Diad Biblia, say literal ya kabaliksan na Griegon salita ya ipapatalos no maminsan ya “inkamatua” et sakey ya ugalin maong la ya sipor. Nayarin ontutukoy met itan ed ugali na sakey a marakdakep ya nengnengen.

Ipapapuso na saray Kristiano iyan insulat nen apostol Pablo: “Panggugunaetan mi so manbilay a matua ed amin a bengatla.” Antoy kaibad saya?

Maslak a totoo et mani-espiho kada kabuasan antis ya ompaway. Akin? Lapud labay dan balibali itsura da. Balet wala ni mas importante nen say marakep ya ayos na buek odino uson kawes. On, say inkatoo tayo et nayarin mamarakep o mamaaliwa ed pakanengneng na arum ed sikatayo.

Ibabaga na Salita na Dios ya main-inomay tayoy manggawa na mauges. “Say panag-isip na puso na too mauges a nanlapu ed inkaugaw to,” so kuan na Genesis 8:21. Kanian pian magmaliw ya matua, kaukolan tayon labanan so sipor lan inkamakasalanan tayo. Malinlinew so imbaga nen apostol Pablo no panon ton lalabanan so kasalanan: “Diad inkatook et panlikliketan koy ganggan na Dios, balet nanenengneng ko ed laman ko so sananey a ganggan a misusumlangan ed ganggan na nonot ko tan itotonton to ak a magmaliw ya aripen na ganggan na kasalanan a walad laman ko.”​—Roma 7:22, 23.

Singa bilang, anggano didiktaan itayo na puso tayo ya manggawa na mauges tan main-inomay tayoy magmaliw ya agmatua, agtayo nepeg ya onunor ed ibabaga na puso tayo. Sarag tayoy manpili. No pilien tayon ekalen ed isip tayo so makapuy, makapansiansia tayon matua anggano apaliberan tayo na totoon aliwan matua.

Pian magmaliw a matua, kaukolan tayoy atagey ya prinsipyo ed moral. Makapaermen balet ta maslak a totoo et mas dakel so panaon dad pannonot no antoy labay dan ‘isulong’ nen say pannonot no antoy ‘duga.’ Kanian parad sikara, ayos labat so manggawa na ag-inkamatua ya onkompormi ed situasyon da. Oniay imbaga na libron The (Honest) Truth About Dishonesty: “Sarag tayoy mantila ya anggad manisia tayo nin siansia ya matua tayo.” Balet kasin walay napanmatalkan a prinsipyo ya makatulong pian naamtaan tayo no wala kasi tay ayos labat ya ag-inkamatua? On wala.

Naamtaan na dakdakel ya totoo ed mundo ya say Biblia so manunan makatulong. Agnaparaan iray prinsipyo ya walad Biblia. (Salmo 19:7) Wadtan iray napanmatalkan ya giya ed bilay na pamilya, trabaho, moralidad, tan pandayew ed Dios. Makana ni iratan ya prinsipyo tan ganggan anggad natan. Minanabang ed satan so amin a bansa,  lahi, tribu tan totoo. No aralen tayon maong so Biblia, isipen a maong so ibabaga to, tan unoren iray bilin to, nipasal so puso tayon magmaliw a matua tan matunong.

Balet wala ni kaukolan ya gawaen pian nalabanan so ag-inkamatua likud ed panaral na Biblia. Lapud manbibilay itayod mauges a mundo, nayarin naimpluensyaan tayon aligen so mauges a kagagawa to. Kanian kaukolan tayon ipikasi ed Dios ya tulongan to tayo. (Filipos 4:6, 7, 13) Diad ontan et nawalaan tayoy pakpel ya gawaen so duga tan magmaliw a matua ed amin a bengatla.

Si Hitoshi, ya abitlad unonan artikulo, et agunggonaan lapud akabkabat bilang matuan empleyado. Say amo to natan et mangaapresya ed inkamatua to. “Misalsalamat ak,” kuan nen Hitoshi, “ta akalmo ak na trabaho ya napansiansiak so malinis a konsiensia.”

Ontan met so alikna na arum. Imanoen pa iramay arum nin agunggonaan ed impangunor da ed prinsipyo na Biblia ya “manbilay a matua ed amin a bengatla.”

• Malinis ya Konsiensia

  “Tinmunda ak lan manaral nen 13 años ko tan akila ak ed saray matakew. Kanian 95 porsiento na nanaalmok et nanlapud panagtakew. Asabi panaon et akiasawa ak, tan nanaral kamin sanasawa na Biblia ed saray Tasi nen Jehova. Naaralan mi ya aglabay na Dios a Jehova * iray agmatuan kagagawa, kanian inuman mi kabibilay mi. Nen 1990, nandesisyon kamin iter so bilay mi ed si Jehova tan abautismoan bilang Tasi nen Jehova.​—Uliran 6:16-19.

  “Nensaman, say karga na abung mi et puro tinakew, balet anggapo la iratan natan; tan malinis lay konsiensiak. No nanonotan koy dakel ya taon a mantatakew ak, misalsalamat ak ta kinasian ak a maong nen Jehova. Balibali ugip ko kada labi ta amtak ya naliliketan la natan si Jehova ed siak.”​—Cheryl, Ireland.

  “Nen naamtaan na boss ko ya agko inawat so pasuksok na sakey ya kustomer, inkuan to: ‘Say Dios mo so nanggawad sikan napanmatalkan! Talagan asset kad kompanya tayo.’ Lapud matua ak ed amin a bengatla, malinis so konsiensiak ed arapan na Dios a Jehova. Lapud satan et natutulongan ko met so pamilyak tan arum ya gawaen met itan.”​—Sonny, Hong Kong.

• Mareen ya Nonot

  “Mantratrabaho ak bilang executive assistant ed sakey ya internasyonal a bangko. Diad saray bangko, mabetbet ya ibabaliwala so inkamatua pian baleg so onloob ya kuarta. Parad dakel, ‘Anggapoy uges na daiset ya pansaol no iyaman itan tan makatulong ed ekonomya.’ Balet lapud matua ak, mareen so nonot ko. Labay koy mansiansian matua tan arapen so antokaman ya nagawa. Amta na saray amok ya agko ra tilaan tan agak mantila parad sikara.”​—Tom, United States.

• Respeto ed Sarili

  “Babangatan ak na supervisor ko ya mantila nipaakar ed nababalang iran suplay mi, balet agko inunor. Nen naamtaan no siopa ray nantakew, akisalamat so amok ed inkamatuak. Kaukolan so pakpel pian magmaliw a matua ed mundon napnoy totoon agmatua. Balet diad kaunoran et naala tayo lanlamang so talek tan respeto na arum.”​—Kaori, Japan.

Say malinis ya konsiensia, mareen ya nonot, tan respeto ed sarili et ebidensya a talagan maong so epekto na pagmaliw a matua. Manisia kad satan?