Wydaje ci się, że dopiero co trzymałeś na rękach niemowlę. Teraz masz przed sobą dziecko, które już niedługo wkroczy na drogę ku dorosłości, nazywaną okresem dojrzewania.

Jak możesz pomóc synowi lub córce poradzić sobie z zakłopotaniem czy wręcz przerażeniem — uczuciami pojawiającymi się w okresie osiągania dojrzałości płciowej?

Każdy zaczyna dojrzewać w swoim czasie. Może to nastąpić już w wieku ośmiu lat lub dopiero w okresie nastoletnim. W książce Jak dobrze uczyć dzieci Madeline Levine pisze: „Przebieg fizycznych zmian w okresie dojrzewania jest tak różny, że (...) u niektórych dzieci dojrzewanie się zakończy, zanim u innych się zacznie” (tłum. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki).

Dojrzewaniu niekiedy towarzyszy niepewność. Nastolatki mogą się bardzo przejmować tym, w jaki sposób są postrzegane przez otoczenie. Młody człowiek o imieniu Jared * wspomina: „W którymś momencie uświadomiłem sobie, jak wyglądam i jak się zachowuję. Kiedy byłem w towarzystwie, zastanawiałem się, czy inni uważają, że jestem dziwny”. Brak pewności siebie może się pogłębić, gdy na skórze pojawi się trądzik. „Miałam wrażenie, że coś zaatakowało moją twarz!” — opowiada 17-letnia Kellie. „Pamiętam, jak płakałam i mówiłam, że jestem brzydka”.

Wczesne dojrzewanie wiąże się z wyzwaniami. Dotyczy to zwłaszcza dziewcząt, które są narażone na uszczypliwe komentarze, bo nabierają kobiecych kształtów i rosną im piersi. Jak napisano w pewnej książce, „mogą one przyciągać uwagę starszych chłopców, którzy często mają już za sobą doświadczenia seksualne” (S. Panzarine, A Parent’s Guide to the Teen Years).

Dojrzewanie nie oznacza dojrzałości. W Księdze Przysłów 22:15 czytamy: „Głupota jest przywiązana do serca chłopca”. Dojrzewanie tego nie zmienia. Młody człowiek może wyglądać jak dorosły, ale to jeszcze „nie dowodzi, że jest zdolny do podejmowania mądrych decyzji, odpowiedzialnego postępowania,  samokontroli czy przejawiania innych cech będących wyznacznikami dojrzałości” — zauważył psycholog Laurence Steinberg w książce You and Your Adolescent (Ty i twój nastolatek).

Przygotuj dziecko na zmiany. Wyjaśnij, czego może się spodziewać, zwłaszcza jeśli chodzi o miesiączkowanie (u dziewczynek) oraz zmazy nocne (u chłopców). Ponieważ zmiany te nie zachodzą stopniowo, lecz pojawiają się nagle, mogą wprawiać w zakłopotanie, a nawet przerażać. Poruszając takie tematy, staraj się rozmawiać w sposób pozytywny — wskazuj, że dojrzewanie to początek korzystnej przemiany prowadzącej do dorosłości. Zasada biblijna: Psalm 139:14.

Mów otwarcie. John, młody mężczyzna, opowiada: „Kiedy rodzice robili mi pogadankę, unikali mówienia o szczegółach. Szkoda, że nie nazywali rzeczy po imieniu”. Podobne odczucia ma siedemnastoletnia Alana: „Mama wytłumaczyła mi, co się działo z moim ciałem, ale ja wolałabym, żeby pomogła mi lepiej radzić sobie z emocjami”. Jaki z tego wniosek? Nawet jeśli będziesz się czuć niezręcznie, w rozmowie z dzieckiem poruszaj wszystkie aspekty okresu dojrzewania. Zasada biblijna: Dzieje 20:20.

Wciągaj dziecko do rozmowy. Aby przełamać lody, zacznij rozmowę od tego, jak dojrzewanie przebiega u jego rówieśników. Na przykład mogłabyś spytać córkę: „Czy któraś z twoich koleżanek z klasy mówiła, że miała już okres?” lub „Czy dzieci śmieją się z dziewczyn, których wygląd nagle zaczął się zmieniać?”. Mógłbyś zapytać syna: „Czy twoi koledzy stroją sobie żarty z tych, którzy rozwijają się wolniej pod względem fizycznym?”. Kiedy nastolatki zaczynają opowiadać, jak dojrzewanie wpływa na innych, mogą być bardziej skłonne rozmawiać o swoich uczuciach i przeżyciach. Pamiętaj wtedy o biblijnej zasadzie: „Każdy człowiek ma być prędki do słuchania, nieskory do mówienia” (Jakuba 1:19).

Pomóż nastolatkowi nabyć „praktycznej mądrości i zdolności myślenia” (Przysłów 3:21). Dojrzewanie nie ogranicza się do zmian fizycznych i emocjonalnych. Twoje dziecko rozwija wtedy także umiejętność myślenia, niezbędną do podejmowania właściwych decyzji w dorosłym życiu. Wykorzystuj ten czas, żeby wpajać mu zdrowe wartości. Zasada biblijna: Hebrajczyków 5:14.

Nie poddawaj się. Mogłoby się wydawać, że wielu młodych niechętnie rozmawia z rodzicami o dojrzewaniu. Ale to tylko pozory. We wspomnianej już książce You and Your Adolescent napisano: „Nastolatek, który udaje, że jest niezainteresowany, znudzony, zniesmaczony lub głuchy jak pień, w rzeczywistości może zapamiętywać każde słowo”.