Bai na kontenido

Bai na kontenido

Bo Tabata Sa?

Bo Tabata Sa?

Kon klenku i e manera di traha klenku na Babilonia ta proba ku Beibel ta eksakto?

ARKEÓLOGONAN a deskubrí den e ruinanan di Babilonia, miónes di klenku ku a usa pa konstruí e stat. Segun e arkeólogo Robert Koldewey, tabata traha e klenkunan ei den fòrnunan “pafó di e stat, kaminda tabatin klei di bon kalidat i hopi kombustibel,” esta, hopi palu ku por a usa pa kima.

Sinembargo, arkeólogonan a haña tambe prueba ku ofisialnan di gobièrnu di Babilonia tabata usa e fòrnunan ei pa kosnan kruel. Paul-Alain Beaulieu, profesor di historia i idioma asirio na University of Toronto, a bisa: “Vários tabla di Babilonia . . . a mustra ku rei a dikta ku kualke persona ku desobedes’é òf mustra falta di rèspèt pa kosnan sagrado, mester a ser kimá den e fòrnunan ei.” Riba un tabla di tempu di Rei Nabukodónosor tin un frase ku ta bisa: “Destruí nan, kima nan, roster nan . . . den fòrnu . . . laga nan huma subi bai laira.”

Esaki ta kòrda lesadónan di Beibel dje relato den Dánièl kapítulo 3. Ei nos ta lesa ku Rei Nabukodónosor a traha un imágen grandi di oro riba e sabana na Dura ku tabata pafó di e stat Babilonia. Ora e tres hebreonan, Sádrak, Mésak i Abed-Nego a nenga di bùig pa e imágen ei, Nabukodónosor a bira furioso i a ordená pa “hasi e fòrnu shete biaha mas kayente ku kustumber,” i “benta nan den e fòrnu di kandela feros.” Pero, un angel poderoso a salba nan for di morto.—Dán. 3:1-6, 19-28.

© The Trustees of the British Museum. Licensed under CC BY-NC-SA 4.0. Fuente: Source

Un klenku ku nòmber di Nabukodónosor riba dje

E klenkunan ku e arkeólogonan a haña tambe ta proba ku Beibel ta eksakto. Hopi di e klenkunan ei tin inskripshonnan ku ta onra e rei. Un di e inskripshonnan ei ta bisa: “Nabukodónosor, Rei di Babilonia . . . E palasio ku ami, e gran rei a konstruí . . . Mare mi desendientenan por goberná den dje pa semper.” E ekspreshon ei ta parse loke nos ta lesa na Dánièl 4:30. Ei Nabukodónosor ta broma i bisa: “No ta esaki ta Babilonia, e stat impreshonante, ku mi a traha ku mi forsa i poder pa e ta mi residensia real i pa e reflehá mi gloria i mahestat?”