JAKIE uczucia wywołuje w tobie myśl o tym, że się starzejesz? W wielu osobach wzbudza to niepokój, obawy, a nawet lęk. Dzieje się tak dlatego, że starość niekorzystnie odbija się na wielu dziedzinach życia, między innymi na wyglądzie zewnętrznym, sprawności fizycznej, pamięci czy zdrowiu.

Oczywiście ludzie różnie się starzeją. Niektórzy czują się stosunkowo dobrze — zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym. Inni dzięki nowoczesnej medycynie wyleczyli się z przewlekłych chorób lub przynajmniej nie dopuszczają do ich dalszego rozwoju. W rezultacie w różnych krajach coraz więcej osób cieszy się lepszym zdrowiem i żyje dłużej.

Większość ludzi — niezależnie od tego, czy dają im się we znaki problemy związane z wiekiem, czy nie — chciałaby się zestarzeć z godnością. Co zrobić, żeby tak było? Po części zależy to od nastawienia oraz chęci i umiejętności przystosowania się do tego etapu życia. Pomocne okazują się proste i praktyczne rady pochodzące z Biblii.

BĄDŹ SKROMNY: „Mądrość jest u skromnych” (Przysłów 11:2). Osoby starsze okażą skromność, gdy będą uwzględniać swoje ograniczenia, a nie je negować czy lekceważyć. Charles z Brazylii, mający 93 lata, stwierdza realistycznie: „Jeśli żyjesz długo, to musisz się zestarzeć. Czasu nie da się cofnąć”.

Skromność nie oznacza jednak pesymistycznego myślenia w stylu: „Jestem stary, więc nic dobrego mnie już nie czeka”. Takie nastawienie mogłoby cię ograbiać z sił. W Księdze Przysłów 24:10 czytamy: „Okazałeś się zniechęcony w dniu udręki? Twoja moc będzie znikoma”. Tymczasem osoba skromna okazuje mądrość, robiąc tyle, ile jest w stanie.

Corrado z Włoch, który ma 77 lat, trafnie zauważa: „Kiedy jedziesz pod górkę, nie chcesz zadusić silnika i dlatego redukujesz biegi”. Podobnie starzenie się wymaga dokonania pewnych zmian. Corrado i jego żona wypracowali zrównoważone podejście do obowiązków domowych — starają się trzymać rozsądnego planu dnia, żeby wieczorem nie czuć się zupełnie wyczerpani. Pochodząca  z Brazylii 81-letnia Marian również trzeźwo patrzy na swój wiek. Mówi: „Zrozumiałam, że nie mogę narzucać sobie zbyt szybkiego tempa. Gdy trzeba, robię krótkie przerwy. Siadam lub kładę się, żeby poczytać albo posłuchać muzyki. Nauczyłam się akceptować swoje ograniczenia”.

BĄDŹ ZRÓWNOWAŻONY: „Pragnę, by kobiety ozdabiały się schludnym ubiorem, ze skromnością i trzeźwością umysłu” (1 Tymoteusza 2:9). Wyrażenie „schludny ubiór” wskazuje na równowagę i dobry gust. Barbara z Kanady, mająca 74 lata, mówi: „Staram się wyglądać czysto i porządnie. Nie myślę sobie: ‚Skoro jestem stara, to nieważne, jak wyglądam’”. Fern z Brazylii, która ma 91 lat, wyznaje: „Od czasu do czasu kupuję nowe ubrania, żeby poprawić sobie samopoczucie”. A co ze starszymi wiekiem mężczyznami? „Staram się wyglądać elegancko i noszę czystą odzież” — mówi 73-letni Antônio z Brazylii. Jeśli chodzi o higienę osobistą, dodaje: „Codzienne się golę i biorę prysznic”.

Z drugiej strony nie można skupić się na wyglądzie zewnętrznym do tego stopnia, żeby zatracić „trzeźwość umysłu”. Bok-im z Korei Południowej, będąca w wieku 69 lat, w kwestii ubioru kieruje się rozsądkiem. Przyznaje: „Dobrze wiem, że nie wypadałoby mi nosić takich ubrań, jakie lubiłam w młodości”.

BĄDŹ OPTYMISTĄ: „Wszystkie dni uciśnionego są złe, ale kto jest w dobrym nastroju serca, bezustannie ucztuje” (Przysłów 15:15). To zrozumiałe, że w miarę upływu czasu możesz czuć się zniechęcony, gdy przypominasz sobie, ile energii miałeś w młodości i co mogłeś wtedy zdziałać. Nie dopuść jednak, by te negatywne uczucia tobą zawładnęły. Roztrząsanie przeszłości może sprawić, że staniesz się ponury i nie będziesz miał ochoty robić nawet tego, na co wciąż pozwalają ci siły. Joseph z Kanady, który ma 79 lat, wyjaśnia, dzięki czemu udaje mu się myśleć pozytywnie: „Staram się czerpać radość z robienia tego, co mogę, a nie rozpaczać nad tym, czego już nie mogę”.

Na twoje nastawienie pozytywnie wpłynie też czytanie i uczenie się, dzięki którym poszerzysz swoje horyzonty. Dlatego upatruj możliwości, żeby uczyć się nowych rzeczy. Ernesto, 74-latek z Filipin, chodzi do biblioteki i wyszukuje interesujące go książki. Mówi: „Dzięki lekturze mogę przeżywać przygody i mieć radość z podróżowania, nie wychodząc z własnego domu”. A Lennart ze Szwecji, mający 75 lat, podjął się nawet takiego wyzwania jak nauka języka obcego.

BĄDŹ SZCZODRY: „Dawajcie, a ludzie wam dadzą” (Łukasza 6:38). Miej w zwyczaju poświęcać swój czas i środki na rzecz drugich. Da ci to  satysfakcję i poczucie szczęścia. Hosa z Brazylii, która ma 85 lat, postawiła sobie za cel, żeby mimo swych ograniczeń pomagać innym. Mówi: „Dzwonię albo piszę do znajomych, którzy chorują lub są zniechęceni. Czasami wysyłam im drobne prezenty. Lubię też przyrządzić dla nich posiłek albo coś słodkiego”.

Szczodrość rodzi szczodrość. Jan ze Szwecji, mający 66 lat, stwierdza: „Gdy okazujesz innym miłość, oni odwzajemniają twoje ciepłe uczucia”. Faktycznie, osoba hojna roztacza atmosferę ciepła i życzliwości, która przyciąga innych.

BĄDŹ PRZYJACIELSKI: „Kto się odosabnia, będzie szukał swej samolubnej tęsknoty; wybuchnie przeciwko wszelkiej praktycznej mądrości” (Przysłów 18:1). Chociaż pewnie są chwile, gdy chcesz pobyć sam, unikaj izolowania się i zamykania w sobie. Innocent z Nigerii, będący w wieku 72 lat, dobrze czuje się w towarzystwie drugich. Przyznaje: „Z przyjemnością przebywam wśród ludzi w różnym wieku”. Börje ze Szwecji, który ma 85 lat, opowiada: „Staram się otaczać młodymi ludźmi. Ich energia sprawia, że sam znowu czuję się młodo”. Od czasu do czasu wyjdź z inicjatywą i zaproś do siebie przyjaciół. Han-sik, 72-latek z Korei Południowej, wyznaje: „Razem z żoną lubimy gościć ludzi w różnym wieku — i osoby starsze, i nastolatków. Przygotowujemy wtedy coś do zjedzenia albo po prostu spędzamy razem czas”.

Przyjaźni ludzie chętnie rozmawiają z drugimi. Ale rozmowa to droga dwukierunkowa — wymaga też uważnego słuchania. Dlatego okazuj innym zainteresowanie. Helena z Mozambiku, mająca 71 lat, mówi: „Staram się być przyjacielska i traktować drugich z szacunkiem. Słucham ich, bo chcę wiedzieć, co myślą i co lubią”. José z Brazylii, który ma 73 lata, podpowiada: „Ludzie potrzebują dobrych słuchaczy — takich, którzy przejawiają empatię i zainteresowanie, wiedzą, kiedy pochwalić i mają poczucie humoru”.

Gdy ubierasz swoje myśli w słowa, pamiętaj, że powinny one być niejako ‛przyprawione solą’ — to znaczy przemyślane i życzliwe (Kolosan 4:6).

BĄDŹ WDZIĘCZNY: „Okazujcie się wdzięczni” (Kolosan 3:15). Jeśli otrzymasz pomoc, podziękuj za nią. Sprzyja to utrzymywaniu dobrych relacji. Marie-Paule z Kanady, mająca 74 lata, opowiada: „Wraz z mężem przeprowadziliśmy się ostatnio z domku do mieszkania. Pomagało nam mnóstwo osób. Byliśmy tak wdzięczni, że nie potrafiliśmy wyrazić tego słowami. Wysłaliśmy każdemu kartkę z podziękowaniem, a niektórych zaprosiliśmy na posiłek”. Jae-won, 76-latka z Korei Południowej, ceni sobie to, że inni podwożą ją do Sali Królestwa: „Jestem bardzo wdzięczna za tę pomoc, dlatego staram się dokładać do paliwa. A czasem przygotowuję małe podarunki, do których dołączam kilka słów podziękowania”.

Co najważniejsze, okazuj wdzięczność za samo życie, które jest darem od Boga. Pewien pisarz biblijny zwrócił się do Niego słowami: „U ciebie jest źródło życia” (Psalm 36:9). Dzięki właściwemu nastawieniu oraz chęci dostosowania się do zmian będziesz mógł przeżyć późne lata z godnością.