Ewangelia według Marka 4:1-41

4  Jezus znowu zaczął nauczać nad jeziorem, a blisko niego zebrał się bardzo wielki tłum. Wszedł więc do łodzi i usiadł w niej w pewnej odległości od brzegu, podczas gdy wszyscy stali nad jeziorem+.  I zaczął ich nauczać wielu rzeczy za pomocą przykładów+. Powiedział+:  „Posłuchajcie. Siewca wyszedł siać+.  Kiedy siał, niektóre ziarna upadły przy drodze. Przyleciały ptaki i je zjadły+.  Inne upadły na grunt skalisty, gdzie nie było dużo gleby. Od razu powschodziły, bo nie była ona głęboka+.  Ale gdy słońce zaczęło grzać, przypiekły się, a ponieważ nie miały korzenia, uschły.  Jeszcze inne ziarna upadły między ciernie, a ciernie wyrosły i je zagłuszyły, i te nie wydały plonu+.  Ale były też takie, które upadły na urodzajną glebę, a gdy wzeszły i wyrosły, zaczęły wydawać plon — 30-krotny, 60-krotny i 100-krotny”+.  Następnie Jezus dodał: „Kto ma uszy, żeby słuchać, niech słucha”+. 10  Potem ci, którzy z nim pozostali, w tym również Dwunastu, zaczęli go pytać na osobności o te przykłady+. 11  Powiedział więc do nich: „Wam wyjawiono świętą tajemnicę+ Królestwa Bożego, ale inni słyszą tylko przykłady+, 12  żeby patrzyli, a jednak nie widzieli, i słyszeli, a jednak nie pojęli sensu, i żeby w ogóle nie zawrócili i nie dostąpili przebaczenia”+. 13  Następnie powiedział do nich: „Jeśli nie pojmujecie tego przykładu, to jak zrozumiecie wszystkie inne? 14  „Siewca sieje słowo+. 15  Z ziarnami zasianymi przy drodze jest tak: Do ludzi, którzy usłyszą słowo, zaraz przychodzi Szatan+ i zabiera to, co w nich zasiano+. 16  A tak jest z ziarnami zasianymi na gruncie skalistym: Kiedy tylko ludzie usłyszą słowo, z radością je przyjmują+. 17  Ponieważ jednak nie mają w sobie korzenia, trwają tylko przez jakiś czas. Gdy z powodu słowa pojawia się ucisk lub prześladowanie, od razu upadają. 18  Są też ziarna zasiane między ciernie. Z nimi jest tak: Kiedy ludzie usłyszą słowo+, 19  troski+ życia w tym świecie, zwodnicza moc bogactwa*+ oraz pożądanie+ wszystkiego innego wdzierają się i zagłuszają słowo, i nie wydaje ono żadnego plonu. 20  W końcu z ziarnami zasianymi na urodzajnej glebie jest tak: Ludzie, którzy słuchają słowa, chętnie je przyjmują i przynoszą owoc — 30-krotny, 60-krotny i 100-krotny”+. 21  Powiedział im też: „Czy lampę przynosi się po to, żeby ją postawić pod koszem lub pod łóżkiem? Czy nie przynosi się jej po to, żeby ją postawić na świeczniku?+ 22  Bo nie ma nic ukrytego, co nie zostanie odsłonięte; nie ma nic starannie skrywanego, co nie wyjdzie na jaw+. 23  Kto ma uszy, żeby słuchać, niech słucha”+. 24  Następnie powiedział im: „Zwracajcie uwagę na to, co słyszycie+. Jaką miarą odmierzacie innym, taką i wam odmierzą, a nawet wam dodadzą. 25  Bo temu, kto ma, będzie dane jeszcze więcej+, ale temu, kto nie ma, zostanie zabrane nawet to, co ma”+. 26  I mówił dalej: „Z Królestwem Bożym jest jak z człowiekiem, który rozrzucił na ziemię ziarna. 27  W nocy idzie spać, za dnia wstaje, a tymczasem ziarna kiełkują i wyrastają wysoko. Ale jak to się dzieje, tego on nie wie. 28  Ziemia sama stopniowo przynosi plon — najpierw źdźbło, potem kłos, w końcu pełne ziarno w kłosie. 29  A gdy tylko zboże dojrzeje, człowiek chwyta za sierp, bo nadeszły żniwa”. 30  I jeszcze powiedział: „Do czego można przyrównać Królestwo Boże albo jakiego przykładu użyć, żeby je opisać? 31  Jest jak ziarnko gorczycy. Gdy się je wysiewa, jest najmniejsze ze wszystkich nasion na ziemi+. 32  Ale potem wschodzi i staje się większe od wszystkich roślin zielnych, i wypuszcza wielkie gałęzie, tak iż w jego cieniu ptaki* mogą zakładać gniazda”. 33  Mówił do nich za pomocą wielu takich przykładów+ — takich, które potrafili zrozumieć. 34  Bez użycia przykładu niczego do nich nie mówił, ale swoim uczniom na osobności wszystko wyjaśniał+. 35  A tego dnia, gdy już zapadł wieczór, rzekł do uczniów: „Przeprawmy się na drugi brzeg”+. 36  Oni więc odesłali tłum i od razu odpłynęli z nim łodzią. A były tam też inne łodzie+. 37  Nagle zerwał się wielki, gwałtowny wicher i fale wdzierały się do łodzi, tak iż groziło jej zatopienie+. 38  A on był na rufie i spał na podgłówku. Obudzili go więc i zawołali: „Nauczycielu, nie obchodzi cię to, że giniemy?!”. 39  Wtedy wstał, zgromił wiatr i rzekł do jeziora: „Zamilknij! Ucisz się!”+. I wiatr ustał, i nastała wielka cisza+. 40  A on powiedział do nich: „Czemu się tak boicie? Czy jeszcze nie macie wiary?”. 41  Ale oni, bardzo przestraszeni, mówili jeden do drugiego: „Kim on właściwie jest? Nawet wiatr i jezioro są mu posłuszne”+.

Przypisy

Lub „ponętna myśl o byciu bogatym; złudna przyjemność bycia bogatym”.
Dosł. „ptaki nieba”.

Komentarze

w pewnej odległości od brzegu: Zob. komentarz do Mt 13:2.

przykładów: Zob. komentarz do Mt 13:3.

na grunt skalisty: Zob. komentarz do Mt 13:5.

między ciernie: Zob. komentarz do Mt 13:7.

Kto ma uszy, żeby słuchać, niech słucha: Zanim Jezus podał przykład o siewcy, powiedział: „Posłuchajcie” (Mk 4:3). Potem podsumował tę przypowieść powyższą zachętą, podkreślając, jak ważne jest, żeby jego naśladowcy pilnie stosowali się do udzielanych przez niego rad. Podobne zachęty można znaleźć w Mt 11:15; 13:9, 43; Mk 4:23; Łk 8:8; 14:35; Obj 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22; 13:9.

świecie: Lub „systemie rzeczy” (zob. komentarz do Mt 13:22).

lampę: Zob. komentarz do Mt 5:15.

koszem: Zob. komentarz do Mt 5:15.

Jaką miarą odmierzacie innym: Kontekst, czyli wersety od 23 do 25, wskazuje, że jeśli uczniowie przykładają do słów Jezusa niewielką miarę zainteresowania i uwagi, to nie mogą się spodziewać, że w pełni skorzystają z jego pouczeń. Ale jeśli będą go słuchać z największą uwagą, on udzieli im informacji i da zrozumienie przewyższające ich oczekiwania. Dzięki temu będą lepiej przygotowani, żeby pomagać w zrozumieniu tych informacji innym. Jezus jest hojny, dlatego uczniowie otrzymają więcej, niż się spodziewają.

Z Królestwem Bożym jest jak z człowiekiem, który rozrzucił na ziemię ziarna: Przykład z wersetów od 26 do 29 znajduje się tylko w Ewangelii według Marka.

ziarnko gorczycy: Zob. komentarz do Mt 13:31.

najmniejsze ze wszystkich nasion: Zob. komentarz do Mt 13:32.

zrozumieć: Dosł. „słuchać”. Użyty tu grecki wyraz zawiera w sobie myśl o uważnym słuchaniu i pojmowaniu (por. komentarze do Dz 9:7; 22:9).

drugi brzeg: Zob. komentarz do Mt 8:18.

wielki, gwałtowny wicher: To wyrażenie w języku greckim składa się z trzech słów i dosłownie można je oddać jako „wielka nawałnica wiatru” (zob. komentarz do Mt 8:24). Marka tam wtedy nie było, dlatego nasuwa się wniosek, że barwny opis burzy oraz inne wspomniane w tej relacji szczegóły przekazał mu Piotr (więcej informacji o tym, jaki wpływ na treść Ewangelii według Marka miał Piotr: zob. „Wprowadzenie do Ewangelii według Marka”).

podgłówku: Lub „poduszce”. Jest to jedyne miejsce w Chrześcijańskich Pismach Greckich, w którym pojawia się to słowo. W tekście greckim występuje przed nim rodzajnik, co może sugerować, że ten podgłówek należał do wyposażenia łodzi. Mógł to być wypełniony piaskiem worek, który służył jako balast i był trzymany pod pokładem rufowym. Możliwe też, że było to pokryte skórą siedzenie używane przez sternika albo skóra zwierzęcia lub poduszka, na której mógł siedzieć wioślarz.

Multimedia

Świecznik domowy
Świecznik domowy

Ten świecznik domowy (1) to wizja artystyczna oparta na znaleziskach z I w. n.e., pochodzących z Turcji i Włoch. Świecznik tego typu mógł być używany w zamożnym domu. W biedniejszych domach lampę wieszano na sznurze przymocowanym do sufitu, umieszczano we wnękach ściennych (2) albo stawiano na świeczniku z gliny lub drewna.

Pozostałości galilejskiej łodzi rybackiej
Pozostałości galilejskiej łodzi rybackiej

Susza w latach 1985-1986 sprawiła, że poziom wody w Jeziorze Galilejskim opadł, dzięki czemu natrafiono na część kadłuba pogrążonej w mule starożytnej łodzi. Jej pozostałości mają 8,2 m długości, 2,3 m szerokości i 1,3 m wysokości w najwyższym punkcie. Archeolodzy uważają, że łódź została zbudowana w I w. p.n.e. lub I w. n.e. Obecnie to znalezisko można zobaczyć w muzeum w Izraelu. Na animacji przedstawiono rekonstrukcję łodzi i pokazano, jak mogła wyglądać na wodzie jakieś 2000 lat temu.

Łódź rybacka z I wieku
Łódź rybacka z I wieku

Tę ilustrację zrobiono na podstawie odnalezionych szczątków łodzi rybackiej z I w., która leżała pogrążona w mule niedaleko brzegu Jeziora Galilejskiego, oraz na podstawie mozaiki odkrytej w domu z I w. w nadbrzeżnej miejscowości Migdal. Ten rodzaj łodzi mógł być wyposażony w maszt i żagiel (lub żagle). Jej załoga prawdopodobnie składała się z pięciu ludzi — czterech wioślarzy i sternika, który stał na niewielkim pokładzie na rufie. Łódź miała 8,2 m długości, 2,3 m szerokości (na środku) i 1,3 m wysokości. Wydaje się, że mogła pomieścić 13 lub więcej osób.

Jezus ucisza burzę
Jezus ucisza burzę

Gwałtowny wicher miota łodzią, a uczniowie płynący przez Jezioro Galilejskie są coraz bardziej przemoczeni. Wołają o pomoc, bo boją się, że utoną. Jezus śpi, jednak teraz się budzi i mówi do jeziora: „Zamilknij! Ucisz się!”. Burza natychmiast cichnie i ‛nastaje wielka cisza’ (Mk 4:35-41). Ten cud wskazuje, że kiedy Jezus będzie panował nad ziemią, on i jego Ojciec nigdy nie pozwolą, żeby zjawiska atmosferyczne wyrządziły krzywdę poddanym Królestwa Bożego (Obj 21:4). Marek nie był świadkiem tego wydarzenia, ale sporządzona przez niego relacja jest bardzo dynamiczna, tak jak cała jego Ewangelia. Ten barwny opis oraz szczegóły wspomniane w tym fragmencie mogą wskazywać, że Marek otrzymał informacje od osoby obecnej na łodzi, być może od Piotra.