Ir al contenido

RI BIBLIA XUKʼEX RI KIKʼASLEMAL

Xkitzalij uwach ronojel ri nupreguntas rukʼ ri Biblia

Xkitzalij uwach ronojel ri nupreguntas rukʼ ri Biblia
  • XALAX PA RI JUNABʼ: 1950

  • TINAMIT: ESPAÑA

  • NIKʼAJ CHIK: XUX MONJA

RI OJER NUKʼASLEMAL:

Xinalax pa jun granja kech ri nutat che kʼo pa ri alaj tinamit Galicia, pa ri nor oeste che España. Oj ocho alkʼwalaxelabʼ, in are ri ukaj. Sibʼalaj xojkikot pa ri qafamilia. Pa ri tiempo riʼ rajawaxik jun chke ri alkʼwalaxelabʼ kebʼe pa ri seminario o pa ri convento. Pa ri nufamilia oxibʼ xojbʼe chilaʼ.

Are chiʼ kʼo 13 nujunabʼ, xinbʼe pa jun convento pa Madrid, chilaʼ kʼo chi jun chke ri wachalal. Pa wajun lugar riʼ kʼo ta achilanik; xaq xiw kʼo taqanik, chʼawem y ri jastaq che qas kajwataj chawe. Aqʼabʼil kqamulij qibʼ pa ri capilla rech kojchomanik paneʼ in kinkun taj kinbʼano. Tekʼuriʼ kqabʼan bʼix y kojbʼe pa ri misa. Ronojel kyaʼ pa ri chʼabʼal latín, rumal laʼ qas ta kinchʼobʼo y kinnaʼo che naj kʼo wi ri Dios chwe. Ronojel taq qʼij kʼo ta jun jastaq kinbʼij. Are chiʼ kqariq qibʼ rukʼ ri wachalal xaq xiw kojkunik kqabʼij: «Ave María purísima». Xa media hora kyaʼ chqe rech kojtzijonik are chiʼ kqakʼis utijik qawa. ¡Junam ta rukʼ ri kikotemal che xinnaʼ pa ri wachoch! Kinnaʼ che xaq nutukel in k’olik y kinoqʼ ronojel taq qʼij.

Paneʼ kinnaʼo che naj in kʼo wi che ri Dios, are kʼu xwaj xinux monja chiʼ kʼo 17 nujunabʼ. Xinbʼano rumal che are waʼ ri kkaj che kinbʼano, are kʼu chiʼ xqʼax ri tiempo xinchomaj we qastzij kwaj kinbʼan waʼ. ¡Ri monjas xkibʼij chqe che we kubʼan kebʼ qakʼuʼx kojbʼe pa ri qʼaqʼ! Are kʼu paneʼ je wariʼ, kʼo kʼi nupreguntas. Wetaʼm che ri Jesús kutas ta ribʼ chkij ri winaq, xaneʼ keʼutoʼo y kuya ri utiempo chke (Mateo 4:​23-​25). Chiʼ kʼo chi 20 nujunabʼ, xwaj ta chik xinux monja. Qas xinmayo chiʼ ri madre superiora xubʼij chwe che we kebʼ nukʼuʼx are utz che kinel bʼik, rumal laʼ xinel bʼi pa ri convento. Weneʼ xkichomaj che xa kinkʼex ri kichomanik ri nikʼaj chik.

Are chiʼ xintzalij cho wachoch ri nutat nunan xkichʼobʼ ri xinkʼulmaj, are kʼu kʼo ta chak pa ri tinamit, rumal laʼ xinbʼe pa Alemania occidental chilaʼ kʼo wi jun chke ri wachalal. Ri areʼ kʼo pa jun grupo comunista de españoles che e kʼo pa Alemania. Utz xinnaʼo xinkʼojiʼ kukʼ ri winaq riʼ che kkikoj kichuqʼabʼ che kitoʼik ri ajchakibʼ y ri ixoqibʼ. Xinux cominista y chiʼ xqʼax ri tiempo xinkʼuliʼ rukʼ jun chke. Xinjach taq wuj rech propaganda y xinbʼe pa taq ri protestas. Xinnaʼo che qas kʼo chi nupatan.

Are kʼu chiʼ xqʼax ri tiempo xubʼan kebʼ nukʼuʼx. Xwilo che ri comunistas kkibʼan ta ri kkibʼij. Kʼax xinnaʼo are chiʼ pa 1971, nikʼaj alabʼom xkiporoj ri consulado español pa Fráncfort rumal che utz ta kkil ri tajin kubʼan ri qʼatbʼal tzij rech España. Xinwilo che utz ta xkibʼan ri winaq riʼ.

Are chiʼ xkʼojiʼ ri nabʼe wal xinbʼij che ri wachajil che kinbʼe ta chi pa ri riqbʼal ibʼ rech wajun grupo riʼ. Xinnaʼo che xaq nutukel rumal che nijun chke ri wachiʼl xinekilaʼ rukʼ ri alaj wal. Y xinchomaj: ¿jasche kʼo qakʼaslemal? ¿La kojkunik kqakʼex ri kichomanik ri winaq?

RI BIBLIA XUKʼEX RI NUKʼASLEMAL:

Pa 1976, jun kʼulaj che e testigos rech Jehová che keʼel pa España, xeʼopan cho wachoch y xkiya kan jujun wuj rech ri Biblia chwe. Are chiʼ xetzalij loq xinbʼan kʼi preguntas chke chrij ri kʼaxkʼolil y chrij ri itzelal che kkibʼan ri winaq chke nikʼaj chik. ¡Sibʼalaj utz xwilo are chiʼ xkitzalij uwach ronojel ri nupreguntas rukʼ ri Biblia! Xinmaj retaʼmaxik chrij ri Biblia.

Nabʼe xaq xiw kwaj kwetaʼmaj chrij ri kkikʼutu. Are kʼu xinkʼex ri nuchomanik are chiʼ xojbʼe rukʼ ri wachajil pa jun riqbʼal ibʼ kech ri Testigos che kkibʼan pa ri Ja rech Ajawbʼal. Pa wajun tiempo riʼ e kebʼ chi ri qalkʼwal. Ri Testigos kojkikʼam bʼi pa ri Ja rech Ajawbʼal y kojkitoʼ che kilik ri qalkʼwal pa ri riqbʼal ibʼ. Sibʼalaj xenloqʼoqʼej.

Are kʼu kʼo wi na jujun taq nupreguntas. Are chiʼ xenwilaʼ ri nufamilia pa España, jun nutío che are sacerdote xraj che kinya kan retaʼmaxik chrij ri Biblia, are kʼu ri Testigos che e kʼo chilaʼ xkiya tobʼanik chwe. Ri Testigos riʼ xinkitoʼ che utzalixik uwach jujun taq nupreguntas rukʼ ri Biblia junam che xkibʼan ri kachiʼl che e kʼo pa Alemania. Xwaj xinkʼis retaʼmaxik chrij ri Biblia are chiʼ xintzalij cho wachoch. Paneʼ ri wachajil xraj taj xretaʼmaj más are kʼu ri in xinkʼis retaʼmaxik chrij ri Biblia. Pa 1978, xinbʼan ri nuqasanjaʼ y xinux testigo rech Jehová.

RI TEWCHIBʼAL CHE NURIQOM:

Retaʼmaxik chrij ri qastzij che kukʼut ri Biblia inutoʼom rech kinkikot pa ri nukʼaslemal. Jun kʼutbʼal pa 1 Pedro 3:1-4 kubʼij che ri ixoqibʼ rajawaxik kkiya kibʼ pa taqik chke ri kachajil y nim kekil wi rumal che «are waʼ sibʼalaj nim uqʼij chuwach ri Dios». Wajun pixabʼ riʼ y nikʼaj chik inutoʼm rech kinux jun utz ixoq y jun utz nan.

Qʼaxinaq chi 35 junabʼ che xinux testigo rech Jehová. Sibʼalaj kinkikotik che kinpatanij ri Dios, in kʼo pa jun familia espiritual y cuatro chke ri cinco wal e kʼo pa ri qastzij.