¿La qas kuya ubʼixik ri profecías re ri Biblia che Jesús are ri Mesías?
Ri kuya ubʼixik ri Biblia
Jeʼ kuya ubʼixik. Are chiʼ ri Jesús xkʼojiʼ cho ri uwach Ulew xtzʼaqatisax kʼi profecías chrij ri Mesías, che keʼukol konojel ri winaq cho ri uwach Ulew (Daniel 9:25; 1 Juan 4:14). Xuqujeʼ are chiʼ kaminaq chik xtzʼaqat chi nikʼaj profecías chrij ri Mesías (Salmo 110:1; Hechos 2:34-36).
¿Jas kraj kubʼij ri título Mesías?
Ri título hebreo Maschíaj (Mesías) y ri Kjristós (Cristo) che kʼo pa ri chʼabʼal griego kraj kubʼij «chaʼom». Rumal laʼ Jesucristo kraj kubʼij «Jesús ri chaʼom» o «Jesús ri Mesías».
Ojer kanoq ktix aceite pa ujolom jun winaq rech kchaʼik o kyaʼ jun nimalaj eqelen che (Levítico 8:12; 1 Samuel 16:13). Ri Dios xuchaʼ ri Jesús rech kux ri Mesías, che are jun nimalaj eqelen (Hechos 2:36). Are kʼu, ri Dios are xukoj ri ruxlabʼixel che uchaʼik ri Jesús man are ta xukoj ri aceite (Mateo 3:16).
¿La kkun jun chi winaq kutzʼaqatisaj ri profecías che xbʼix kan chrij ri Mesías?
No. Wariʼ kjunamataj rukʼ jun huella digital che xaq xiw che ri winaq kʼo wi, ri profecías che kʼo pa ri Biblia xaq xiw chrij jun Mesías o Cristo kchʼaw wi. Y ri Biblia kubʼij: «Kepe kʼu na winaq ri kkijaluj kibʼ chi e Cristo. Kepe na ri kkijaluj kibʼ chi e qʼaxal taq tzij. Kekibʼan na nimaʼq taq etal xuqujeʼ mayibʼal che kisubʼik we ta kbʼantajik xuqujeʼ ne ri e chaʼom qas rumal ri Dios» (Mateo 24:24).
¿La kʼa majaʼ kpe ri Mesías cho ri uwach Ulew?
No. Ri Biblia kubʼij che ri Mesías petinaq pa ri ufamilia ri David, jun chke ri qʼatal taq tzij rech Israel (Salmo 89:3, 4). Xuqujeʼ ri wuj che kyaʼ wi ubʼixik ri kibʼiʼ ri ufamilia ri qʼatal tzij David xsach uwach. Weneʼ xsach uwach are chiʼ ri romanos xeʼopan pa Jerusalén pa ri junabʼ 70. a Rumal laʼ nijun winaq retaʼm jachin e petinaq pa ri ufamilia ri David. Are kʼu pa taq ri uqʼij ri Jesús kʼa e kʼo na ri e wuj riʼ, y nijun chke ri ukʼulel xkibʼij che petinaq ta pa ri ufamilia ri David (Mateo 22:41-46).
¿Jampaʼ profecías rech ri Mesías kʼo pa ri Biblia?
Kojkun taj kqabʼij jampaʼ qas profecías rech ri Mesías kʼo pa ri Biblia. Rumal che amaqʼel kkʼextaj ri ajilabʼal chrij ri profecías rech ri Mesías paneʼ are tajin kchʼaw chrij pa ri Biblia. Jun kʼutbʼal, pa Isaías 53:2-7 kuya ubʼixik kʼi taq profecías rech ri Mesías. E kʼi winaq kkichomaj che ri kyaʼ ubʼixik pa ri textos riʼ are xa jun profecía, y nikʼaj chik kkichomaj che kʼi profecías kʼo pa ri versículos riʼ.
Jujun taq profecías che kchʼaw chrij ri Mesías xtzʼaqatik chiʼ xkʼojiʼ ri Jesús cho ri uwach Ulew
Ri xbʼantajik |
Profecía |
Chiʼ xtzʼaqatik |
---|---|---|
Rijaʼlil ri Abrahán |
||
Rijaʼlil ri Isaac, ri ralkʼwal ri Abrahán |
||
Petinaq pa ri tribu re Judá |
||
Petinaq pa ri ufamilia ri David |
||
Ral jun qʼapoj ali |
||
Xkʼojiʼ pa Belén |
||
Kbʼix Emmanuel che b |
||
Ri xalax wi y ri xkoj chrij |
||
Xekamisax akʼalabʼ are chiʼ xkʼojiʼk |
||
Xbʼe pa Egipto |
||
Xalaxik junam rukʼ jun Nazareo c |
||
Xyaʼ lo ubʼixik rumal jun profeta are chiʼ majaʼ kkʼojiʼk |
||
Xux Mesías pa ri junabʼ 29 d |
||
Ri Dios xuya ubʼixik che are ralkʼwal |
||
Nim xril wi ri rachoch ri Dios |
||
Xutzijoj utz taq tzij |
||
Ri xutzijoj pa Galilea xjunamataj rukʼ jun luz |
||
Junam rukʼ ri Moisés xubʼan milagros |
||
Junam rukʼ ri xubʼan ri Moisés, xuqʼaxej ri utzij ri Dios |
||
Xeʼukunaj kʼi yawabʼibʼ |
||
Xubʼan taj che nim kil wi |
||
Xel ukʼuʼx chke ri kkiriq kʼax |
||
Xutzijoj ri usukʼilal ri Dios |
||
Maravilloso Consejero |
||
Xuqʼalajisaj ri ubʼiʼ ri Jehová |
||
Xukoj utz taq kʼutbʼal |
||
Kʼamal bʼe |
||
E kʼi xekojon ta chrij |
||
Jun tzaqibʼal |
||
Xxutuxik |
||
Itzel xilik |
||
Xyaʼ uqʼij are chiʼ xok bʼi pa Jerusalén kejenaq bʼi chrij jun bʼur |
||
Xya uqʼij kumal ri akʼalabʼ |
||
Xpe pa ri ubʼiʼ ri Jehová |
||
Xkʼayix rumal jun rachiʼl |
||
Xkʼayix che 30 monedas de plata e |
||
Xwonobʼax kan kumal ri rachiʼl |
||
Xbʼix molom taq tzij chrij kumal jujun winaq |
||
Xchʼaw ta chkiwach ri winaq che xkimol tzij chrij |
||
Xchubʼaxik |
||
Xchʼay che ri ujolom |
||
Xchʼayik |
||
Xutoʼ ta ribʼ are chiʼ xchʼayik |
||
Xewalij ri qʼatal taq tzij chrij |
||
Xkoj lawux chke ri raqan y ri e uqʼabʼ cho jun cheʼ |
||
Xekijach ri ratzʼyaq |
||
Xbʼixik che are jun ajmak |
||
Xyoqʼik, itzel xilik |
||
Xuchʼij ri kʼax kumal ri ajmakibʼ |
||
Xilitajik che jetaneʼ xwonobʼax kan rumal ri Dios |
||
Xyaʼ vinagre che rukʼ hiel rech kutijo |
||
Xchaqij uchiʼ are chiʼ xa jubʼiqʼ chi kraj kkamik |
||
Xuya ri ukʼaslemal pa uqʼabʼ ri Dios |
||
Xuya ri ukʼaslemal |
||
Xuya ri tojbʼal rech ksach ri makaj |
||
Kʼo ta xqʼaj chke ri ubʼaq |
||
Xchʼik jun chʼichʼ che |
||
Xmuq kukʼ ri qʼinomabʼ |
||
Xkʼastajisaxik |
||
Xtzukux ukʼaxel ri xkʼayinik |
||
Tʼuyul pa uwikiqʼabʼ ri Dios |
a Ri Cyclopedia de McClintock y Strong kubʼij: «Qas qetaʼm che ri e wuj ri kyaʼ wi ubʼixik ri tribus y ri familias judías xsach uwach are chiʼ xchʼak Jerusalén, y are ta xsach uwach nabʼe kanoq».
b Ri bʼiʼaj hebreo Emmanuel, che kraj kubʼij «Kʼo ri Dios qukʼ», kuya ubʼixik ri chak che kubʼan ri Jesús che are ri Mesías. Ri xubʼan cho ri uwach Ulew kukʼutu che ri Dios kʼo kukʼ ri keqʼijilan che (Lucas 2:27-32; 7:12-16).
c Ri tzij Nazareno weneʼ pa ri chʼabʼal hebreo kpe wi che are nétser, che kraj kubʼij «utux».
d We kawaj kawetaʼmaj más chrij ri cronología che kubʼij che ri Mesías kkʼutun pa ri junabʼ 29, chawilaʼ ri wuj «Ri Daniel xuqʼaxej ubʼixik che kpe ri Mesías».
e Wajun profecía riʼ kʼo chupam ri wuj re Zacarías, are kʼu ri Mateo xubʼij che wariʼ tzijom kan rumal ri profeta Jeremías (Mateo 27:9). Weneʼ jujun taq mul ri wuj re Jeremías are nabʼe kʼo chuwach ri sección re ri Biblia che kbʼix «los profetas» che (Lucas 24:44). Weneʼ Mateo xukoj «Jeremías» rech xchʼaw chrij wajun sección riʼ, che xuqujeʼ kʼo ri wuj re Zacarías chupam.