Ir al contenido

¿Jasche ri testigos rech Jehová jun wi ri kkibʼan che unaʼtasaxik ri ukamikal ri Jesús?

¿Jasche ri testigos rech Jehová jun wi ri kkibʼan che unaʼtasaxik ri ukamikal ri Jesús?

 Ri oj testigos rech Jehová are kqabʼan ri kubʼij ri Biblia are chiʼ kqanaʼtasaj ri ukamikal ri Jesús, xuqujeʼ kbʼix ri Cena del Señor che o ri kʼisbʼal waʼim (1 Corintios 11:20). Are kʼu ri kkibʼan nikʼaj chi kojonem esam ta pa ri Biblia.

¿Jasche kbʼanik?

 Kqabʼan ri Cena del Señor rumal che kqanaʼtasaj ri kʼax che xuriq ri Jesús rumal qech y rech kqakʼut maltyoxinik (Mateo 20:28; 1 Corintios 11:24). Wajun qʼij riʼ che nim ubʼanik are ta jun sacramento ni are ta jun naqʼatisabʼal che kkibʼan jujun kojonem rech kkuytaj ri kimak. a Ri Biblia kubʼij che ri Dios xaq xiw kukuy ri qamak we kojkojon chrij ri Jesús, y xa ta rumal jun naqʼatisabʼal che kkibʼan ri kojonem (Romanos 3:25; 1 Juan 2:1, 2).

¿Jampaʼ mul kbʼanik?

 Ri Jesús xuya ri taqanik chke ri rajtijoxelabʼ rech kkibʼan ri kʼisbʼal waʼim, are kʼu xuqʼalajisaj taj jampaʼ mul kbʼanik (Lucas 22:19). Jujun winaq kkichomaj che rajawaxik kbʼan ronojel taq ikʼ; jujun chik kkibʼij che ronojel taq semana, ronojel taq qʼij, kʼi mul pa jun qʼij o are ri winaq kchomanik jampaʼ mul kubʼano. Are kʼu rajawaxik kojchoman chrij jujun jastaq.

 Ri Jesús xubʼan ri kʼisbʼal waʼim pa ri qʼij chiʼ xbʼan ri Pascua judía; chiʼ qʼaxinaq chi kebʼ oxibʼ horas xkamik (Mateo 26:1, 2). Wariʼ are nim ubʼanik. Rumal che ri Biblia kujunamisaj ri ukamikal ri Jesús rukʼ ri cordero re ri Pascua (1 Corintios 5:7, 8). Ri Pascua xa jumul xbʼan pa jun junabʼ (Éxodo 12:1-6; Levítico 23:5). Ri nabʼe taq cristianos xkinaʼtasaj ri ukamikal ri Jesús xa jumul pa jun junabʼ, y ri oj testigos rech Jehová xuqujeʼ je kqabʼano, rumal che are kqabʼan ri kʼutbʼal che kʼo kan pa ri Biblia. b

Fecha y ahora

 Ri xubʼan ri Jesús che ubʼanik wajun waʼim riʼ xaq xiw ta kojutoʼ che retaʼmaxik jampaʼ mul kbʼanik, xaneʼ xuqujeʼ ri qʼij y ri hora che kbʼanik. Ri Jesús xumaj ubʼanik wariʼ pa ri qʼij 14 re nisán pa ri junabʼ 33 are chiʼ xqaj bʼi ri qʼij, junam rukʼ ri kubʼij ri calendario lunar che kʼo pa ri Biblia (Mateo 26:18-20, 26). Xuqujeʼ pa wajun fecha riʼ ri oj testigos rech Jehová chi junabʼ kqanaʼtaj ri ukamikal ri Jesús, junam rukʼ ri xkibʼan kan ri nabʼe taq cristianos. c

 Ri 14 re nisán re ri junabʼ 33 jun viernes xuriqo, are kʼu chi junabʼ kkʼextaj ri qʼij. Rech kqetaʼmaj jas qʼij kuriq ri 14 re nisán, ri oj testigos rech Jehová are kqesaj uwach ri xbʼan che rajilaxik ri tiempo pa taq ri uqʼij ri Jesús are ta kqakoj ri kkibʼan ri judíos kimik. d

Ri kaxlanwa y ri vino

 Pa wajun waʼim riʼ, ri Jesús xukoj jun kaxlanwa che kʼo ta levadura rukʼ y vino tinto che xkitij pa ri Pascua (Mateo 26:26-28). Rumal wariʼ ri oj kqakoj ri kaxlanwa che kʼo ta levadura rukʼ y kqaya ta ni jun jastaq rukʼ, y are kqakoj ri vino tinto che bʼanom ta fermentar, are ta vino che yaʼom jun chi jastaq rukʼ weneʼ azúcar, tzam o nikʼaj chik.

 Jujun taq kojonem kkikoj ri kaxlanwa che kʼo levadura rukʼ. Are kʼu, pa ri Biblia, kkoj ri levadura chiʼ kchʼaw chrij ri mak (Lucas 12:1; 1 Corintios 5:6-8; Gálatas 5:7-9). Rumal laʼ ri kaxlanwa che kʼo ta levadura rukʼ are jun utz kʼutbʼal re ri ucuerpo ri Jesús che tzʼaqat y kʼo ta umak (1 Pedro 2:22). Jujun taq kojonem kkikʼex ri vino rukʼ jun chi jastaq che kʼo ta pa ri Biblia. Kkibʼan wariʼ rumal che kkichomaj che awas ktij ri tzam (1 Timoteo 5:23).

Xaq e símbolos, are ta ri utijal o ri ukikʼel ri Jesús

 Ri kaxlanwa y ri vino tinto che kkoj pa ri Unaʼtabʼalil ri ukamikal ri Jesús xa e símbolos che kukʼutunisaj ri ucuerpo y ri ukikʼel ri Jesucristo. Man keʼux ta ri ucuerpo o ri ukikʼel ri Jesús junam rukʼ ri kkichomaj jujun winaq. Xuqujeʼ man kyujaʼx ta rukʼ ri ukikʼel y ri utijal ri Jesús. Chqilampeʼ ri kubʼij ri Biblia chrij wariʼ.

  •   Wet ri Jesús xubʼij chke ri utijoxelabʼ che kkitij ri ukikʼel, xa tajin kubʼan riʼ che kkinimaj ta ri taqanik che xuya ri Dios che utz taj ktij ri kikʼ (Génesis 9:4; Hechos 15:28, 29). Ri Jesús xubʼan ta wariʼ ni xubʼij chke che knimax ta ri taqanik che xuya ri Dios chrij ri kikʼ (Juan 8:28, 29).

  •   Ri apóstoles are ta xkitij ri qas ukikʼel ri Jesús, rumal che pa wajun chaqʼabʼ riʼ, ri Jesús xubʼij che ktix na ri ukikʼel (Mateo 26:28).

  •   Ri Jesús «xa jumul» xuya ri ukʼaslemal (Hebreos 9:25, 26). Wet ri kaxlanwa y ri vino keʼux ukikʼel y ucuerpo ri Jesús are chiʼ amaqʼel kbʼan ri Cena del Señor, ri kebʼanowik jetaneʼ kkibʼano che amaqʼel kkam ri Jesús.

  •   Ri Jesús xubʼij: «Chibʼana’ waʼ che nunataxik», xubʼij taj: «Chibʼanaʼ waʼ rech amaqʼel kinkamik» (1 Corintios 11:24).

 Ri winaq che kkichomaj che ri kaxlanwa y ri vino keʼux ucuerpo y ukikʼel ri Jesús kesam wajun chomanik riʼ rukʼ ri bʼanom che ubʼanik traducir jujun taq textos pa ri Biblia. Jun kʼutbʼal, jujun taq biblias jewaʼ kibʼanom che ubʼanik traducir ri utzij ri Jesús are chiʼ xchʼaw chrij ri vino: «Are kʼu nukikʼel waʼ» (Mateo 26:28). Are kʼu kojkunik kqabʼan traducir ri utzij ri Jesús junam rukʼ wariʼ: «Wariʼ are kraj kubʼij ri nukikʼel» o «wariʼ are kukʼutunisaj ri nukikʼel». e Ri Jesús xa jun kʼutbʼal xukojo junam rukʼ ri xubʼano chiʼ xukʼut nikʼaj chi jastaq chkiwach ri winaq (Mateo 13:34, 35).

¿E jachin ketijow ri kaxlanwa y ri vino?

 Are chiʼ ri testigos rech Jehová kkinaʼtasaj ri ukamikal ri Jesús, kʼi ta ketijow ri kaxlanwa y ri vino. ¿Jasche?

 Rukʼ ri ukamikal ri Jesús, xbʼan jun kʼakʼ pacto chukʼexwach ri ubʼanom ri Jehová rukʼ ri ojer utinamit Israel (Hebreos 8:10-13). Ri kʼo kibʼanik rukʼ wajun kʼakʼ pacto riʼ are ketijow ri kaxlanwa xuqujeʼ ri vino chupam ri Unaʼtabʼalil ri ukamikal ri Jesús. Konojel ta ri cristianos kekunik kkitijo, xaq xiw ri e chaʼom rumal ri Dios (Hebreos 9:15; Lucas 22:20). Ri Biblia kukʼutu che xa e 144,000 winaq kekunik kebʼe pa ri kaj, ri cristianos riʼ kkiqʼat na tzij rukʼ ri Jesús pa ri kaj (Lucas 22:28-30; Apocalipsis 5:9, 10; 14:1, 3).

 E kʼi ta ri winaq kebʼe pa ri kaj che uqʼatik tzij rukʼ ri Jesús. Are kʼu, ¿jas kkʼulmataj kukʼ ri nikʼaj chi winaq? Ri winaq riʼ kekanaj kan cho ri uwach Ulew y kyaʼ jun kikʼaslemal che kʼo ta ukʼisik (Lucas 12:32; Apocalipsis 7:9, 10). Paneʼ ri kojkanaj kan cho ri uwach Ulew kqatij ta ri kaxlanwa y ri vino, are kʼu kojbʼe pa ri riqbʼal ibʼ che kbʼanik rech kqanaʼtasaj ri ukamikal ri Jesús rumal che rukʼ wariʼ kqakʼutu che kqamaltyoxij ri xubʼan ri Jesús rumal qech (1 Juan 2:2).

a Ri wuj El Espirítu Santo, la Iglesia y los sacramentos pa ri página 12 kubʼij wariʼ: «Ri uTzij ri Dios kukoj ta ri tzij ‹sacramento›: are kchʼaw chrij ‹misterio›. […] Ri Nuevo Testamento kukoj ta ri tzij misterio al bautismo y ri Eucaristía [nimaqʼij re ri Cena del Señor]».

b Chiwilaʼ The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, volumen IV, páginas 43-44, y McClintock and Strong’s Cyclopedia, volumen VIII, página 836.

c Chiwilaʼ The New Cambridge History of the Bible, volumen 1, página 841.

d Paneʼ ri calendario judío kubʼij ri qʼij che kmajtaj ri ikʼ nisán rumal ri luna nueva astronómica, are kʼu je ta xbʼan che rajilaxik ri e qʼij pa ri nabʼe siglo. Ojer kanoq ri judíos ketaʼm che kmajtaj ri ikʼ nisán are chiʼ kqʼalajin ri luna nueva pa Jeruaslén. Rumal laʼ ri oj testigos rech Jehová jujun taq mul junam ta qʼij kqanaʼtasaj ri ukamikal ri Jesús rukʼ ri Pascua che kkibʼan ri judíos kimik.

e Chiwilaʼ ri e Biblias: A New Translation of the Bible, re James Moffatt; The New Testament​—A Translation in the Language of the People, re Charles B. Williams; y The Original New Testament, re Hugh J. Schonfield.