Saray dolphin et mamapawala na nanduruman tanol tan ngisiw insan da dengelen so aniweng (echo) na satan pian naamtaan da no antoy walad kaliberliber da tan no iner so laen da. Lapud sayan makapabilib ya abilidad na bottlenose dolphin (Tursiops truncatus), saray scientist et maniimbento na acoustic system diad dalem na dayat pian nasolusyonan iray problema ya agsarag na teknolohiya natan.

 Nonot mo pa: Lapud sonar na dolphin et naanap to so sira ya akaamot ed buer diad dalem na dayat tan sarag ton ibiig so sira tan bato. Imbaga nen Keith Brown, sakey ya associate professor ed Heriot-Watt University, Edinburgh, Scotland, ya sarag met na dolphin ya “amtaen no kasin say sakey ya container et nankarga na danum a tabang, danum ya nanlapud dayat, syrup, odino gasolina anggano say kaarawi na satan et samploran metro.” Labay na saray scientist so manggawa na device ya sarag ton gawaen iratan.

 Inaral ya maong na saray researcher so nanduruman tanol tan say pakadngel na saray dolphin tan sinali dan aligen iratan diad impanggawa ra na sonar device. Satan ya sonar device et inusaran na dakel tan komplikadon electronics tan inkargad cylinder ya kulang a sakey metro so karukey to. Sayan device ya impeket ed robotic vehicle et denisinyo pian inspeksionen so dalem na dayat, anapen iray bengatlan akaamot ed buer singa saray kable odino tubo, tan sarag ton eksaminen iratan anggano walad arawi. Ibabaga na saray nandesinyo ed satan ya diad arapen et nausar itan na saray kompanya na langis. Lapud sayan naimbento ya inyalig ed dolphin, mas dakel lan impormasyon so nasagap na saray sonar device natan, kanian makatulong itan ed saray technician pian naamtaan da no iner so sankarakepan ya pangipuestoan na equipment ed dalem na dayat, mainomay dan na-detect no walay deral na satan​—singa bilang no walay anggan maimpis ya lamat ed saray istruktura ya uusaren ed pan-drill na langis ed dalem na dayat—​tan naanap da ni ingen iray akabara ed saray tubo.

 Antoy nibagam? Kasin say sonar na bottlenose dolphin et lapud ebolusyon? Odino walay nandesinyo?