Skip to content

Skip to table of contents

Ngsebechel a Ngarbab el Skuul me a Udoud Loterekeklii a Ungil Klengar er a Ngar Medad?

Ngsebechel a Ngarbab el Skuul me a Udoud Loterekeklii a Ungil Klengar er a Ngar Medad?

A rebetok omdasu el kmo tirke el ngar ngii a skulir e betok a ududir a ungil kltmokl a klengar er tir el kirel a ngar medad. Te oumerang el kmo a kombalii, telungalek, me a beluu a mo ungil a lsekum a rechad a ngmai a skulir er a daingak. Te dirrek el omdasu el kmo a lungil a skuled e ngsebeched el metik er a ungil ureor el ungil a udoud er ngii. Te omdasu el kmo tirke el betok a ududir a dmeu a rengrir.

OMELILT EL LORUUL ER NGII A REBETOK

Molatk a tekingel a ta el chad er a Sina el Zhang Chen. Ngmelekoi el kmo: “A kuluumerang el kmo a lsoak el mo diak chebuul e ngkirek el nguu a skulek er a daingak. Ak dirrek el uluumerang el kmo a bo lengarbab a urerek e ngmo dmeu a renguk me a klengar er ngak a mo ungil.”

A rebetok omdasu el kmo, ngmo klou a techellir el kutmeklii a klengar er tir el kirel a ngar medad a lsekum e te mora merael a chisel daingak el ngii a locha ngar er a ngodech el beluu. Tiakid a lurruul er ngii a rebetok el mo er sel taem er a leduubech a COVID-19 me ngmlo diak el sebechir el omais. A report er a Organisation for Economic Co-operation and Development er a 2012 a melekoi el kmo: “52 el basent er a rengalek el ngar er a skuul er a ngodech el beluu a Asian.”

A ruungalek a blechoel el kmal meringel el oureor me bo lsebechir a rengelekir el mora skuul er a daingak er a ngodech el beluu. A Qixiang el chad er a Taiwan a melekoi el kmo: “A rechad er a blik a dimlak lungilbesrir me nguaisei engdi kemam el teuang el ngelekir a mlora skuul er a daingak er a Merikel.” Te betok loungalek a ua telungalek er a Qixiang el omals er tir me bo lsebechir a rengelekir el mora ngarbab el skuul.

A NGARBAB EL SKUUL NGMERA EL LOTEREKEKLII A UNGIL KLENGAR?

A rebetok el ngarbab a skulir e betok a ududir a diak el deu a rengrir

A ngarbab el skuul a sebechel rullii a klengar er kid el mo ungil el ngar er a bebil el rolel me nguaisei, engdi ngdiak leblechoel mo uchul a tekoi el lullatk a chad el tuobed er a ngarbab el skuul. El ua tiang, a rebetok a mle meringel loureor el betok el rak e meleng a udoud el harau er a skulir, engdi chelechang e ngdiak el sebechir el metik a ureor el sorir. A report el lultebedii a Rachel Mui er a Singapore Business Times a kmo: “Te mera el di merael el mo betok a rechad el mla ngmai a skulir engdi ngdiak el sebechir el metik a ureor.” A Jianjie el kmal ngarbab a skulel e kiei er a Taiwan a kmo, “A rebetok a morimel el mo kongei a ureor el kmal ngodech er a degree er tir le ngdiak el sebechir el metik a ureor el letilobed er a skuul el kirel.”

Tirke el metik a ureor el sorir a locha mo metik el kmo a klengar er tir a kmal diak loltirakl er a tekoi el luluureng el kirel. A Niran el chad er a Thailand er a letobed er a daingak er a United Kingdom e lluut el mora belual e ngmiltik er a ureor el leblo er a skuul el kirel. Ngmelekoi el kmo: “A skulek a ngilsukak el metik er a ureor el klou a udoud er ngii, engdi ngkmal mle kirek el meringel el oureor e mengoit a betok el sikang loureor. Uriul e tia el kombalii a mlo kirel melmesumech er a rebetok el chad er a ureor, e ngak a mle ta er tir. Ak mlo mtebengii el kmo ngkmal diak a ureor el ulterekokl.”

Mo lmuut er tirke el betok a ududir me a lechub e te ungil a klengar er tir me ngngar ngii a mondai er a telungalek er tir, secherir, e dirk bekikl el kirel a udoud. A Katsutoshi el chad er a Siabal a kmo, “Ngkmal mle betok a ududek engdi ngdimlak el deu a renguk e le te mla er ngii a remengaisichai, mechechei, me a rumecheracheb er ngak.” A Lam el ngii a redil el kiei er a Vietnam a melekoi el kmo, “Ak meseterir a rebetok el chad el kmal meringel loureor el mesuk a betok el udoud le te omdasu el kmo ngmo oterekeklii a ungil klengar. Me nguaisei engdi a oumesingd el taem e tia bai rulleterir el di mo ngerang e te bekikl, e mengal mo smecher e mo depressed.”

A rebetok a ua Franklin el mlo mtebengii el kmo, ngngar ngii a lmuut el meklou a ultutelel er a klengar er a ngarbab el skuul me a kerruul. A rebebil er tir a melasem el mo ungil chad e meruul a ungil el mora rebebil le te omdasu el kmo tiakid a rolel e ngmo ungil a klengar er kid. Tia ngmera el mo uchul a ungil klengar? A ongingil suobel a mo onger er tia el ker.