliaspa ejemplonmi yachachiwanchik imamanta mañakunapaq. Payqa imamantapas puntatam munarqa Diospa munaynin ruwakunanta. Ñoqanchikpas Diospa ‘munasqanman hina mañakuptinchikqa uyariwasunmi’ (1 Juan 5:14). Oracionninchikpi imata mañakunapaqqa yachananchikraqmi Diospa munaynin imam kasqanmanta, chaypaqmi Bibliata allinta estudiananchik. Chaymantapas israelitakuna ñakarisqankuta qawaspanmi Eliasqa paramunanpaq mañakurqa. Hinaspapas agradecekurqachá Diospa chay punchawpi milagro ruwasqanmanta. Ñoqanchikpas qawachinanchikmi agradecekusqanchikta chaynataq iñiqmasinchikkunamanta llakikusqanchiktapas (leey 2 Corintios 1:11; Filipenses 4:6).

9. ¿Imatam Eliasqa kamachirqa serviqninman? ¿Imakunatam Eliasqa yachachiwanchik?

⁹ Eliasqa seguropunim karqa Jehova Dios parachimunanmanta ichaqa manam yacharqachu haykapi parachimunantaqa. ¿Imatam Eliasqa ruwarqa Jehova Dios parachimunankama? ‘Serviqnintam nirqa: “Rispaykiyá qawamuy lamar qocha lawta”, nispa. Serviqninñataqmi lamar qocha lawta qawamuspan nirqa: “Manam imatapas rikumunichu”’, nispa. Hinaptinmi Eliasñataq nirqa: “Qanchis kutikama rispayá qawamuy”, nispa (1 Rey. 18:43). Elias hinam ñoqanchikpas Jehova Diospi confiaspa qawan-qawanlla kananchik.

10, 11. a) ¿Imaynatam Eliasqa qawachirqa Jehova Diospi confiasqanta? b) ¿Imanasqataq Elias hina confiananchik Diospa promesankunapi?

¹⁰ Eliasqa tukuy sonqonwanmi Jehova Diospa promesan cumplikunanta suyarqa. Chaymi yanapaqninta orqopa puntanman kacharqa paramunanpaq puyumusqanta otaq mana puyumusqanta qawamunanpaq. Serviqninqa sapa kutimuspanmi hukmanyasqa nin: “Manam imatapas rikumunichu”, nispa. Lamar qocha lawpiqa nitaq cielopiqa manam imaniraqllapas puyuqa rikurirqachu. Ichaqa, ¿imanasqataq Eliasqa rey Acabman nirqa “llumpay parapa  qaparisqantam uyarichkani” nispa? ¿Imanasqataq chaynata nirqa ima puyullatapas manaraq rikuchkaspanqa?

¹¹ Eliasqa yacharqam Jehova Diospa imam prometesqanmanta. Chaymi payqa seguropuni kachkan cumplikunanmanta. Chayna confiasqanraykum parapa qaparimusqanta uyarichkaq hinaña suyarqa. Chayna suyasqanmi Moisesta yuyarichiwanchik, Bibliam nin: “Mana rikuna Diosta qawachkaq hinam kallpanchakurqa”, nispa. ¿Chaynatachu ñoqanchikpas Diospi confianchik? Chayna iñiyniyoq kanapaqmi kallpanchawanchik Diospa tukuy prometesqankunaqa (Heb. 11:1, 27).

12. ¿Imaynatam Eliasqa qawan-qawanlla kasqanta qawachirqa? ¿Imatam ruwarqa maki sayaylla puyu rikurimusqanmanta yacharuspan?

¹² Eliasqa qawan-qawanllam karqa. Chaymi serviqninta kacharqa puyumusqanta qawamunanpaq qanchis kutikama. Chayna kutikama risqanwan hinaspa kutimusqanwanqa mayna pisipasqañach tarikurqa. Eliasqa hinallam qawan-qawanlla paramunanta suyachkan. Qanchis kutita risqanmanta kutimuspanmi serviqninqa nirqa: “Runapa maki plantan hina sayayniyoq puyutam lamar qochamanta seqamuqta rikuramuni”, nispa. Manapaschá admirasqachu chay serviqninqa willakurqa maki sayaylla puyu rikumusqanmantaqa. Pay mana admirakuptinpas Eliasqa chaywanmi musyarqa paramunanpaqña kasqanmanta. Chaymi serviqninta chaylla kacharqa rey Acabman kaynata nimunanpaq: “Carretaykiman caballokunata wataspayá ripuy para mana harkasunaykipaq”, nispa (1 Rey. 18:44).

13, 14. a) ¿Imaynam kawsananchik kay tukupay tiempopi? b) ¿Imanasqam Diosta servinanchik qawan-qawanlla?

¹³ Eliasqa kaqmantam allin ejemplota qowanchik. Ñoqanchikpas tukupay tiempopim kawsanchik, Jehova Diospa munayninqa chayllam cumplikunqaña. Eliasmi suyarqa usyay tiempo tukunanta, ñoqanchikñataqmi suyachkanchik mana allin runakuna puchukanankuta otaq chinkanankuta (1 Juan 2:17). Chay punchaw chayamunankamam Elias hina qawan-qawanlla kananchik. Jehova Diospa Churin Jesucristom qatiqninkunaman nirqa: “Qawan-qawanllayá kaychik, manam yachankichikchu ima punchawmi Señornikichik kutimunaytaqa”, nispa (Mat. 24:42). ¿Chaywanqa nichkarqachu puchukay tiempo imayna kananmanta qatiqninkuna mana yachasqankuta? Manam, Jesusqa allintapunim willakurqa tukupay tiempokunapiqa imakuna pasananmanta. Ñoqanchikqa qawachkanchikmi Jesuspa nisqankuna kay tiempopi imayna cumplikusqanta (leey Mateo 24:3-7).

 ¹⁴ Jesuspa nisqankuna imayna cumplikusqanmi qawachiwanchik Diospa castiganan punchaw hichpamusqanta. Chaykunaqa, ¿kallpanchawanchikchu qawan-qawanlla kaspa Diospa munayninta ruwanapaq? Lamar qochamanta maki sayaylla puyu hoqarikamusqanwanmi Eliasqa seguropuni karqa Jehova Diosqa prometesqan cumplinanmanta. Ichaqa, ¿cumplikurqapunichu Eliaspa suyasqanqa?

15, 16. ¿Imakunataq chaylla pasarqa? ¿Imatataq Eliasqa Acabmanta piensanman karqa?

¹⁵ Bibliaqa nintaqmi: ‘Rey Acab carretanpi Jezreel llaqtaman richkaptinmi cielokunata sinchi wayrayoq yanay-yanay puyukuna taparamuptin [llumpayta paraykamurqa]’, nispa (1 Rey. 18:45). Tukuy chaykunaqa pisi tiempollapim pasarqa. Eliaspa serviqnin paramunanmanta Acabman willamunankamaqa chay uchuychalla puyum cielota tutay-tutayta taparamurqa, chaymantapas llumpaytam wayramuyta qallaykurqa. Kimsa wata partenmantañam Israelpi paramuyta qallaykurqa. Allpaqa chakiy-chakiy kasqanraykum yakuta soqorqa. Paramusqanman hinam Cison mayupas yapakamuyta qallaykurqa hinaspam Baalta yupaychaq sacerdotekunapa yawarnin chaqchusqankutapas mayllarqa; chay wayqopim chay runakunata wañuchirqaku. Tukuy chaykunata qawasqankuwanmi israelitakunaqa Baal taytachata yupaychasqankumanta wanakunankupaq favorecesqa karqaku. ¿Wanakurqakuchu?

¹⁶ Eliasqa munarqam wanakunankuta. Payqa piensarqapaschá Baal taytacha millakuypaq yupaychayninta rey Acabpas saqenanta. Chay punchawpi tukuy rikusqanwanqa rey Acabqa manañachá iskayrayarqachu pim cheqap Dios kasqanmantaqa. Ichaqa manam ima tanteasqanmantaqa yachanchikchu, ‘carretanpi Jezreel llaqtaman risqallanmantam’ yachanchik. ¿Yaqachu cuentata qokunman karqa huchallikusqanmanta? ¿Wanakunanpaqchu tanteakurqa? Chaymanta qepata imakuna ruwasqanmi qawachiwanchik mana wanakusqanmanta. Imayna kaptinpas chay punchawqa manaraqmi tukurqachu paypaqpas nitaq Eliaspaqpas.

17, 18. a) ¿Imam Eliasta pasarurqa Jezreel llaqtaman richkaptin? b) ¿Imanasqataq admirakuypaq kallparqa? (Uray patanpi willakuytapas qawariy.)

 ¹⁷ Chaymantam Acabpa risqan ñanninta Eliaspas pasarqa. Yanay-yanay parapim karuta rinan karqa, ichaqa admirakuypaqmi pitapas mana sucedesqanman hina sucederqa. ¿Imataq sucederurqa?

¹⁸ Bibliam nin: “Eliasta Tayta Dios kallpanchaykuptinmi pachanta allichakuykuspan Jezreel llaqtaman kallparqa hinaspam rey Acabmantapas puntataraq chayarurqa”, nispa (1 Rey. 18:46). Eliasqa admirakuypaqmi kallparqa Jehova Dios kallpata qoykuptin. Carmelo orqomanta Jezreel llaqtakamaqa 30 kilometrom karqa. Chayna kallpananpaqqa manam mozoñachu karqa. * Eliasqa mitullaña ñanninta mana sasachakuspa kallpananpaqmi pachanta weqawninman watakururqa. Hinaspam admirakuypaq kallpaspan rey Acabpa carretanman hayparuspanpas pasarurqa.

19. a) ¿Imatam yuyarichiwanchik Diospa atiyninwan Eliaspa kallpasqan? b) ¿Imamantam Eliasqa seguropuni karqa Jezreelman kallpasqanpi?

¹⁹ ¡Eliasqa maynatachá kusikurqa Diospa atiyninwan chayna kallpasqanmantaqa! Mozollaraq kaspanpas manam chaynataqa kallparqachu. Chayna pasasqanqa yuyarichiwanchikchá hamuq tiempopi Allpa pacha suma-sumaqta huertayaptin Diosta tukuy sonqonwan serviqkunaqa mana yuyaqyaspa sanolla kawsanankuta (leey Isaias 35:6; Luc. 23:43). Eliasqa cuentatam qokurqa Jehova Diospa yanapayninwan chayna kallpasqanmanta.

20. ¿Imatam ruwananchik Jehova Dios bendeciwananchikpaq?

²⁰ Diosqa tukuy sonqonwanmi munan bendicionninkuna chaskikunanchikta, chayta chaskikunapaqmi anchata kallpanchakunanchik. Bibliapi willakuykuna kay tiempopi imayna cumplikusqanpi reparaspam ñoqanchikpas Elias hina qawan-qawanlla Diospa piñakuynin punchawta suyananchik. Chaymantapas Elias hinataqmi ñoqanchikpas Jehova Diospa promesankunapi tukuy sonqonchikwan confiananchik (Sal. 31:5).