Trigj nom Enhault

Stemt daut, waut de Forscha rutjefungen haben, met de Schreft?

Stemt daut, waut de Forscha rutjefungen haben, met de Schreft?

Waut de Schreft doatoo sajcht

 De Schreft es nich een Buak toom de Natua utstudieren. Oba wan dee von Sachen von de Natua rät, dan stemt dee met daut toop, waut de Forscha rutjefungen haben. En de Schreft stonen Sachen von de Natua bennen, waut de mieeschte Menschen to dee Tiet, aus de Schreft oppjeschräwen wort, noch gaunz aundasch tohoolen hauden. Well wie mol een poa Biespels doatoo seenen.

  •   De Stiernhimmel un de Ieed hauden eenen Aunfank (1. Mose 1:1). Dit hauden väl Menschen lang trigj gaunz aundasch tohoolen. Dee jleewden nich, daut Himmel un Ieed jemoakt worden, oba daut dee von een Derchenaunda oppjekomen sent. De Babelonia biejlikj jleewden, daut Jetta dän Stiernhimmel un de Ieed verendach brochten un daut dee von ut twee Mäasch kjeemen. Un wada aundre säden, daut de Stiernhimmel un de Ieed von ut een sea grootet Ei kjeem.

  •   De Stiernhimmel un de Ieed haben äare Ordnunk un daut rant emma soo, aus daut enjerecht es. De Sachen passieren nich, wäajens doa irjent Jetta sent, waut jroz waut jankat to doonen (Hiob 38:33; Jeremia 33:25). Aulawäajen oppe Welt jeft daut Jeschichten, daut grausome Jetta met de Menschen minkj doonen kjennen, waut dee jankat. Un de Menschen kjennen nuscht doonen toom sikj fa dee beschitzen.

  •   De Ieed helt sikj aun nuscht (Hiob 26:7). Väl Velkja von oole Tieden dochten, daut de Welt plaut wia un daut een Ries dee hilt ooda daut de Welt opp een Tia wia soo aus opp eenen Beffel ooda eene Schiltkjrät.

  •   Daut Wota vom Mäa un von aundre Städen vedonst un kjemt wada rauf aus Räajen, Schnee ooda Hoagel. Un soo kjrieen de Riefasch un Kjwalen äa Wota (Hiob 36:27-28; Liera 1:7; Jesaja 55:10; Amos 9:6). De Griechen von ieeschtemma jleewden, daut de Riefasch äa Wota von Mäawota unja de Ieed kjrieejen. Un dise Iedee bleef noch bat enne 1700ja Joaren.

  •   De Boaj wieren mol gaunz unja Wota un dan kjeemen dee verendach (Psalm 104:6, 8). Oba väl Velkja lieren, daut de Jetta de Boaj krakjt soo jeformt haben, aus wie dee vondoag dän Dach seenen.

  •   Renlichkjeit deent to de Jesuntheit. Daut Volkj Israel kjrieech Jesazen, daut dee sikj sullen wauschen, wan dee eenen doodjen Kjarpa aunjeschieet hauden. Dee musten uk oppoat bliewen, wan dee eene äwaschlapende Krankheit hauden un dee musten uk äa Aufgank unjaschedden (3. Mose 11:28; 13:1-5; 5. Mose 23:14). Oba krakjt to dee Tiet, wia daut bie de Ägipta Mood, opp een Schlems waut nopptoschmäaren, wua Menschen-Aufgank mank wia.

Wadasprakjt de Schreft daut, waut de Forscha rutjefungen haben?

 Wan een Mensch gaunz opprechtich enne Schreft noforscht, woat dee enwoaren, daut dee nich deit. See wie mol, waut eenje faulsch von de Bibel oppjefot haben:

 Waut jesajcht woat: De Schreft sajcht, daut de Stiernhimmel un de Ieed en sas Doag von 24 Stund jemoakt wort.

 Woo daut es: De Schreft sajcht nich krakjt, wanea Gott de Ieed un dän Stiernhimmel muak (1. Mose 1:1). Un wan daut en 1. Mose, Kapitel 1, von de Doag rät, wua aules jemoakt wort, weet wie oba nich, woo lank dise Doag wieren. Wiels daut sajcht mau rajcht, daut de gaunze Tiet, wua de Himmel un de Ieed jemoakt wort, een “Dach” wia (1. Mose 2:4, JHF).

 Waut jesajcht woat: Daut stemt goanich, waut de Schreft sajcht, daut de Plaunten ea aus de Sonn jemoakt worden, wiels de Plaunten onen de Sonn nich waussen kjennen (1. Mose 1:11, 16).

 Woo daut es: De Schreft wiest, daut Gott dän “Himmel”, wua uk de Sonn met en es, ver de Plaunten muak (1. Mose 1:1, PB). Doffet Licht von de Sonn kjeem dän ieeschten Schepfungsdach aul bat de Ieed. Bat dän dredden Schepfungsdach wia de läwendje Loft dan aul soo wiet aufjekloat, daut doa jenuach Licht wia, daut Plaunten waussen kunnen (1. Mose 1:3-5, 12-13). Mau lota wia de Sonn dan von oppe Ieed kloa to seenen (1. Mose 1:16).

 Waut jesajcht woat: De Schreft sajcht, daut de Sonn rom de Ieed dreit.

 Woo daut es: Liera 1:5 (PB) sajcht: “De Sonn kjemt opp, un de Sonn jeit unja, un jeit äaren Wajch wada opptogonen.” Oba dis Varsch sajcht bloos, woo de Menschen daut von de Ieed seenen kjennen. De Menschen sajen je mau rajcht vondoag dän Dach noch “Sonnenoppgank” un “Sonnenunjagank” un weeten doabie, daut de Ieed rom de Sonn dreit.

 Waut jesajcht woat: De Schreft sajcht, daut de Ieed plaut es.

 Woo daut es: Wan de Schreft de Wieed “bot aum Enj de Ieed” brukt, meent daut, bat daut wietste auf oppe Ieed. Dit well nich sajen, daut de Ieed plaut es ooda eene Kaunt haft (Aposteljeschicht 1:8, JHF). Biejlikj soo es daut uk, wan daut von “de 4 Enj de Ieed” rät. Daut es een Bilt, om to sajen: de gaunze Ieed. Un räden de Menschen vondoag dän Dach nich uk soo? Dee sajen je foaken: “Von eene Kaunt Welt bat de aundre” ooda “Vom Nuaden batem Sieden”, un meenen doamet oba nich, daut de Welt plaut es un Kaunten haft (Jesaja 11:12, JHF; Lukas 13:29).